Pytanie nadesłane do redakcji
Syn ma aktualnie 12 miesięcy. W 7. dobie życia pojawiły się u niego objawy alergii pokarmowej (AZS, silne zaparcia, ostre kolki, brzydki mocno ciemnozielony stolec). Od tej pory jest na diecie. Mleko Bebilon pepti od 5. miesiąca Nutramigen. Dieta. Dodam, że oboje z mężem jesteśmy alergikami. Ostatnio lekarz zlecił dziecku badania krwi - morfologia i panel testów alergicznych. Wykazały: białko jaj - 2, jabłka - 1, brzoza - 1, mleko krowie - 1. Morfologia w normie. To co mnie niepokoi, to wysoki wskaźnik IgE (wynik - 605). Co to znaczy? Dziecko jest obecnie i w dniu pobrania próbki na ścisłej diecie tylko warzywnej, z owoców tylko gruszki. Warzywa i owoce ekologiczne. Samodzielnie gotuję mu posiłki. Wszystko otrzymuje gotowane, póki co żadnych surowych warzyw i owoców. AZS jest w zasadzie opanowane. Skórę dziecko ma czystą. Co może być przyczyną tak wysokiego wskaźnika IgE. I przede wszystkim, co to znaczy?
Odpowiedziała
dr hab. med. Ewa Cichocka-Jarosz
Oddział Pulmonologii, Alergologii i Dermatologii
Klinika Chorób Dzieci Katedry Pediatrii UJ CM w Krakowie
Zmiany skórne od 7. doby życia nie wskazują na podłoże alergiczne typu I, tylko raczej na wyprysk niealergiczny, wynikający z reakcji cienkiej wrażliwej skóry noworodka na różne czynniki kontaktowo-drażniące. Nie da się także wykluczyć dodatkowego nadkażenia skóry. Pozostałe objawy (z przewodu pokarmowego), typowo też pojawiają się później niż pod koniec 1. tygodnia życia. Objawy wyłącznie ograniczone do przewodu pokarmowego wymagają różnicowania z nietolerancją lub alergią typu IV (niezależną od IgE).
Wyniki panelu badań IgE nie wskazują na istotne klinicznie uczulenie zależne od IgE na którykolwiek z pokarmów. Podwyższenie wartości całkowitych IgE może być wynikiem wcześniejszych nasilonych zmian skórnych, a ponieważ wynik ma pewną bezwładność w czasie, więc poziom mógł nie ulec jeszcze normalizacji pomimo poprawy zmian skórnych. Badanie cIgE należy powtórzyć kilka miesiący po poprzednim. Jest to wartość dająca orientacyjne wskazanie predyspozycji dziecka do choroby atopowej (w tym przypadku czynnik ryzyka w postaci atopii u obojga rodziców, o ile jest to rozpoznanie lekarskie), ale sam wynik nie determinuje żadnego dodatkowego postępowania, zgodnie z zasadą, że nie leczy się wyniku tylko pacjenta. W tym przypadku restrykcja diety nie ma istotnego wpływu na wartość oznaczenia. Jeśli dziecko ma kontakt ze zwierzętami, to stanowią one potencjalne źródło chorób pasożytniczych. Należałoby wtedy wykonać badanie próbki stolca w kierunku zakażenia lamblią (Lamblia intestinalis - badanie ELISA - jednorazowo), a także zakażenia pozostałymi pasożytami (trzykrotna próbka do badania stolca). W przebiegu chorób pasożytniczych z reguły podwyższeniu wartości cIgE towarzyszy zwiększona zawartość eozynofilów w rozmazie krwi.
Jest możliwe w opisanym przypadku współistnienie niealergicznego wyprysku skóry i alergii pokarmowej typu IV (objawy ze strony przewodu pokarmowego). Niestety brak wiarygodnych dobrze wystandaryzowanych testów potwierdzających ten typ alergii. Z reguły rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego, a objawy ustępują do końca 1. roku życia. Zatem obecnie, gdy dziecko ma skończone 12 miesięcy należałoby stopniowo (zamieniając po 1 miarce Nutramigenu na np. Bebilon comfort 2) wprowadzić nieeliminacyjną mieszankę mleka modyfikowanego, najlepiej początkowo o małej zawartości laktozy, a po 1-2 tygodniach stopniowo przejść na Bebilon junior.
Dodatkowo od 6. miesiąca życia powinno być podawane mięso wszystkich gatunków (w tym cielęcina i wołowina), o którym mama nie wspomina. Mięso to najistotniejsze źródło żelaza w diecie. Owoce powinno się podawać w formie surowej, a nie tylko gotowanej. Mama nie wspomina też o glutenie, który powinien być wprowadzony do diety już kilka miesięcy wcześniej. Nie ma także przeciwwskazań do spożywania jaja w formie przetworzonej (wypieki lub po ugotowaniu na twardo).
