Przeszczepienie płuca - czy mogę być dawcą?

Pytanie nadesłane do redakcji

Czy jeśli ktoś, nie z mojej rodziny, potrzebuje przeszczepu płuca, a ja chciałabym być dawcą jednego płuca, a grupa krwi różni się tylko antygenem (D), to przeszczep jest możliwy?

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Pobranie narządów od osób, regulują zasady przewodnie dotyczące transplantacji zaakceptowane w dniu 24 stycznia 1991 r. przez Komitet Wykonawczy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uchwałą EB 87.R22 „o transplantacji ludzkich organów”.

Jedna z tych dziewięciu zasad mówi iż: „Pożądane jest, aby narządy do przeszczepiania pobierać od zmarłych. Żywe osoby dorosłe mogą być dawcami narządów, jednak zasadą ogólną powinno być, aby dawca był osobą spokrewnioną genetycznie z biorcą. Wyjątki od tej zasady można czynić w przypadkach przeszczepiania szpiku i innych tkanek regenerujących się”.

Obecnie w Polsce nie przeszczepia się płuc od żyjącego dawcy. Płuco jest wprawdzie narządem parzystym, ale inaczej niż to jest w przypadku nerek, drugie, pozostałe płuco nie jest w stanie przejąć całkowicie funkcji obu płuc i stan taki prowadzi do mniejszego lub większego inwalidztwa oddechowego.

Przeszczepy od żyjących dawców na świecie są praktycznie realizowane jedynie w relacji rodzic–dziecko, kiedy to pobiera się od rodzica jeden płat (a nie całe płuco) i stosuje u dziecka jako „całe płuco”. W takich przeszczepieniach specjalizuje się niewiele ośrodków, głównie z Francji i USA, a biorcami są małe dzieci z mukowiscydozą. Przeszczepienie jednego płata zamiast płuca jest możliwe z powodu różnicy w rozmiarze, bo jeden płat dorosłego odpowiada objętością całemu płucu dziecka.

I właśnie rozmiar to kolejny warunek. Poza całkowitą zgodnością grupy krwi, płuca dawcy i biorcy muszą odpowiadać sobie rozmiarowo. Nie ma np. możliwości wszczepienia płuca drobnej kobiety dużemu mężczyźnie czy odwrotnie.

Istnieją jeszcze liczne warunki dodatkowe w odniesieniu do dawcy, takie jak obciążenie innymi chorobami, przebyte infekcje wirusowe, zgodność z biorcą w zakresie układu HLA itd.

Tak więc, mimo, że nie pisze pani o zgodności rozmiaru i mimo że nie pisze Pani jaka niezgodność w zakresie antygenu D występuje (tzn. kto, dawca czy biorca ma antygen D dodatni, bo to również stanowi różnicę) ani o innych uwarunkowaniach, to jednak teraz nie ma Pani możliwości oddania płuca, a zwłaszcza osobie spoza rodziny.