Naczelny Sąd Administracyjny uchylił nałożone przez służby sanitarne kary za niewykonanie obowiązkowych szczepień dzieci – co zostało przyjęte z triumfem przez ruchy antyszczepionkowe. Tymczasem rośnie liczba zachorowań na odrę, różyczkę i krztusiec.
Sanepid ostrzegał, że może nałożyć kary sięgające nawet półtora tysiąca złotych, w praktyce jednak kary nie przekraczały od 100 do kilkuset złotych. Cała sprawa to element walki z ruchem antyszczepionkowym, który walczy o zlikwidowanie obowiązkowych szczepień dzieci.
1 sierpnia decyzje sanepidów uchylił Naczelny Sąd Administracyjny, użył jednak tylko argumentów proceduralnych: formalnie kary powinien nakładać nie wojewódzki inspektor sanitarny, ale sam wojewoda (podlegają mu wojewódzkie inspekcje sanitarne).
Pisemne uzasadnienie decyzji sądu ma być dostępne na początku września, jednak już teraz została ona potraktowana przez ruch antyszczepionkowy jako ogromny sukces. "Idźmy za przykładem tej dzielnej kobiety" - piszą autorzy na portalach antyszczepionkowych. – W sprawie szczepień nic się nie zmieniło. Nadal za niedopełnienie obowiązku szczepień grozi kara grzywny – studzi nastroje Jan Bondar, rzecznik GIS.
W kwietniu białostocki WSA wydał inny wyrok w podobnej sprawie, w której stwierdził, że w przypadku obowiązkowych szczepień ochronnych wyłączone jest uprawnienie pacjenta do wyrażania zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody. Wyrok z 16 kwietnia przypominała Barbara Kozłowska, Rzecznik Praw Pacjenta.
Spór o szczepienia nabiera coraz większego znaczenia. Raport o stanie sanitarnym kraju w 2012 roku wskazuje na wzrastającą liczbę zachorowań na krztusiec. "Można mówić o pogorszeniu sytuacji epidemiologicznej. Nastąpił znaczący wzrost zachorowań z 1669 w 2011 roku do 4683 w 2012" – czytamy w raporcie.
Największy wzrost liczby zachorowań odnotowano wśród dzieci starszych – w wieku 10-14 lat (3,5 krotny) i 15-19 (czterokrotny). „Dane te korespondują ze spadkiem odporności poszczepiennej po upływie 5-7 lat od szczepienia” – zwracają uwagę autorzy. Wśród 2134 przypadków zachorowań z pierwszego półrocza 2012 szczegółowo przeanalizowanych w raporcie ponad 200 to takie, gdzie "nie ma informacji o szczepieniu". Zasadą jest jednak, że im starszy pacjent, tym brak informacji zdarza się częściej – nie musi więc świadczyć ono o niezaszczepieniu w przeszłości.
Coraz więcej jest też zachorowań na różyczkę – w 2012 roku odnotowano 6,2 tysiąca przypadków (w 2011 – 4,2 tys.), głównie wśród nieszczepionych chłopców w wieku 15-19 lat. Autorzy raportu przyznają, że liczba zachorowań na różyczkę cechuje się "dużą zmiennością", ale wciąż występujące przypadki oddalają nas od celu wyznaczonego przez WHO, czyli całkowitego wyeliminowania tej choroby zakaźnej z populacji do 2015 roku.
Coraz mniej prawdopodobne jest też wyeliminowanie w tym terminie odry – co też jest celem wyznaczonym przez WHO. Sytuacja epidemiologiczna jest nieporównanie lepsza niż w przypadku różyczki, ale także tutaj nastąpił dwukrotny wzrost zachorowań – odnotowano 71 przypadków (w 2011 roku 38), co oznacza zapadalność na poziomie 0,18, podczas gdy wyznaczony przez WHO cel to zapadalność nie przekraczająca wskaźnika 0,1.
Informacje dotyczące innych chorób zakaźnych objętych obowiązkowymi szczepieniami nie są już tak groźne: nie odnotowano żadnego przypadku polio – przy czym autorzy raportu zaznaczają, że szczepienia są nadal konieczne ze względu na występowanie choroby na świecie. Wciąż występuje świnka i liczba zachorowań w 2012 roku wzrosła, nie jest to jednak wzrost znaczny.
