Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, 18 lat temu podczas gastroskopii stwierdzono u mnie polipa żołądka. Po paru gastroskopiach trafiłam na lekarza, który zlecił zrobienie badania endoskopem z USG, badanie wykazało trzustkę ektopową 0,5 cm w antrum żołądka. Mój gastrolog stwierdził, że nie mam się tym przejmować i nie zalecił więcej badań. Przeczytałam jednak, że ektopie mogą transformować w zmianę złośliwą, nie chcę się przez resztę życia martwić, czy coś złego się nie dzieje, a badanie co roku jest bardzo uciążliwe i nieprzyjemne. Czy można usunąć ektopię całkowicie z żołądka i czy wykonuje się to również za pomocą laparoskopii, czy też musi być to zabieg chirurgiczny?
Pozdrawiam, BK
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM, Kraków
Trzustka ektopowa to występowanie tkanki trzustki w lokalizacjach innych niż typowa. Jedną z najczęstszych lokalizacji jest żołądek (25–38%), inne możliwe lokalizacje to przełyk, jelito cienkie, dwunastnica, śródpiersie, a nawet jajowody. Trzustka ektopowa ma charakterystyczny wygląd guzka z zagłębieniem na szczycie. Zmiana ma na ogół charakter łagodny i jest bezobjawowa; stwierdza się ją w 1–2% badań autopsyjnych.
Trzustka ektopowa najczęściej nie wymaga leczenia, ale jeśli taką zmianę uwidoczniono w trakcie badania endoskopowego wymagane jest pobranie wycinków do oceny mikroskopowej celem wykluczenia zmian nowotworowych, w tym zmian o typie guza neuroendokrynnego. Potwierdzenie tkanki trzustkowej także wymaga oceny mikroskopowej. USG wykonywane podczas gastroskopii (EUS) ma na celu stwierdzenie jak głęboko w ścianie żołądka znajduje się taka zmiana, jak wygląda otoczenie takiej zmiany. Badanie to ma duże znaczenie także w przypadku innych zmian, w tym zmian nowotworowych (pozwala na ocenę naciekania ściany żołądka, ocenę węzłów chłonnych itd.).
W literaturze przytaczane są pojedyncze doniesienia o przemianie w zmiany złośliwe, ale na szczęście zmiany te są bardzo rzadkie – do 2009 r. opisano około 20 takich przypadków.
Metoda usuwania zmian polipowatych zależy od charakteru zmiany, jej głębokości, braku ogólnomedycznych przeciwwskazań do danej metody operacyjnej, umiejętności operatora oraz dostępności sprzętu.
Postępowanie zależy od wywiadu oraz nieprawidłowości stwierdzanych w badaniu fizykalnym i ewentualnie innych badaniach. Wynik endoskopii i badań histopatologicznych musi zostać oceniony przez lekarza zlecającego.
Piśmiennictwo:
Lewosiuk A., Białek A., Smereczyński A., Starzyńska T.: Submucosal tumours of upper gastrointestinal tract. Przegląd Gastroenterologiczny 2009; 4: 126–136.Sathyanarayana S.A., Deutsch G.B., Bajaj J., Friedman B. i wsp.: Ectopic pancreas: a diagnostic dilemma. Int. J. Angiol. 2012; 21(3): 177–180.
