To cechy genetyczne sprawiają, że niektórym osobom bycie szczupłym przychodzi z łatwością – informuje czasopismo „PLOS Genetics”.
Fot. pixabay.com
Ponad 60 proc. dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii ma nadwagę, zaś co czwarty jest otyły. W wieku pięciu lat niemal co czwarte brytyjskie dziecko ma nadwagę lub jest otyłe. Nadmierna waga zwiększa ryzyko związanych z nią problemów zdrowotnych, w tym cukrzycy typu 2 oraz chorób serca.
Coraz powszechniejsze występowanie nadwagi i otyłości przypisywane jest zmianom w naszym środowisku – łatwemu dostępowi do wysokokalorycznej żywności i siedzącemu trybowi życia. Jednak niektórym osobom udaje się zachować szczupłą sylwetkę bez wysiłku, podczas gdy inni nie potrafią tego osiągnąć pomimo wkładanego trudu. Osoby z nadwagą często postrzegane są jako leniwe lub pozbawione siły woli.
Zespół prof. Sadafa Farooqi z University of Cambridge przeprowadził największe jak dotąd badania mające wyjaśnić, dlaczego szczupli pozostają szczupli – Study Into Lean and Thin Subjects (STILLTS).
Badania bliźniąt wykazały, że nasze geny w dużym stopniu wpływają na zmienność masy ciała. Dotychczas badania w przeważającej mierze koncentrowały się na osobach z nadwagą. Odkryto setki genów, które zwiększają szansę na nadwagę, a w niektórych przypadkach wadliwe geny mogą powodować ciężką otyłość od najmłodszych lat.
Zespół prof. Farooqi znalazł 2000 osób, które były szczupłe, ale zdrowe, bez żadnych schorzeń i zaburzeń odżywiania – ich wskaźnik masy ciała (BMI) wynosił poniżej 18 kg/m2.
Przy pomocy lekarzy ogólnych z Wielkiej Brytanii naukowcy zebrali próbki śliny, aby umożliwić analizę DNA. Poprosili także uczestników o odpowiedzi na pytania dotyczące ich ogólnego stanu zdrowia i stylu życia.
Zespół profesor Farooqi współpracował z zespołem dr Ines Barroso w Wellcome Sanger Institute, aby porównać DNA około 14 000 osób – 1 622 szczupłych ochotników z kohorty STILTS, 1985 osób ze znaczną otyłością i grupy kontrolnej 10 433 osób o prawidłowej masie ciała.
Naukowcy znaleźli kilka typowych, wariantów genetycznych, już wcześniej zidentyfikowanych jako odgrywające rolę w otyłości. Ponadto zidentyfikowali nowe regiony genetyczne związane z zaawansowaną otyłością oraz kilka związanych ze zdrową szczupłością.
Aby sprawdzić wpływ tych genów na masę ciała danej osoby, naukowcy zsumowali wpływ różnych wariantów genetycznych, co pozwoliło obliczyć wskaźnik ryzyka genetycznego. Zgodnie z przewidywaniami okazało się, że osoby otyłe mają wyższy wskaźnik ryzyka genetycznego niż osoby o prawidłowej masie ciała. Co więcej, osoby szczupłe miały znacznie niższy wskaźnik ryzyka – mniej znanych wariantów genetycznych zwiększających szanse na nadwagę.
Trzy na cztery osoby (74 proc.) w kohorcie STILTS miało w rodzinie osoby zdrowe i szczupłe. Pewne zmiany genetyczne były znacznie częstsze u osób szczupłych, co może pozwolić na wykrycie nowych genów i mechanizmów biologicznych, które pomagają pozostać szczupłym.
Jak podkreśla prof. Farooqi, badania po raz pierwszy pokazują, że zdrowi, szczupli ludzie są na ogół szczupli dzięki genom, a nie dlatego, że są „moralnie lepsi” jak sugeruje wielu osób.
Być może dzięki zrozumieniu wpływu genów na masę ciała pojawia się skuteczniejsze od dotychczasowych metody zwalczania otyłości.
