×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Botulizm

Co to jest botulizm i jakie są jego przyczyny?

Botulizm to zatrucie jadem kiełbasianym czyli toksyną botulinową, wytwarzaną przez bakterie - laseczki jadu kiełbasianego (łac. Clostridium botulinum). Do zatrucia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie niewłaściwie sterylizowanych konserw lub przetworów. Dotyczy to zwłaszcza szczelnie pakowanych przetworów domowych, pozbawionych dopływu powietrza, o małej zawartości soli i cukru - konserw i wekowanych potraw mięsnych, warzywnych lub rybnych.

Toksyna botulinowa powoduje porażenie mięśni oraz upośledza działanie układu nerwowego.

Jak się objawia botulizm?

Objawy zatrucia jadem kiełbasianym mogą wystąpić po okresie od 2 godzin do 8 dni, zwykle 12-72 godzin po spożyciu zakażonej żywności. Na początku mogą wystąpić nudności, wymioty i biegunka. W dalszej kolejności pojawiać się mogą: zaburzenia widzenia (widzenie nieostre lub podwójne), opadanie powiek, poszerzenie źrenic, niewyraźna mowa i trudności z połykaniem, osłabienie rąk i nóg, suchość w ustach, trudności z oddawaniem moczu. W ciężkich przypadkach może wystąpić duszność z powodu osłabienia mięśni oddechowych.

Botulizm nie jest zaraźliwy, nie przenosi się z człowieka na człowieka.

Co należy zrobić w razie wystąpienia objawów botulizmu?

Jeśli u osoby, która niedawno jadła konserwy lub przetwory, wystąpią opisane powyżej objawy, należy się zgłosić do lekarza w trybie pilnym. Zatrucie jadem kiełbasianym jest poważną chorobą, stwarzającą zagrożenie dla życia chorego. Nie należy wyrzucać żywności podejrzanej o wywołanie choroby.

Jak lekarz diagnozę ustala rozpoznanie botulizmu?

Lekarz najpierw zbierze wywiad, zapyta o objawy, ich nasilenie, sprawdzi czy występują też u innych osób, które jadły potencjalnie skażoną żywność. Następnie zbada pacjenta. W wątpliwych przypadkach lekarz może skonsultować pacjenta ze specjalistą neurologiem, który może poszerzyć diagnostykę o badania dodatkowe, na przykład elektromiografię (EMG). Potwierdzeniem rozpoznania jest stwierdzenie obecności toksyny botulinowej w próbce krwi lub stolca chorego lub wyhodowanie laseczek jadu kiełbasianego z resztek żywności lub stolca chorego.

Clostridium botulinum
Fot. Laseczki jadu kiełbasianego / Źródło: CDC

Jakie są sposoby leczenia botulizmu?

Leczenie polega na podawaniu zastrzyków z antytoksyną przeciwbotulinową. Czasami konieczne jest przejściowe wspomaganie oddychania i inne działania zmierzające do podtrzymania funkcji życiowych, dlatego pacjenci z botulizmem są zawsze hospitalizowani.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie botulizmu?

Obecnie rokowanie w zatruciu jadem kiełbasianym jest dobre. Większość chorych całkowicie zdrowieje w ciągu kilku tygodniu do kilku miesięcy, chociaż w rzadkich przypadkach możliwy jest niepomyślny przebieg.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na botulizm?

Należy unikać spożywania podejrzanych pokarmów. Nie należy spożywać żywności konserwowej, jeśli wieczko konserwy jest wybrzuszone, syczy przy otwieraniu lub widoczne są pęcherzyki gazu. Gotowanie skażonej potrawy w temperaturze 100 stopni Celsjusza przez 10 minut inaktywuje toksynę. Nie należy podawać miodu niemowlętom ze względu na potencjalne ryzyko skażenia.

Należy także w odpowiedni sposób przygotowywać domowe przetwory. Do bezpiecznych technik należy gotowanie pod ciśnieniem (116-130°C przez 30 min), marynowanie, duża zawartość cukru lub soli, przechowywanie produktów spożywczych w lodówce, zamrażanie.

22.02.2017
Zobacz także
  • Biegunka infekcyjna
  • Biegunka
Wybrane treści dla Ciebie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta