×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Wodnista wydzielina z nosa i częste kichanie

Pytanie nadesłane do redakcji:

Od 2-3 lat mam nieustanny katar towarzyszący kichaniu - potrafię kichać 20-30 razy w jednym ciągu. Badania alergiczne nic nie wykazały. Jedyne co mi pomaga, to tabletki Cirrus. Po zażyciu leku mam spokój ok. 2 dni, a później od nowa. Proszę o jakąś radę.

Odpowiedział:

dr n. med. Piotr Rapiejko
specjalista otolaryngolog
Klinika Otolaryngologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Opisywane objawy są charakterystyczne dla alergicznego nieżytu nosa. Jednak w opisie brakuje szczegółowych informacji, pozwalających na ustaleniu związku występowania objawów z konkretnymi czynnościami, jakie chory wykonuje lub pobytem w określonych miejscach czy też zależności objawów od pory roku. Pomocne byłoby też rozszerzenie wywiadu, aby dowiedzieć się, co oznacza określenie "nieustanny". W związku z powyższym moja odpowiedź będzie z konieczności dość ogólna.

Alergiczny nieżyt nosa wg definicji zamieszczonej w dokumencie ARIA to zespół objawów klinicznych wywołanych przez IgE-zależną reakcję zapalną błony śluzowej nosa na alergen. Objawami nieżytu nosa są wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, uczucie zatkania nosa i świąd oraz kichanie, ustępujące samoistnie lub pod wpływem leczenia. Choroba może mieć postać okresową lub przewlekłą.1

Wodnista wydzielina i kichanie tzw. "salwami" jest typowym objawem alergicznego nieżytu nosa. Aby wykryć ewentualny czynnik wywołujący objawy, należałoby poszerzyć diagnostykę, co z kolei pozwoliłoby na zastosowanie profilaktyki polegającej na unikaniu alergenów sprawczych i umożliwiło ewentualne leczenie przyczynowe (np. swoista immunoterapia alergenowa). Stwierdzenie, że reakcję wywołuje mechanizm IgE-zależny, jest możliwe w przypadku obecności dodatnich testów skórnych alergenem lub wykrycia podwyższonego poziomu swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi, potwierdzonych wywiadem. Innymi słowy, dodatni test skórny np. z alergenem sierści kota oraz potwierdzone w wywiadzie objawy chorobowe po kontakcie z kotem pozwalają na ustalenie rozpoznania. Ocenia się, że u części chorych (ok. 10%) istnieje jedynie lokalna produkcja przeciwciał IgE (np. tylko w błonie śluzowej nosa). Tym samym zarówno testy skórne, jak i badanie swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi jest negatywne, mimo że chory cierpi na alergiczny nieżyt nosa. Jeśli podejrzewamy jakiś konkretny czynnik sprawczy np. alergeny zwierząt, alergeny roztoczy kurzu domowego czy alergeny pyłku konkretnej rośliny, można wykonać donosową próbę prowokacyjną pozwalającą na potwierdzenie lub wykluczenie uczulenia na dany alergen.

Donosowa próba prowokacyjna odtwarza bowiem najbardziej precyzyjnie naturalne warunki ekspozycji na alergen. Badanie polega na donosowym podaniu stopniowo wzrastających stężeń alergenu oraz ocenie występujących bezpośrednio po próbie objawów chorobowych ze strony nosa. W celu wykonania dalszej diagnostyki radziłbym się zwrócić do specjalisty alergologa-laryngologa. Przed wizytą warto dokładnie przeanalizować swoje objawy chorobowe, a nawet je zapisać, aby wywiad przeprowadzony przez lekarza mógł być jak najpełniejszy. W czasie wizyty lekarz zapyta, czy objawy występują niezależnie od pory roku, niezależnie od pogody i niezależnie od miejsca pobytu (pomieszczenie zamknięte i otwarta przestrzeń). Odpowiedź twierdząca na te pytania zmniejsza prawdopodobieństwo alergicznego tła choroby. Jeśli objawy kichania i wodnistej wydzieliny występują np. w grudniu poza pomieszczeniami zamkniętymi, gdy powietrze atmosferyczne jest wolne od alergenów, prawdopodobieństwo alergicznego tła choroby jest niewielkie. Jeśli objawy nasilają się w konkretnych pomieszczeniach lub występują tylko w słoneczne dni w określonych miesiącach, łatwiej będzie wytypować najbardziej podejrzane czynniki i podjąć próbę diagnostyki.

Oczywiście istnieje też możliwość, że objawów nie wywołuje alergen, ale inny czynnik. Wodnista wydzielina z nosa z towarzyszącym kichaniem może występować w przebiegu naczynioruchowego nieżytu błony śluzowej nosa. Objawy wówczas występują najczęściej przy gwałtownej zmianie temperatury otoczenia (np. po wyjściu z pomieszczenia ogrzewanego na zewnątrz) lub po spożyciu ciepłych pokarmów i napojów (np. po wypiciu gorącej herbaty) i związane są bezpośrednio z reakcją naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa na czynnik termiczny. Podobne objawy mogą występować po spożyciu pokarmów z dodatkiem ostrych przypraw (np. ostra papryka). Możliwe jest też współwystępowanie kilku chorób nosa jednocześnie (np. alergicznego nieżytu nosa i zmian anatomicznych w obrębie nosa, takich jak skrzywienie przegrody nosa), co znacząco utrudnia precyzyjne zebranie wywiadu, a tym samym komplikuje ustalenie rozpoznania.

Diagnostyki nie ułatwia też informacja o ustępowaniu dolegliwości po przyjęciu leku złożonego zawierającego lek przeciwhistaminowy (działający jedynie w przypadku reakcji alergicznej) i pseudoefedrynę działającą obkurczająco na naczynia krwionośne błony śluzowej nosa niezależnie od czynnika chorobotwórczego. Próba zastosowania samego leku przeciwhistaminowego mogłaby być natomiast pomocna diagnostycznie. Ustąpienie dolegliwości po przyjęciu leku przeciwhistaminowego może świadczyć o alergicznym tle schorzenia.

Zachęcam więc do ponownej skrupulatnej analizy objawów i potencjalnych czynników, mogących wywoływać te objawy, sporządzenia notatek oraz wizyty w gabinecie alergologa (najlepiej, aby był to jednocześnie specjalista laryngolog).

Piśmiennictwo:

1. Alergiczny nieżyt nosa i jego wpływ na astmę. Raport ARIA. Medycyna Praktyczna 07/2002
2. Samoliński B., Rapiejko P.: Odpowiedź wczesna po donosowej próbie prowokacyjnej z alergenem. Post. Dermatol. Alergol., 2010; 27 (3): 170-172

14.03.2012
Zobacz także
  • Alergiczny nieżyt nosa
Wybrane treści dla Ciebie
  • Alergiczny nieżyt nosa
  • Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny
  • Badanie cytologiczne wymazu z nosa
  • Nieżyt nosa
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta