Opracowała lek. Iwona Rywczak
W latach 2010–2019 w krajach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE/EOG) obserwowano zwiększoną zachorowalność na odrę. W tym okresie do European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) zgłoszono 148 279 przypadków odry. Najgorsza sytuacja epidemiologiczna miała miejsce w latach 2010–2012 i 2017–2019. W 2019 roku zgłoszono 13 200 zachorowań. Jednak pierwsze półrocze 2020 roku wyraźnie różni się od poprzednich lat.
Fot. istockphoto.com
W czasopiśmie „Eurosurveillance” Nathalie Nicolay i wsp. z ECDC przedstawili dane dotyczące epidemiologii odry w okresie obejmującym pandemię COVID-19. Skupili się na okresie od 1 stycznia do 30 maja – w tych miesiącach obserwuje się szczyt zachorowań na odrę. W 2020 roku do ECDC zgłoszono 1917 przypadków odry. W ciągu ostatnich 10 latach tylko w 2016 roku zanotowano mniej zachorowań w analogicznym okresie (1104). Po raz pierwszy zaobserwowano bardzo wyraźne zmniejszenie się liczby przypadków odry pomiędzy styczniem (710) a majem (54). W krajach, które zgłosiły najwięcej zachorowań pomiędzy styczniem a majem 2020 roku (Belgia, Bułgaria, Niemcy, Hiszpania, Francja, Włochy, Rumunia i Wielka Brytania), liczba nowych przypadków zmniejszała się z każdym miesiącem i był to trend zupełnie przeciwny do trendu obserwowanego w poprzednich latach. Poza tym we wszystkich tych krajach liczba zachorowań odnotowanych w maju 2020 roku była najmniejsza od 2010 roku.
Omawiając wyniki badania autorzy wymienili kilka przyczyn zmian w epidemiologii odry w 2020 roku. Zarówno wirus odry, jak i SARS-CoV-2 przenoszą się drogą kropelkową, zatem strategie zapobiegające transmisji SARS-CoV-2 (np. zamknięcie szkół) mogą wpłynąć na ograniczenie zapadalności na odrę. Pandemia wymusiła zmiany w funkcjonowaniu placówek opieki zdrowotnej. Część przypadków odry mogła nie zostać rozpoznana, jeżeli pacjent był konsultowany w ramach teleporady, niektórzy chorzy w okresie pandemii mogli też rezygnować z wizyt lekarskich. Kolejnym problemem, obecnym już od wielu lat, jest niedostateczne zgłaszanie zachorowań na odrę mimo takiego obowiązku. W okresie pandemii to zjawisko mogło się jeszcze nasilić.
W podsumowaniu autorzy przypomnieli, że w okresie pandemii COVID-19 prowadzenie szczepień przeciwko odrze jest nadal priorytetem w celu utrzymania dużych wskaźników wyszczepialności. Należy również dbać o sprawne działanie systemu nadzoru epidemiologicznego oraz o rzetelność danych przesyłanych do ECDC, aby mieć pewność, że trend w kierunku zmniejszania się zapadalności na odrę odzwierciedla faktyczną epidemiologię tej choroby.
