Pytanie nadesłane do redakcji
Jak rozróżnić schizofrenię od choroby Aspergera? Gdzie znaleźć specjalistów mogących pomóc w diagnozie? Problem dotyczy mojej 35-letniej córki.
Odpowiedziała
dr med. Joanna Borowiecka
Specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii
W celu diagnostyki i różnicowania zespołu Aspergera oraz schizofrenii u osoby dorosłej należy w pierwszej kolejności skorzystać z podstawowej konsultacji specjalistycznej lekarza psychiatry. Po pełnym badaniu psychiatrycznym lekarz podejmie decyzję co do kierunków ewentualnej dalszej diagnostyki i w razie potrzeby zaleci odpowiednie badania dodatkowe, np. psychologiczne przy użyciu profesjonalnych skal i kwestionariuszy dla osób dorosłych. Dopiero w przypadku wątpliwości diagnostycznych są wskazania do skierowania pacjenta do bardziej wyspecjalizowanych ośrodków - zajmujących się diagnostyką i leczeniem osób z takimi problemami, jak całościowe zaburzenia rozwoju, w tym zespół Aspergera. Brak informacji w pytaniu o miejscu zamieszkania danej osoby sprawia, że trudno polecić konkretne ośrodki czy specjalistów zajmujących się szczegółowo tym problemem.
Zespół Aspergera należy różnicować przede wszystkim z postacią prostą schizofrenii, zaburzeniami schizotypowymi, obsesyjno-kompulsyjnymi czy też osobowością anankastyczną. Znacznej uwagi diagnostycznej wymaga różnicowanie zespołu Aspergera i innych całościowych zaburzeń rozwoju. Natomiast różnicowanie zespołu Aspergera i schizofrenii (poza stosunkowo rzadko występująca schizofrenią prostą) zazwyczaj nie nastręcza trudności diagnostycznych - biorąc pod uwagę nie tylko aktualne objawy, ale całokształt dotychczasowego przebiegu i historii choroby.
Zarówno w zespole Aspergera, jak i schizofrenii występuje obszar objawów chorobowych nazwany autyzmem. Kryteria autyzmu w zespole Aspergera określają przede wszystkim obszar jakościowych nieprawidłowości w zakresie wzajemnych interakcji społecznych, m.in. brak odwzajemniania społeczno-emocjonalnego, niedostateczny rozwój związków rówieśniczych, niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała, gestów do odpowiedniej regulacji interakcji społecznych czy też brak spontanicznej potrzeby dzielenia się z innymi osobami swoimi emocjami, zainteresowaniami czy osiągnięciami. W schizofrenii, najogólniej mówiąc, autyzm objawia się zaburzeniami w komunikacji ze światem zewnętrznym i skoncentrowaniem na wewnętrznych, często dziwacznych przeżyciach chorobowych. Choć w pewnych aspektach część z tych objawów może wyrażać się podobnie w obu jednostkach chorobowych, to jednak dotyczą one zupełnie innych zespołów objawowych i wyraźnie różnicuje je całokształt objawów chorobowych, gdzie autyzm to tylko jeden z wielu obszarów kryteriów diagnostycznych.