Kiedy umówić się na wizytę u ginekologa?
Regularne wizyty ginekologiczne powinny być obowiązkowym wydarzeniem w życiu każdej kobiety. Najlepiej, gdy rutynowa kontrola odbywa się raz w roku. Pierwsza wizyta u ginekologa powinna się odbyć w ciągu roku od rozpoczęcia współżycia (w przypadku dziewic w 25. rż.).
Optymalnym momentem na coroczną wizytę u ginekologa jest czas między 3. a 5. dniem po skończonej miesiączce. Badanie ginekologiczne jest wtedy łatwiejsze – nie występuje krwawienie, a dzięki cienkiej warstwie błony śluzowej macicy na tym etapie cyklu jest to również najlepsza chwila na ocenę narządu rodnego w badaniu ultrasonograficznym (USG), możliwe jest również pobranie cytologii oraz badanie piersi.
Oprócz rutynowych wizyt u ginekologa kobieta powinna zgłosić się do gabinetu zawsze wtedy, gdy:
- pojawią się objawy ze strony narządu rodnego – zaburzenia miesiączkowania (nieregularność cykli, zbyt obfite/skąpe miesiączki, częste/rzadkie miesiączki), nieprawidłowe upławy, pieczenie, bóle podbrzusza niezwiązane z miesiączkowaniem, krwawienia między miesiączkami oraz po menopauzie, a także inne objawy, które niepokoją pacjentkę,
- planuje ciążę,
- w trakcie ciąży (pierwsza wizyta 2–4 tyg. po spóźniającej się miesiączce),
- starając się o dziecko przez 12 miesięcy regularnego współżycia 2–3 razy w tygodniu nie może zajść w ciążę,
- kiedy chce wybrać dla siebie odpowiednią metodę antykoncepcji.
Pacjentki niewspółżyjące w wieku do 18. roku życia także mogą wymagać wizyty u ginekologa, wtedy najlepiej zwrócić się do ginekologa dziewczęcego. Wskazaniem do zgłoszenia się do lekarza są między innymi nieprawidłowości w dojrzewaniu płciowym (np. wystąpienie miesiączki zbyt wcześnie, tj. przed 10. rż. lub brak pierwszej miesiączki w wieku powyżej 16. rż.).
Jak wygląda wizyta u ginekologa?
W pierwszej kolejności lekarz rozmawia z pacjentką, wypytując o regularność i długość cykli miesiączkowych, czas trwania oraz długość miesiączek, ewentualne niepokojące objawy, choroby przewlekłe oraz choroby występujące w najbliższej rodzinie, przebyte ciąże i porody, poronienia, operacje, uczulenia, a także o to, kiedy wykonywano ostatnie badania diagnostyczne, takie jak badanie cytologiczne.
Na kolejnym etapie ginekolog prosi pacjentkę, by przygotowała się do badania ginekologicznego, które odbywa się w pozycji półleżącej na specjalnie do tego przeznaczonym fotelu ginekologicznym. Konieczne jest rozebranie się od pasa w dół, w przeznaczonym do tego miejscu. W niektórych gabinetach dostępne są jednorazowe spódniczki zakładane na czas przejścia na fotel ginekologiczny. Zdjęcie skarpetek i obuwia ze stóp nie jest koniecznie.
Badanie ginekologiczne u osoby współżyjącej polega na obejrzeniu narządów płciowych zewnętrznych, następnie założeniu wziernika do pochwy, który pozwala na ocenę szyjki macicy oraz ścian pochwy i pobranie cytologii. Następnie lekarz wykonuje badanie dwuręczne, wprowadzając jeden lub dwa palce do pochwy jednej ręki, dochodząc nimi do szyjki macicy, jednocześnie drugą ręką uciskając podbrzusze. To badanie pozwala ocenić położenie, wielkość macicy, a także obecność ewentualnych nieprawidłowych guzów w obrębie narządu rodnego oraz jego bolesność. U dziewicy badanie może zakończyć się na etapie oglądania sromu, czasami wykonuje się badanie dwuręczne przez odbyt, w zależności od kształtu błony dziewiczej niekiedy możliwe jest przeprowadzenie wziernikowania pochwy z użyciem wąskich, specjalnie do tego przeznaczonych wzierników.
Następnie lekarz wykonuje USG narządu rodnego – zwykle przezpochwowe. W II i III trymestrze ciąży oraz niektórych sytuacjach przez powłoki brzuszne (lekarz przykłada głowicę do brzucha, tak jak podczas USG brzucha). Badanie piersi w gabinecie ginekologicznym może być dodatkowym elementem oceny zdrowia kobiety. Wykonuje się je zazwyczaj po zakończeniu badania narządu rodnego.
Na koniec wizyty ginekolog podsumowuje informacje zdobyte na podstawie rozmowy oraz badania, wyjaśnia wątpliwości oraz wydaje zalecenia i recepty.
Jak przygotować się do wizyty u ginekologa?
Istnieje wiele pytań i wątpliwości związanych z wizytą u ginekologa. Dla wielu osób jest to bardzo intymne zdarzenie. Wiedza, jak się do niej przygotować i poznanie odpowiedzi na najczęstsze nurtujące kobietę pytania może ułatwić jej przebieg.
Czy przed wizytą u ginekologa trzeba się ogolić?
Naturalne owłosienie nie przeszkadza w badaniu ginekologicznym. Jeżeli kobieta nie goli się w miejscach intymnych na co dzień, nie jest konieczne specjalne przygotowanie się w taki sposób.
Czy przed wizytą u ginekologa trzeba się umyć?
Wskazane jest umycie się przed wizytą, tak jak na co dzień, nadmierna higiena intymna nie jest pożądana, gdyż może maskować objawy, które skłoniły pacjentkę do wizyty.
Jak należy się ubrać na wizytę u ginekologa?
Warto założyć spódniczkę, sukienkę lub dłuższą tunikę, która pozwoli bez skrępowania przejść z miejsca, w którym należy ściągnąć bieliznę na fotel ginekologiczny.
Czy przed wizytą u ginekologa trzeba opróżnić pęcherz moczowy?
Zaleca się, by przed wizytą pójść do toalety oddać mocz – dzięki temu podczas badania będzie się odczuwać mniejszy dyskomfort, a ginekolog łatwiej zobrazuje struktury narządu rodnego w USG.
Czy przed wizytą u ginekologa można stosować globulki dopochwowe?
W przypadku stosowania globulek dopochwowych – najlepiej zakończyć je 7 dni przed wizytą, z wyjątkiem kobiet po menopauzie stosujących hormonalne leki dopochwowo mające na celu przygotowanie do badania cytologicznego oraz kobiet w ciąży przyjmujących progesteron dopochwowo.
Czy na wizytę ginekologiczną można przyjść podczas krwawienia z dróg rodnych?
Tak, szczególnie gdy jest ono nieprawidłowe. Kontrolną, coroczną wizytę należy natomiast w przypadku wystąpienia miesiączki przełożyć.
Na czym polega USG ginekologiczne?
Standardowym badaniem obrazowym wykonywanym w gabinecie ginekologicznym jest USG przezpochwowe (transwaginalne). Należy je przeprowadzać co najmniej raz w roku. USG wykonuje się w pozycji leżącej. Czasami ginekolog może poprosić o podłożenie dłoni zwiniętych w pięść pod pośladki, co pozwala na lepsze uwidocznienie struktur znajdujących się w miednicy mniejszej. Polega ono na ostrożnym wprowadzeniu podłużnej sondy nawilżonej żelem do pochwy. Dzięki niemu możliwa jest ocena macicy i przydatków (jajników i struktur je otaczających), uwidocznienie niektórych nieprawidłowości, takich jak torbiele jajnika, zmiany błony śluzowej macicy. W przypadku braku możliwości wykonania badania z użyciem sondy przezpochwowej struktury ocenia się przez powłoki brzuszne.
USG przez powłoki brzuszne wykonuje się również w średnio zaawansowanej i zaawansowanej ciąży. Użycie sondy przezbrzusznej pozwala na zobrazowanie struktur płodu, ocenę łożyska i wód płodowych. Sondy przezpochwowej u ciężarnych używa się w celu pomiaru długości kanału szyjki macicy.
Jak często wykonywać badanie cytologiczne?
Jednym z ważniejszych badań profilaktycznych wykonywanym w gabinecie ginekologicznym jest badanie cytologiczne. Polega ono na pobraniu za pomocą specjalnej szczoteczki wymazu z pochwowej części szyjki macicy, utrwaleniu materiału i obejrzeniu próbki pod mikroskopem. Dzięki niemu możliwe jest szybkie wykrycie raka szyjki macicy oraz stanów przedrakowych. Według zaleceń Narodowego Funduszu Zdrowia należy je wykonywać raz na 3 lata od 25. do 59. roku życia. Najnowsze naukowe rekomendacje podają, by poddawać się badaniu raz w roku od momentu rozpoczęcia współżycia.
