Co wiadomo o wariancie B.1.617 SARS-CoV-2 i sytuacji epidemiologicznej w Indiach?

dr n. med. Agnieszka Wroczyńska
Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, Gdański Uniwersytet Medyczny

W swoim najnowszym raporcie epidemiologicznym dotyczącym zakażeń SARS-CoV-2 WHO zwraca uwagę na duży wzrost liczby nowych przypadków oraz zgonów z powodu COVID-19 w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Jest to związane przede wszystkim z narastającą od marca falą zakażeń w Indiach: w kraju tym odnotowuje się obecnie największą w skali globalnej dobową liczbę przypadków COVID-19 i przewyższa ona ok. 10 razy liczbę potwierdzonych infekcji zgłaszanych przez Turcję, USA oraz Brazylię, czyli kolejne po Indiach państwa zgłaszające najwięcej zakażeń w tym miesiącu. Liczba ta uległa w Indiach podwojeniu w ciągu ostatnich 2 tygodni, a od kilku dni rozpoznaje się tam ponad 300 000 nowych zakażeń SARS-CoV-2 w ciągu doby, co doprowadziło do przeciążenia systemu ochrony zdrowia w wielu regionach kraju. Komisja Europejska uruchomiła unijny mechanizm ochrony ludności, w ramach którego wyśle do Indii pomoc do walki z COVID-19. W ubiegłym tygodniu podczas konferencji prasowej WHO omawiano z tego powodu znaczenie występującego w Indiach wariantu B.1.617 SARS-CoV-2 dla obecnej, niepokojącej sytuacji epidemiologicznej.


Fot. pixabay.com

Co wiemy o wariancie B.1.617?

Wariant B.1.617 zidentyfikowano po raz pierwszy w Indiach w trzecim kwartale 2020 r. Obecnie jest on wykrywany w 70% próbek poddawanych analizie i zgłaszanych do bazy GISAID przez Indie. Większość izolatów z Indii pochodzi ze stanów Maharasztra (drugi pod względem liczby ludności stan Indii) oraz Bengal Zachodni, jednak wariant B.1.617 wykrywano także w wielu innych regionach tego kraju. Epidemiolodzy z Public Health England w komentarzu do aktualnej sytuacji podkreślają, że ocenę znaczenia tych obserwacji utrudnia sekwencjonowanie SARS-CoV-2 w bardzo małej liczbie próbek w porównaniu z ogólną liczbą nowych przypadków infekcji w Indiach.

Dotychczasowe analizy tego wariantu wykazały obecność kilkunastu mutacji, z czego dwie uznawane są za najbardziej istotne i dotyczą białka S (E484Q oraz L452R). Nie jest jednak zasadne nazywanie tego wariantu „podwójnym mutantem”, które to określenie ostatnio pojawia się w mediach. Mutacje w genomie wariantu B.1.617 mogą budzić obawę o możliwość unikania odpowiedzi immunologicznej oraz zwiększoną zdolność do transmisji zakażenia. W badaniach eksperymentalnych wykazano zmniejszoną zdolność neutralizacji przez niektóre próbki osocza ozdrowieńców w odniesieniu do mutacji E484Q. Mutacja L452R jest obecna m.in. w wariancie B.1.429, który jest klasyfikowany przez CDC jako wariant wzbudzający obawę („variant of concern” – VOC). B.1.429 zidentyfikowano w USA, charakteryzuje się on zwiększoną zdolnością transmisji (o ok. 20%) i wiąże się z mniejszą skutecznością przeciwciał monoklonalnych stosowanych w tym kraju w leczeniu COVID-19, a także słabszym działaniem przeciwciał neutralizujących powstałych w efekcie naturalnego zakażenia lub szczepienia. O związek ze zwiększoną zakaźnością podejrzewa się także obecną w genomie wariantu B.1.617 mutację P681R.

Jak dotąd nie wyjaśniono, czy wzrost liczby zachorowań na COVID-19 w Indiach w ostatnich tygodniach wiąże się z częstym występowaniem wariantu B.1.617, a wśród potencjalnych czynników odpowiedzialnych za obecną sytuację w tym kraju wymienia się także duże zgromadzenia ludzi i nieprzestrzeganie zasad ochrony przed zakażeniem SARS-CoV-2 m.in. podczas wielomilionowych pielgrzymek związanych z organizowanym co 12 lat świętem religijnym, które trwają w Indiach od stycznia 2021 r.

Czy wariant B.1.617 występuje poza Indiami? Jakie ma znaczenie dla Europy i Polski?

Do 21 kwietnia występowanie wariantu B.1.617 potwierdzono w próbkach pochodzących z ponad 20 krajów. W Wielkiej Brytanii zidentyfikowano obecność B.1.617 po raz pierwszy 22 lutego 2021 r. i do tej pory wykryto go w próbkach pochodzących od ponad 100 osób.

Public Health England klasyfikuje jak dotąd B.1.617 jako wariant objęty dochodzeniem (“variant under investigation”). Zgodnie z informacjami przekazanymi przez WHO, trwają badania dotyczące B.1.617 oraz wpływu zidentyfikowanych w jego genomie mutacji na neutralizację przez przeciwciała oraz transmisyjność.

W Polsce jak dotąd oficjalnie nie potwierdzono występowania wariantu B.1.617 u pacjentów z COVID-19, natomiast 25 kwietnia repatriowano do kraju chorego na COVID-19 dyplomatę z Indii wraz z rodziną. Według zapowiedzi dyrekcji Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie pacjent wraz z rodziną zostanie przebadany w kierunku zakażenia wariantem B.1.617.

Jakie znaczenie ma obecna sytuacja epidemiologiczna w Indiach dla podróży międzynarodowych?

Na początku kwietnia zaniepokojenie wzbudził lot pasażerski z New Delhi do Hong Kongu, po którym zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono u 47 pasażerów podczas kwarantanny po przybyciu (na 188 miejsc na pokładzie samolotu). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wszyscy pasażerowie przedstawili ujemny wynik testu kierunku COVID-19 przeprowadzonego w ciągu 72 godzin przed wylotem. Jak dotąd nie opublikowano dokładnej analizy epidemiologicznej tej sytuacji, natomiast budzi ona obawę ze względu na dużą liczbę osób zakażonych pomimo testowania przed wylotem oraz możliwość transmisji SARS-CoV-2 na pokładzie samolotu, co jak dotąd opisywano sporadycznie.

Od 23 kwietnia br. Wielka Brytania dodała Indie do krajów „czerwonej listy”, co wiąże się z zakazem podróży z Indii do tego kraju. Na podobny krok w kolejnych dniach zdecydowały się kolejne państwa europejskie. Indie pozostają zamknięte dla podróżnych z zagranicy: 19 kwietnia przedłużono restrykcje w tym zakresie. Nadal zawieszone są loty pasażerskie do tego kraju i poza sytuacjami wyjątkowymi nie jest możliwy wjazd do Indii dla Europejczyków. Zasady te będą obowiązywać co najmniej do 30 kwietnia 2021 r.

Piśmiennictwo:

1. WHO. COVID-19 Weekly Epidemiological Update. 18.04.2021, 10 am CET.
2. Public Health England Variants of concern or under investigation: data up to 21 April 2021 https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-variants-genomically-confirmed-case-numbers/variants-distribution-of-cases-data#definition
3. Greaney A.J., Loes A.N., Crawford K.H.: Comprehensive mapping of mutations in the SARS-CoV-2 receptor-binding domain that affect recognition by polyclonal human plasma antibodies. Cell. Host. Microbe. 2021 Mar 10;29(3):463-476.e6. doi: 10.1016/j.chom.2021.02.003.Epub 2021 Feb 8.
4. IATA COVID-19 Travel Regulations Map https://www.iatatravelcentre.com/world.php
27.04.2021
Zobacz także
  • 64 proc. Polaków boi się zakażenia koronawirusem
  • SARS-CoV-2 przenosi się głównie przez powietrze
  • Zanieczyszczenie powietrza wpływa na przebieg COVID-19
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta