Pytanie nadesłane do redakcji
W okresie wczesnego dzieciństwa usunięto mi jedną z nerek (90% zostało wycięte) z powodu wodonercza. Obecnie mam 24 lata i żyję z jedną nerką. Od około 5 lat palę papierosy i uprawiam intensywny wysiłek fizyczny (ok. 5 razy w tygodniu po 2 godziny). Od około miesiąca zaczyna mnie boleć na przemian raz jedna strona, gdzie jest tylko fragment nerki oraz druga strona ze zdrową nerką. Chciałbym się dowiedzieć, co może mieć większy wpływ na te bóle, bardzo aktywny tryb życia czy może w większym stopniu palenie papierosów. Dodam odnośnie do diety, że stosuję proporcję białka 2g na kg ciała (2 g*80 kg = 160 g białka dziennie), jem dużo owoców i warzyw oraz spożywam dużo mniej w stosunku do białka, tłuszczów i węglowodanów. Co do picia, staram się wypijać 2-2,5 litra wody dziennie. Z góry dziękuję za wskazówki żywieniowe bądź nawykowe.
Odpowiedziała
dr hab. n. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Sposób odżywiania odgrywa ważną rolę w profilaktyce i leczeniu chorób nerek. Zalecana zawartość poszczególnych składników diety może się różnić w różnych chorobach nerek, zależy też w dużym stopniu od czynności wydalniczej nerek. U osoby po usunięciu znacznej części jednej nerki przed wieloma laty należałoby ocenić czynność wydalniczą nerek, oznaczając stężenia kreatyniny w surowicy i wyliczając wartość przesączania kłębuszkowego (eGFR) oraz wykonać inne badania zlecone przez lekarza. Uzyskane informacje pozwolą na ustalenie optymalnych zaleceń dietetycznych.
W chorobach nerek bardzo duże znaczenie ma zawartość białka w diecie. U osób z prawidłową czynnością nerek (wartość eGFR wyższa od 60 ml/min) zaleca się dietę o zawartości 0,8-1,0 g białka/kg masy ciała. Gdy czynność nerek jest upośledzona (eGFR <60 ml/min) dobowa podaż białka jest najczęściej mniejsza, a szczegółowe zalecenia ustalane są przez nefrologa i dietetyka.
Nadmiar białka w spożywanych produktach pokarmowych wpływa niekorzystnie na czynność nerek, zatem niezależnie od czynności wydalniczej nerek zawartość białka w diecie 2 g/kg masy ciała jest zbyt duża.
Wartość kaloryczna diety zależy od wieku i aktywności fizycznej. U osób młodych o prawidłowej masie ciała zaleca się najczęściej dietę o wartości energetycznej 35 kcal/kg masy ciała. Udział tłuszczu w pokryciu dziennego zapotrzebowania energetycznego wynosi ok. 30%, a węglowodanów ok. 55-60%. Zaleca się również wypijanie ok. 2-2,5 l płynów w ciągu doby (najlepiej wody), a u osób ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym ważne jest również ograniczenie soli do 6 g/dobę.
Dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowej prawdopodobnie w niewielkim stopniu zależą od diety. W celu wyjaśnienia tych dolegliwości należy zgłosić się do lekarza oraz w pierwszej kolejności wykonać badanie obrazowe nerek (np. USG). Nie można również wykluczyć, że bóle w tej okolicy mogą być spowodowane inną chorobą, np. zmianami w obrębie odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Palenie papierosów zawsze pogarsza rokowanie w przewlekłych chorobach nerek, przyczyniając się do szybszego postępu istniejącej choroby. Związek przyczynowy pomiędzy paleniem papierosów a bólami w okolicy lędźwiowej nasilającymi się zwłaszcza po wysiłku jest jednak wątpliwy.
