Komar tygrysi to gatunek komara pochodzący w Azji Południowo-Wschodniej, który rozprzestrzenił się na wiele kontynentów, w tym do Europy. Komar tygrysi przenosi wiele wirusów, w tym wirus dengi, żółtej gorączki, wirus zachodniego Nilu, wirus zika, wirus japońskiego zapalenia mózgu, wirus gorączki chikungunya
Co to jest komar tygrysi?
Komar tygrysi (Aedes albopictus) to gatunek komara pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej. Komar tygrysi jest ważnym wektorem, czyli czynnikiem przenoszącym wirusowe choroby na ludzi. Komar tygrysi żywi się krwią i jest aktywny w ciągu dnia – najbardziej wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Może atakować zarówno ludzi, jak i zwierzęta – gospodarskie i dzikie, w tym ssaki, płazy, gady i ptaki. Samica komara przekłuwa skórę ofiary długą trąbką ssącą i żywi się krwią.
Jak wygląda komar tygrysi?
Nazwa tygrysi nawiązuje do jego wyglądu – komar tygrysi jest czarny i ma srebrno-białe paski. W zależności od tego, gdzie żyje, może mieć od około 2 do 10 mm długości. Samce są nieznacznie mniejsze od samic.
Samica komara tygrysiego wkłuwająca się w skórę. Źródło: James Gathany, CDC - Centers for Disease Control and Prevention's Public Health Image Library (PHIL)
Cykl życiowy komara tygrysiego
Komar tygrysi jest aktywny w ciągu dnia, zwykle wczesnym rankiem i późnym popołudniem na zewnątrz. Nocą może atakować w pomieszczeniach. Samice komara tygrysiego mogą atakować wiele gatunków, zarówno ludzi, jak i zwierzęta gospodarskie i dzikie, w tym ssaki, płazy, gady i ptaki. Krwią żywi się samica komara tygrysiego, natomiast samce są przystosowane do pobierania pokarmu roślinnego. Samica komara tygrysiego składa jaja w stojącej wodzie (np. kałużach), które są odporne na wysychanie, mogą przetrwać nawet kilka miesięcy (około 8). Rozwój larw trwa od trzech do ośmiu tygodni i trwa nieprzerwanie przez cały rok w najbardziej wysuniętych na południe regionach Europy. Dorosłe samice mogą przeżyć ponad trzy tygodnie. Zgłaszano, że są w stanie przetrwać zimę w Rzymie, a nawet składają jaja w okresie zimowym w Hiszpanii. Choć komar tygrysi pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, jest zawlekany na inne kontynenty np. na statkach. Wystarczy, aby były tam miejsca, gdzie samice mogą złożyć jaja (np. stojąca woda w oponach po deszczu).
Jakie choroby przenosi komar tygrysi?
Komar tygrysi może przenosić przede wszystkim następujące wirusy:
- żółtej gorączki (żółtej febry)
- denga
- gorączki chikungunya
- Usutu
- gorączki zachodniego Nilu
- japońskiego zapalenie mózgu
- wirus zika.
Ja wygląda ukłucie komara tygrysiego?
Ukłucie komara tygrysiego wygląda jak ukłucie innych komarów – u większości ludzi pojawi się zaczerwienienie z jaśniejszym bąblem w środku, któremu towarzyszy świąd. Na podstawie wyglądu ukłucia nie można stwierdzić, jaki to gatunek komara. U niektórych osób ukłucie może wywołać reakcję alergiczną.
Przeczytaj: Uczulenie na komary
Gdzie występuje komar tygrysi? Czy w Europie można spotkać komara tygrysiego?
Komar tygrysi występuje naturalnie w tropikalnych i subtropikalnych regionach południowo-wschodniej Azji. Ponadto żyją na wyspach Oceanu Indyjskiego i Spokojnego – od Madagaskaru po Japonię. Obecnie jest także obecny m.in. w Afryce (Algieria, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Madagaskar, Nigeria, Republika Konga), w Ameryce Północnej, Środkowej i na Karaibach (Belize, Kajmany, Kostaryka, Kuba, Dominikana, Salwador, Gwatemala, Haiti, Honduras, Meksyk, Nikaragua, Panama, Trynidad, Stany Zjednoczone), Ameryce Południowej (Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Paragwaj, Urugwaj, Wenezuela), na Bliskim Wschodzie (Izrael, Liban, Syria).
Komar tygrysi po raz pierwszy pojawił się w Europie w 1975 roku. Kraje w Europie, w których odnotowano obecność komara tygrysiego to: Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Francja (w tym Korsyka), Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Włochy (w tym Sardynia, Sycylia, Lampedusa i inne wyspy), Malta, Monako, Czarnogóra, Rumunia, Rosja, San Marino, Słowenia, Hiszpania, Szwajcaria, Turcja i Watykan.
ECDC publikuje cyklicznie aktualizowaną mapę, na której można sprawdzić, gdzie dokładnie występuje komar tygrysi w Europie.
Czy komar tygrysi występuje w Polsce?
Choć pojawiały się pogłoski o stwierdzeniu komara tygrysiego w Polsce, dotychczas ich nie potwierdzono. Ponieważ komar tygrysi nie jest w stanie przeżyć w zbyt zimnym dla niego klimacie umiarkowanym, jego zadomowienie się w Polsce jest mało prawdopodobne.
Jak się zabezpieczyć przed chorobami przenoszonymi przez komary tygrysie?
Aby zabezpieczyć się przed chorobami przenoszonymi przez komary tygrysie, można zmniejszyć ryzyko ukłucia przez komary, a także zaszczepić się z odpowiednim wyprzedzeniem przeciwko chorobom przenoszonym przez te komary przed wyjazdem w rejony, gdzie występuje komar tygrysi. Niestety, na większość chorób przenoszonych przez komara tygrysiego nie ma szczepionek. Dostępna jest szczepionka przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu.
O metodach zabezpieczenia się przed ukłuciami przeczytaj w artykule Komary – jakie choroby przenoszą i jak się przed nimi chronić
