Leczenie niedrożności nosa, czyli zatkanego nosa, jest uzależnione od jego przyczyny. Najczęściej zatkany nos jest spowodowany obrzękiem błony śluzowej związanym z infekcją górnych dróg oddechowych lub alergią.
Jak odetkać nos przy przeziębieniu?
Jeśli niedrożność nosa występuje przy przeziębieniu, to zwykle nieżyt nosa będzie miał następujący przebieg: początkowo wyciek wodnistej wydzieliny, spływającej także po tylnej ścianie gardła, następnie uczucie zatkania i upośledzenie drożności nosa, upośledzenie węchu, kichanie. Później wydzielina może być gęsta, zielonkawa, a nawet ropna.
W celu odetkania nosa stosuje się wówczas:
- leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa stosowane miejscowo, ale tylko przez krótki czas w celu poprawy drożności nosa (do 5 dni). Do leków tych należy: efedryna, fenylefryna, ksylometazolina, oksymetazolina, tymazolina
- donosowo roztwory chlorku sodu, czyli soli – izotoniczne lub hipertoniczne (2,5–3%, preparaty soli morskiej).
Przeczytaj więcej: Przeziębienie - przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie
Sposoby na zatkany nos w przebiegu ostrego zapalenia zatok przynosowych
Jeśli zatkany nos jest objawem ostrego zapalenia zatok przynosowych, to można:
- płukać nos 0,9% roztworem NaCl (chlorek sodu)
- stosować donosowe leki obkurczające naczynia błony śluzowej, ale tylko przez krótki czas w celu poprawy drożności nosa (do 5 dni). Do leków tych należy: efedryna, fenylefryna, ksylometazolina, oksymetazolina, tymazolina.
- preparaty złożone zawierające lek przeciwhistaminowy, lek obkurczający naczynia błony śluzowej nosa oraz paracetamol lub NSLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne)
- doustnie leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, takie jak efedryna, fenylefryna, pseudoefedryna. Można je stosować wyłącznie doraźnie! Nie należy ich stosować u kobiet w ciąży, u chorych na nadciśnienie tętnicze, choroby serca, nadczynność tarczycy, łagodny rozrost gruczołu krokowego, jaskrę, choroby psychiczne, u leczonych β-blokerami i inhibitorami MAO. Leki te u wielu chorych powodują bezsenność.
Nie wykazano korzyści ze stosowania m.in. inhalacji pary wodnej.
Przeczytaj więcej: Zapalenie zatok przynosowych: przyczyny, objawy i leczenie
Jak odetkać zatkany nos przy alergicznym nieżycie nosa
Jeśli zatkany nos występuje w przebiegu alergicznego nieżytu nosa, wówczas ważne jest:
- unikanie narażenia na alergeny odpowiedzialne za objawy (np. w okresie pylenia uczulającej rośliny ograniczenie przebywania na świeżym powietrzu, nieotwieranie okien w ciągu dnia czy podczas jazdy autem, zastosowanie filtrów przeciwpyłkowych w autach, klimatyzacji, rezygnacja z noszenia soczewek, mycie twarzy i włosów oraz zmiana ubrania po przyjściu do domu, usunięcie zwierzęcia z domu, stosowanie złożonych metod zwalczania roztoczy kurzu domowego)
- płukanie nosa lub rozpylanie w nosie 0,9% lub hipertonicznego roztworu NaCl albo jałowej wody morskiej.
Leczenie alergicznego nieżytu nosa zależy od jego nasilenia, postaci, wywołujących go objawów. W celu zmniejszenia niedrożności nosa lekarz może zalecić:
- glikokortykosteroidy [GKS] donosowe, które są najskuteczniejszymi lekami w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Należą do nich: dipropionian beklometazonu (Beclonasal Aqua), budezonid (Tafen Nasal), furoinian flutykazonu (Avamys), furoinian mometazonu (Aleric spray, Eztom, HITAXA METMIN-SPRAY, Metmin, Momester, Momester Nasal, Nasometin, Nasometin Control, Nasonex, Pronasal, Pronasal Control, Ryaltris – preparat złożony z olopatadyną, Zodgane), propionian flutykazonu (Fanipos, Flixonase, Flixonase Nasule, Flutide Nasal, Dymista – preparat złożony z azelastyną). Zwykle stosuje się 1–2 dawki do każdego nozdrza 1 lub 2 × dziennie. Długotrwałe stosowanie jest uznawane za bezpieczne, a główne objawy niepożądane to suchość i niewielkie krwawienie z błony śluzowej nosa. Właściwa technika podawania GKS donosowych (na ścianę boczną nosa) sprzyja ich większej skuteczności i zmniejsza ryzyko działań niepożądanych. W przypadku stosowania aerozolu zaleca się przyjmowanie leku w pozycji siedzącej lub stojącej z pochyleniem głowy do przodu, a w przypadku kropli – w pozycji klęku podpartego z czołem opartym o podłogę albo w leżeniu na plecach z głową zwieszoną do tyłu z krawędzi łóżka lub z głową na boku.
- leki przeciwhistaminowe doustnie – najskuteczniejsze jest ich stosowanie profilaktyczne, przed narażeniem na alergen
- leki przeciwhistaminowe donosowe – np. azelastyna, olopatadyna. Działają tylko w obrębie nosa, są stosowane w łagodnym alergicznym nieżycie nosa 1–2 dawki do każdego nozdrza 2 × dziennie
- leki obkurczające naczynia błony śluzowej: w celu doraźnego szybkiego zmniejszenia niedrożności nosa (zwłaszcza przed donosowym podaniem GKS), maksymalnie przez 5 dni
- ponadto stosuje się leki przeciwleukotrienowe (montelukast), kromony, leki przeciwcholinergiczne donosowo.
Przeczytaj więcej: Alergiczny nieżyt nosa (katar sienny i całoroczny alergiczny nieżyt nosa): przyczyny, objawy i leczenie
