Zika to choroba wywołana przez wirusa zika występująca w Afryce, Ameryce Południowej, na Karaibach, w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. Jest przenoszona głównie przez komary i zwykle jej przebieg jest bezobjawowy. Zika jest jednak niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ może spowodować poważne uszkodzenia płodu. Nie ma szczepionki przeciwko zice
Zika to wirus występujący w Afryce, Ameryce Południowej, na Karaibach, w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. Zakażenie wirusem zika może powodować gorączkę, wysypkę, ból stawów i zaczerwienienie oczu. Wirus zika rozprzestrzenia się głównie poprzez ukłucia komarów. Można się nim również zakazić, uprawiając seks z osobą zakażoną, nawet jeśli nie ma ona objawów. Może on również przenosić się z kobiety w ciąży na płód, a także przez przetaczanie krwi od osoby zakażonej lub przeszczepienie narządu.
Zakażenie wirusem zika u kobiet w ciąży może spowodować poważne uszkodzenie płodu.
Wirus zika jest przenoszony głównie przez różne gatunki komarów Aedes spp. (głównie A. aegypti i A. albopictus), występujące w Afryce, Ameryce Południowej, na Karaibach, w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii.
Możliwe jest także przeniesienie zakażenia pomiędzy ludźmi:
Wirus może się znajdować również w moczu i ślinie, ale nie opisano do tej pory zakażenia po kontakcie z tymi płynami ustrojowymi. Prawdopodobne jest również zakażenie poprzez kontakt ze łzami.
Okres wylęgania ziki wynosi około 3–12 dni od ukłucia komara. W przypadku zakażenia od osoby chorej, prawdopodobnie około 3–10 dni po przetoczeniu zakażonej krwi, a średni okres wylęgania po zakażeniu drogą płciową nie jest znany.
Nie wiadomo, jak długo osoba zakażona może przenieść zakażenie na innych.
Zakażenie przebiega najczęściej bezobjawowo.
Tylko u około 20% zakażonych osób występują łagodne objawy choroby:
Objawy zwykle się utrzymują 2–7 dni.
Dla osób niebędących w ciąży i nieplanujących ciąży wirus zika zwykle nie jest groźny. Zika może jednak powodować poważne problemy w czasie ciąży, w tym poronienie, poród martwego dziecka i wady wrodzone.
Nie wszystkie dzieci matek, które były zakażone wirusem zika w czasie ciąży, będą miały problemy zdrowotne, ale wiele z nich je ma. Zaburzenia mogą obejmować:
Dzieci, których matki były zarażone wirusem zika podczas ciąży, powinny przechodzić regularne badania kontrolne. Podczas tych wizyt lekarz będzie badał ich słuch, wzrok i rozwój.
Kobiety planujące ciążę powinny poczekać z zajściem w ciążę co najmniej 8 tyg. od powrotu z rejonu, w którym występuje zika.
Najpierw lekarz przeprowadzi dokładny wywiad (z uwzględnieniem tego, czy pacjent podróżował do rejonów, w których występuje wirus zika), a następnie zbada pacjenta. Należy pamiętać, że wirusem zika można się zakazić od osób, które są zakażone, ale nie występują u nich objawy. Rozpoznanie opiera się na badaniu krwi. U kobiet w ciąży chorych na zika lekarz może wykonać badanie USG płodu, aby ocenić, jak się rozwija mózg.
Wirus zika rzadko wywołuje powikłania u dorosłych osób niebędących w ciąży. Jednym z nich jest zespół Guillaina i Barrégo (ryzyko wynosi około 24/100 000 zakażeń). Jest to zaburzenie neurologiczne, które może wystąpić po różnych zakażeniach wirusowych, w przebiegu którego występuje osłabienie mięśni, czasami poważne, a nawet prowadzące do paraliżu. Rzadko u osób zakażonych wirusem zika mogą wystąpić inne zaburzenia neurologiczne.
Zika jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ może powodować:
Nie ma leczenia przyczynowego. W zależności od postaci choroby stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (np. paracetamol).
Nie należy przyjmować aspiryny ani niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen lub naproksen, chyba że lekarz tak zaleci. Mogą one bowiem powodować krwawienie u osób chorych na dengę lub zakażenie innymi wirusami gorączek krwotocznych, których objawy mogą być podobne do ziki.
Nie ma szczepionki przeciwko zice.
Kobiety w ciąży nie powinny podróżować do rejonów występowania zakażenia wirusem zika, a kobiety planujące ciążę powinny poczekać z zajściem w ciążę co najmniej 8 tyg. od powrotu z takiego rejonu. W przypadku narażenia kobiety ciężarnej na zakażenie należy powiedzieć o tym ginekologowi-położnikowi prowadzącemu ciąże.
Ze względu na to, że najczęściej wirus zika jest przenoszony przez komary, będąc w rejonach, gdzie występuje ten wirus, należy stosować odpowiednią ochronę przed komarami. Przeczytaj więcej: Ochrona przed owadami w tropiku
Mężczyźni zakażeni lub podróżujący na tereny występowania wirusa zika przez 3 miesiące od ostatniego możliwego narażenia na zakażenie powinni stosować prezerwatywę w czasie stosunku (pochwowego, analnego, oralnego). Szczególnie jeśli partnerka jest w ciąży, należy unikać kontaktów seksualnych bez prezerwatywy.