Pytanie nadesłane do redakcji
Czy badanie z krwi na alergeny, np. białka mleka krowiego mają sens, jeżeli od roku jest wprowadzona dieta eliminacyjna. Czy teraz wykonane badanie wykaże alergię na mleko?
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie
Oznaczenie swoistych przeciwciał IgE jest badaniem diagnostycznym stosowanym jako uzupełnienie badań in vivo (testy skórne z alergenami komercyjnymi lub natywnymi) w przypadku wątpliwości diagnostycznych lub przy istnieniu przeciwwskazań do wykonania testów skórnych.
Przeciwciała wiążą się głównie z receptorami komórek (mastocytów, bazofilów) zlokalizowanych w przewodzie pokarmowym, układzie oddechowym oraz w skórze. Pula wolnych przeciwciał IgE znajdujących się we krwi jest znacznie mniejsza i w znacznie większym stopniu może podlegać wahaniom zależnym od narażenia na działanie alergenu.
Czułość (zdolność testu do wykrycia choroby) oznaczenia swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi w porównaniu z testami skórnymi wynosi 50-90% i zależy od badanego alergenu. Dla alergenów pokarmowych jest znacznie mniejsza niż dla alergenów wziewnych oraz alergenów pszczoły i osy.
Na wynik badania wpływają także zastosowane metody laboratoryjne, jakość odczynników oraz doświadczenie personelu. W celu zwiększenia wiarygodności wyników oznaczenia należy przeprowadzać w laboratoriach podlegających okresowym kontrolom standaryzacyjnym.
Należy pamiętać, że zarówno skórne testy punktowe z alergenami, jak i oznaczenia swoistych przeciwciał IgE są pomocne wyłącznie w rozpoznawaniu nadwrażliwości alergicznej IgE-zależnej.
Zwiększone stężenie swoistych przeciwciał IgE występuje u około 10-15% osób bez objawów choroby alergicznej.
Wszystkie wymienione ograniczenia metody sprawiają, że wynik badania musi być interpretowany wyłącznie w połączeniu z wywiadem oraz obrazem klinicznym.
Za złoty standard diagnostyczny nadwrażliwości pokarmowej uznaje się próbę eliminacji, a następnie prowokacji „podejrzanym” pokarmem.
Roczna eliminacja mleka z diety nie powinna w sposób istotny wpłynąć na poziom przeciwciał IgE w surowicy krwi.
Piśmiennictwo:
Bartuzi Z.: Alergia na pokarmy. Mediton Oficyna Wydawnicza, 2006: 177-192Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W.: Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Podręcznik dla studentów medycyny. Elsevier. Urban&Partner. 2013: 832-834
Kowalski L.M. (red.): Immunologia kliniczna. Mediton. Oficyna Wydawnicza, 2000
Zawadzka-Krajewska A.: Rola diety eliminacyjnej w alergii pokarmowej. Terapia. Pulmonologia. Alergologia. 2008; XVI 9(213): 30-34