Pytanie nadesłane do redakcji
Moja córka ma 5 lat, dwa miesiące temu miała problem z oddaniem stolca (przez 2 tyg. nie mogła się wypróżnić, pomogła dopiero lewatywa). Od tamtej pory załatwia się codziennie, lecz za każdym razem boi się iść do toalety, na dodatek zaczęła bardzo często oddawać mocz (średnio co 30–40 min), czy to może mieć jakiś związek z tym zaparciem? Dodam, że od tamtej pory też córka zaczęła wstrzymywać stolec w przedszkolu i załatwia się dopiero w domu, a ostatnio nawet siusiu wstrzymuje w przedszkolu.
Odpowiedziała
dr n. med. Andrea Horvath
pediatra gastrolog
Zespół Żywieniowy Kliniki Pediatrii WUM
Szanowna Pani,
opisywane przez Panią dolegliwości dziecka to typowe objawy zaparcia czynnościowego. Do tego typu zaburzeń defekacji prowadzi kilka współistniejących ze sobą uwarunkowań: często zwolniony pasaż jelitowy, tzw. leniwe jelito; czasem wydłużona droga pasażu jelitowego, np. dodatkowa pętla jelitowa; czynniki środowiskowe – mało ruchu, dieta ubogobłonnikowa, niechęć do korzystania przez dziecko z toalet publicznych oraz czynniki psychiczne – strach przed oddawaniem stolca (ból przy defekacji) powoduje, że dziecko zaczyna świadomie wstrzymywać stolec, co jeszcze bardziej pogłębia problem zaparcia.
Proces prowadzący do zaparcia jest długotrwały, zazwyczaj kilkumiesięczny, a rodzice zgłaszają się po poradę w zaawansowanym stadium, gdy dziecko płacze przy defekacji, wstrzymuje oddawanie stolca lub gdy pojawiają się powikłania, tj. krwawienie ze szczeliny odbytu czy brudzenie bielizny. Początek zaparcia z uwagi na niespecyficzne objawy jest często niezauważalny.
Zatem wszystko wskazuje na to, że Pani córeczka cierpi właśnie na zaparcie czynnościowe – w celu potwierdzenia rozpoznania należy się skontaktować z lekarzem opiekującym się dzieckiem, aby dobrał odpowiednie leczenie. Wspomnę tylko, że leczenie jest długotrwałe i wymaga dyscypliny oraz cierpliwości. U dzieci terapia oparta jest przede wszystkim na wspomaganiu pracy jelita poprzez leki osmotyczne, tj. laktuloza czy makrogole – nie wchłaniają się z jelita, lecz zatrzymują w nim wodę, zwiększając uwodnienie stolca i przez to poprawę procesu defekacji. Dawkę dobiera się indywidualnie tak, aby defekacja miała miejsce co 1–2 dni. Dieta bogata w błonnik, tj. suszone owoce, rodzynki, buraki, brokuły, kalafior, ciemne pieczywo, kasze gruboziarniste itp., może wspomóc pracę jelit, ale zwykle jest niezbyt dobrze tolerowana przez dzieci.