Pytanie nadesłane do redakcji:
Co to jest astma atopowa?
Odpowiedziała:
prof. dr hab. med. Barbara Rogala Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Astma oskrzelowa jest chorobą układu oddechowego, którą charakteryzuje zmienne upośledzenie przepływu powietrza spowodowane ich obturacją. Jest to skutkiem obecności przewlekłego zapalenia dróg oddechowych i ich nadreaktywności.
Astma oskrzelowa związana z obecnością uczulenia na alergeny wziewne (np. pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśnie, alergeny zwierząt) jest określana mianem astmy alergicznej.
W języku potocznym pojęcie astmy alergicznej jest wymiennie używane z określeniem astmy oskrzelowej atopowej. U większości chorych astmie oskrzelowej alergicznej towarzyszy alergiczny nieżyt nosa, a bywa też tak, że alergiczny nieżyt nosa poprzedza wystąpienie astmy. Alergia układu oddechowego (astma oskrzelowa lub alergiczny nieżyt nosa) może również współistnieć z atopowym zapaleniem skóry. Atopowe zapalenie skóry w dzieciństwie jest czynnikiem ryzyka ujawnienia się astmy w wieku młodzieńczym.
U chorych na alergiczną postać astmy oskrzelowej występują swoiste przeciwciała klasy IgE przeciw alergenom wziewnym. Wziewne próby prowokacyjne z uczulającymi alergenami powodują reakcję astmatyczną, skurcz i wzrost nadreaktywności oskrzeli.
Astma niealergiczna występuje rzadziej, rozpoczyna się w wieku dorosłym i ma najczęściej cięższy przebieg. Ustalenie rozpoznania astmy oskrzelowej powinno uwzględniać stopień ciężkości choroby, stan opanowania jej objawów i obecność podłoża alergicznego. Lekarz powinien poinformować chorego o czynnikach zaostrzających przebieg choroby, jak np.: alergeny, na które jest uczulony, i konieczności unikania z nimi kontaktu.
Czy leczenie astmy alergicznej i niealergicznej się różni?
W leczeniu zarówno astmy alergicznej jak i niealergicznej stosuje się leki przeciwzapalne i odwracające skurcz oskrzeli. W zależności od stopnia ciężkości i jej przebiegu astma alergiczna może natomiast być wskazaniem do swoistej immunoterapii alergenowej.
Podstawę do jej wdrożenia jest związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy narażeniem na działanie uczulającego alergenu a objawami choroby. Ta zasada odnosi się również do astmy alergicznej. Decyzję o zastosowaniu tego sposobu leczenia powinien zawsze podejmować lekarz specjalista.
Jaka jest różnica pomiędzy alergią i atopią?
Atopia jest genetycznie warunkowaną skłonnością do wystąpienia reakcji alergicznych związanych z nadmierną produkcją przeciwciał klasy IgE. Dotychczas wykryto pewną liczbę genów związanych z atopią. Wyniki badań dotyczących tego zagadnienia wskazują na wielogenowy, złożony charakter dziedziczenia atopii.
Natomiast alergia oznacza chorobę spowodowaną reakcją alergiczną i wywołaną przez kontakt z alergenem, na który chory jest uczulony. Choroby te występują u osób, nie u wszystkich, dziedzicznie obciążonych atopią.
