Po raz pierwszy naukowcy zidentyfikowali dwa warianty genetyczne, które odpowiadają za odmienne u niektórych ludzi reakcje mózgu w odpowiedzi na wysokokaloryczne pokarmy. Może to pomóc w opracowaniu nowych metod leczenia nadwagi i otyłości.
Fot. Jakub Kapusnak / FoodiesFeed
Autorami odkrycia są naukowcy z Imperial College w Londynie, a wyniki swojego badania zaprezentowali podczas dorocznej konferencji The Obesity Society Annual Meeting, która odbyła się na początku listopada w Los Angeles.
Zespół dr. Tony'ego Goldstone'a, specjalisty w dziedzinie endokrynologii, dowiódł, że niektórzy z nas posiadają warianty genów FTO i DRD2, które modyfikują aktywność mózgowego układu nagrody (ośrodka w mózgu związanego z motywacją i kontrolą zachowania) podczas patrzenia na wysokokaloryczne potrawy.
Co to oznacza dla osób cierpiących na nadwagę bądź otyłość? „Oznacza, że osoby te są bardziej niż przeciętny człowiek narażone na wystąpienie tzw. zachcianek na pokarmy o wysokiej zawartości tłuszczu i/lub cukru, co oczywiście powoduje, że w codziennym życiu spożywają znacznie więcej takich produktów” - wyjaśnia dr Goldstone. Jak dodaje, ludzie tacy są także bardziej podatni na reklamy wysokokalorycznej żywności.
Na potrzeby badania naukowcy przeanalizowali, w jaki sposób różne warianty genetyczne genów FTO i DRD2 wpływają na reakcje mózgu w odpowiedzi na fotografie potraw o wysokiej oraz o niskiej kaloryczności. Gen FTO już od jakiegoś czasu zwany jest genem otyłości, ze względu na udowodnione powiązanie ze zwiększonym ryzykiem przyrostu masy ciała u osób posiadających jego nadaktywną wersję. DRD2 koduje natomiast receptor dopaminy (tzw. hormonu szczęścia).
Uczestników poproszono o przyjrzenie się zdjęciom dwóch typów jedzenia: zdrowym przekąskom oraz potrawom o dużej zawartości cukru i tłuszczu. Przez cały czas trwania eksperymentu mózgi wszystkich badanych monitorowano za pomocą techniki funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Następnie pobrano od nich próbki DNA.
Okazało się, że mózgi uczestników posiadających inny niż większość populacji wariant genu FTO wykazywały zwiększoną aktywacją podczas patrzenia na zdjęcia żywności wysokokalorycznej. W szczególności dotyczyło to części mózgu zwanej korą oczodołowo-czołową. Osoby te postrzegały także wspomniane produkty jako dużo bardziej atrakcyjne niż oglądana żywność niskokaloryczna.
„Co ciekawe, dostrzegliśmy także, że wzmożona reakcja mózgu w odpowiedzi na obrazy wysokokalorycznej żywności zachodziła jedynie wówczas, gdy osoby z wariantem genu FTO posiadały także wariant genu DRD2” - mówi dr Goldstone.
Zdaniem naukowca, wyniki te sugerują, że powodem, dla którego osoby posiadający wariant genu FTO są bardziej narażone na otyłość, może być aktywność zmodyfikowanego sygnału dopaminowego, na skutek której ośrodek nagrody jest wrażliwszy na obrazy wysokokalorycznych pokarmów.
„Wydaje nam się również, że ludzie posiadający te konkretne warianty genetyczne inaczej reagują na większość metod terapeutycznych wykorzystywanych w leczeniu otyłości” - dodaje Goldstone.
„Dokonane przez zespół dr. Goldstone’a odkrycia pomagają lepiej zrozumieć biologiczne podstawy zachowań, które predysponują niektóre osoby do przejadania się wysokokalorycznymi pokarmami, co w krótkim czasie prowadzi do otyłości” - komentuje dr Leah Whigham, członek Amerykańskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością (TOS). - Może nas to przybliżyć do opracowania skuteczniejszych technik leczenia otyłości, uwzględniających zindywidualizowane podejście do tego zagadnienia”.
