Podróże małe i duże. Poradnik jak podróżować z dzieckiem - strona 4

Zrób to sam, czyli kompletujemy apteczkę

Jak skompletować podróżną apteczkę?

Najpierw zasady ogólne. Najlepszym sposobem przewożenia leków, jest umieszczenie ich w torbie termoizolacyjnej. Idealnie, gdyby znajdowała się ona np. w tekturowym pudełku, co zapewni równą temperaturę i ochroni przed uszkodzeniem.

A czy kompletowanie samych leków wymaga jakichś szczególnych zabiegów?

Po pierwsze, sprawdzamy, czy nie są przeterminowane. Po drugie, musimy wiedzieć, jakie jest ich przeznaczenie i jak je stosować – koniecznie weźmy więc ulotki do poszczególnych leków. Postarajmy się sporządzić spis leków ze wskazaniem i sposobem podawania. Nie liczmy, że wszystko zapamiętamy. W apteczce zawsze powinny się znaleźć leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

Czy ma znaczenie to, w jakiej są postaci?

Najlepiej, aby były w dwóch postaciach. Np. nie tylko czopki albo tylko syrop, ale jedno i drugie. W przypadku wymiotów przebiegających z gorączką podamy czopek, a gdy pojawi się biegunka, przyda się syrop. Mówiłam już o przyjmowaniu takich preparatów, które znamy, które już stosowaliśmy. Mam tu na myśli nie tylko leki, o których wiemy, że są skuteczne – ważne czy wiemy, jak na nie reaguje nasze dziecko.

Co dalej?

Na pewno trzeba się zaopatrzyć w tzw. ORS (Oral Rehydration Solution), czyli płyny do nawadniania doustnego. To na wypadek biegunki podróżnej. Podstawową formą leczenia tej choroby jest nawadnianie, które stosujemy w miarę możliwości doustnie. Jeżeli to się nie uda, to pozostaje nam już tylko kontakt z lekarzem i kroplówka. ORS można nabyć bez recepty. Występują albo w gotowej do podania postaci płynnej (w buteleczkach), co może utrudniać transport ,albo w postaci proszku, w saszetce. Taką saszetkę rozpuszcza się po prostu w wodzie. Gotowy płyn możemy przechowywać do 12 godzin. Dziecko poimy małymi łyczkami. Po każdym epizodzie wymiotów lub biegunki w wypadku dziecka do 10 kg powinniśmy podać od 60 do 120 mililitrów. Powyżej 10 kg podajemy 120–140 ml, czyli około pół szklanki.

Rozumiem, że to zachowanie ratunkowe, a najlepiej skontaktować się z lekarzem.

Tak. Z tym że płyny te możemy stosować także w przypadku upalnego dnia, gdy czujemy, się nieco przegrzani, a więc nasze dziecko też. Wieczorem możemy dopoić je takim płynem, by uzupełnić poziom elektrolitów. Doustny płyn nawadniający to bowiem nic innego, jak zbiór elektrolitów, które tracimy gwałtownie na skutek wymiotów, biegunki, czy też intensywnie się pocąc.

Następne w kolejności są leki na ból gardła - w postaci sprayu lub tabletek - te jednak podajemy dzieciom starszym, najlepiej powyżej 10.–12. roku życia. Do kompletu szpatułki, też najlepiej jednorazowe, by móc zajrzeć do gardła.

No i zapewne coś na kłopoty lokomocyjne?

Jak najbardziej. Zwłaszcza, jeżeli dziecko ma takie skłonności. Najczęściej ta przypadłość dotyczy dzieci między 3. a 12. rokiem życia. Leki podajemy, gdy zawodzą proste sposoby zapobiegania chorobie lokomocyjnej. Do takich metod należy m.in.: patrzenie przez przednią, a nie boczną szybę podczas jazdy samochodem, najlepiej w wybrany odległy punkt, unikanie zamykania oczu, głębokie oddychanie. Należy uważać na zapachy, które nasilają objawy choroby lokomocyjnej. Przed wjazdem na stację benzynową najprościej jest zamknąć okna w samochodzie, a klimatyzację nastawić na obieg zamknięty.

Co z alergiami?

Jeżeli dziecko jest alergikiem, to zdecydowanie w apteczce muszą się znaleźć leki przeciwhistaminowe wraz z ulotką. Natomiast jeżeli ktoś w przeszłości doświadczył reakcji anafilaktycznej, czyli zagrażającej życiu natychmiastowej reakcji po podaniu leku, pokarmu lub po ukąszeniu przez owady, to bezwzględnie powinien podróżować zaopatrzony w adrenalinę. Niektóre z preparatów adrenaliny, dostępne w formie ampułkostrzykawek, mają tę zaletę, że nie trzeba ich przechowywać w lodówce. Wystarczy chronić je przed słońcem. Są to leki ratujące życie, a więc powinny się znajdować stale przy osobie, która mogłaby potrzebować ich podania. Osoby zagrożone powinny być przeszkolone w ich użyciu i wiedzieć, jaką dawkę należy zastosować.

Oczywiście w apteczce zawsze powinny się znajdować środki na wypadek skaleczenia lub urazu. Płyn do dezynfekcji, plastry, bandaż elastyczny, nożyczki.

Czy zabierać prewencyjnie antybiotyki?

Tu zdania lekarzy są podzielone. Są pewne antybiotyki, które są skuteczne przy leczeniu biegunki. Niewątpliwie powinny się zaleźć w apteczce osoby dorosłej przy wyjeździe w tropiki. Można je stosować profilaktycznie albo dopiero w momencie objawów biegunki związanej najczęściej z zakażeniem. Jeśli natomiast chodzi o antybiotyki ogólnie działające, to pacjent bez konsultacji z lekarzem nie powinien ich zażywać.

Co z kontaktem ze zwierzętami? Szczególnie w środowisku wielkomiejskim dzieci na co dzień mają go mało.

Taki kontakt, byle rozsądny, jest zalecany w każdej grupie wiekowej. Szczególnie trzeba uważać na małe dzieci, które najczęściej są bezkrytyczne i chcą dotknąć lub pogłaskać każde zwierzątko. Niestety stwarza to ryzyko zarażenia wirusem wścieklizny, jeśli jest nim zakażone dane zwierzę. Istnieją bezpieczne i skuteczne szczepionki przeciwko wściekliźnie, podawane przed ekspozycją na zakażenie, czyli przed wyjazdem. Nie należy mylić tych szczepień z bolesnymi zastrzykami podawanymi jeszcze nie tak dawno w brzuch, po pogryzieniu przez zwierzę.

Czy ograniczać aktywność fizyczną dzieci w czasie wakacji?

Na pewno w wysokiej temperaturze otoczenia nie należy ich narażać na znaczny wysiłek, zwłaszcza jeżeli nie mają za sobą przygotowania kondycyjnego. Długie marsze lub przejażdżki rowerowe trzeba stosować z umiarem, zapewniając odpowiednią podaż płynów. Mówimy tu o letnich wyjazdach, więc trzeba pamiętać o nakryciu głowy i ochronie skóry przed słońcem, a także o częstym podawaniu płynów, nawet jeśli dziecko się o nie nie upomina.

Wracamy z wakacji bez jakichś niechcianych zdrowotnych przygód. Czy pokazać kontrolnie dziecko swojemu lekarzowi i opowiedzieć nawet o drobnych perypetiach?

Tak, jak najbardziej. Podczas kontrolnej wizyty w gabinecie, lekarz oceni, czy stan zdrowia dziecka rzeczywiście jest taki, jak przed wyjazdem. Niekiedy nawet delikatne zmiany skórne czy wyczuwalne w badaniu powiększone węzły chłonne mogą wymagać poszerzenia diagnostyki. Zdecydowanie więc zalecam kontrolną wizytę u lekarza nawet po najspokojniejszych wakacjach.

Izabela Tarczoń jest lekarzem pediatrą, kierownikiem Specjalistycznej Poradni Medycznej „Przylądek Zdrowia” w Krakowie. Ukończyła certyfikowany cykl szkoleń z zakresu Medycyny Podróży. Autorka i współautorka artykułów naukowych na temat chorób zakaźnych i szczepień, wykładowca na konferencjach i sympozjach medycznych.