×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Mioklonie

Co to są mioklonie i jakie są ich przyczyny?

Mioklonie, inaczej zrywania mięśniowe, to występujące niespodziewanie gwałtowne, szarpiące i krótkotrwałe skurcze mięśni. Mioklonie obejmują pojedynczy mięsień albo całą grupę mięśniową. Dla osoby obserwującej mogą sprawiać wrażenie nagle pojawiającego się wstrząśnięcia jednej kończyny chorego.

Mioklonie mogą mieć różne przyczyny. Jeżeli występują u osób zdrowych w szczególnych sytuacjach (np. w czasie snu) i nie mają wpływu na codzienne funkcjonowanie, mówimy wówczas o tzw. miokloniach fizjologicznych. Należy do nich np. czkawka.

Czasem mioklonie występują jako objaw innej choroby. Zazwyczaj dotyczy to poważnych chorób układu nerwowego. Wtedy nazywane są miokloniami objawowymi, a choroby je wywołujące to m.in. uszkodzenia i guzy rdzenia kręgowego, zespoły otępienne, encefalopatia zakaźna, toksoplazmoza, zatrucie lekami, choroby spichrzeniowe, ogniskowe uszkodzenia mózgu, hipoksja, neuroblastoma, mocznica i wiele innych. U osób chorych na padaczkę mioklonie nazywamy miokloniami padaczkowymi.

W przypadku występowania mioklonii, które nie są fizjologiczne, ale nie towarzyszą żadnej chorobie i są jedynym objawem nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, mówimy o miokloniach samoistnych.

Jak często występują mioklonie?

Częstość występowania mioklonii jest ściśle związana z ich postacią. Najczęstsze są mioklonie fizjologiczne, takie jak czkawka, które w zależności od dnia mogą dotyczyć każdego z nas. Rzadziej występują mioklonie padaczkowe, które dotyczą około 5–10% chorych na padaczkę. Inne mioklonie objawowe zależą ściśle od częstości występowania chorób układu nerwowego, których są objawami.

Jak objawiają się mioklonie?

Mioklonie mogą dotyczyć pojedynczych mięśni lub całych grup mięśniowych i mają charakter pojedynczego ruchu lub całej serii szarpnięć. Najczęściej obejmują kończyny górne oraz barki, ale mogą także przybierać postać ruchów głową lub całym tułowiem. Pojawienie się mioklonii może być wyzwolone bodźcem świetlnym lub dźwiękowym, nagłym uczuciem strachu lub odczuciem bólowym. Mioklonie mogą występować w spoczynku, w ruchu lub w czasie wykonywania jakiejś czynności.

Mioklonie mogą także przejawiać się gwałtownymi ruchami kończyn w czasie snu, zwłaszcza po intensywnym wysiłku fizycznym.

Padaczka miokloniczna może przybierać postać silnych obustronnych skurczów mięśniowych prowadzących do upadków, ale także ledwie zauważalnych przez chorego szarpnięć, które często są odbierane jako „niezgrabność” w wykonywaniu czynności.

Co zrobić w przypadku wystąpienia mioklonii?

W przypadku zaobserwowania u siebie lub u swojego dziecka mioklonii należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu wykluczenia choroby organicznej, której objawem mogą być mioklonie. Zazwyczaj po przeprowadzeniu specjalistycznej diagnostyki okazuje się, że mamy do czynienia z miokloniami fizjologicznymi lub samoistnymi, które nie zagrażają życiu pacjenta. Bardzo ważne jest jednak podjęcie diagnostyki, ponieważ pozwala ona wykluczyć potencjalnie poważne przyczyny mioklonii, takie jak guz mózgu lub padaczka.

Przed wizytą u lekarza istotne jest zanotowanie, jak często i o jakich porach dnia lub nocy mioklonie są obserwowane oraz sporządzenie ich dokładnego opisu. Bardzo przydatne może być nagranie za pomocą ogólnie dostępnych obecnie kamer i telefonów komórkowych filmu przedstawiającego napad. Należy wspomnieć także o czynnikach wyzwalających mioklonie, a także czy u kogoś w rodzinie występowały podobne dolegliwości. Takie informacje mogą pomóc lekarzowi w szybkim postawieniu diagnozy.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie?

W pierwszej kolejności lekarz musi zebrać dokładny wywiad. Z pewnością pomocne będą nagrania wideo przedstawiające zaburzenia ruchowe oraz szczegółowe informacje co do częstości epizodów oraz ich charakteru. Lekarz zapyta także o inne choroby i  przyjmowane przewlekle leki.

Następnie lekarz zbada pacjenta ze szczególnym uwzględnieniem objawów neurologicznych. Pacjent powinien skrupulatnie odpowiedzieć na zadane pytania oraz stosować się do poleceń lekarza dotyczących wykonywania określonych ruchów, np. zgodnie z poleceniem lekarza marszczyć czoło, zaciskać powieki itp.

Niekiedy lekarz zleca wykonanie badań dodatkowych, np. badań laboratoryjnych krwi w celu wykluczenia chorób, które mogą powodować mioklonie objawowe, takich jak choroby metaboliczne.

W niektórych przypadkach lekarz może skierować pacjenta na badania obrazowe głowy i rdzenia kręgowego oraz badanie elektroencefalograficzne (EEG).

Jakie są metody leczenia mioklonii?

Ponieważ mioklonie są najczęściej objawem innych chorób, a nie samoistnym objawem, podstawowe znaczenie ma leczenie choroby podstawowej, np. padaczki.

W przypadku mioklonii samoistnych, z uwagi na to, że nieznany jest mechanizm je wywołujący, nie można zastosować leczenia usuwającego ich przyczynę. W takich przypadkach stosuje się leczenie objawowe, którego efekt jest różny w zależności od rodzaju, stopnia nasilenia mioklonii i samego pacjenta.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie mioklonii?

Mioklonie objawowe ustępują zwykle po wyleczeniu choroby, która je spowodowała. Zazwyczaj jednak uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub przewlekłe procesy chorobowe, które powodują mioklonie, nie pozwalają na całkowity powrót do zdrowia. Przestrzegając zaleceń lekarskich, można jednak znacznie złagodzić mioklonie, a w niektórych przypadkach nawet zupełnie je wyeliminować.

07.11.2016
Zobacz także
  • Padaczka
Wybrane treści dla Ciebie
  • Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej
  • Czkawka
  • Padaczka u dziecka
  • Padaczka
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta