Na szczęście nie chodzi mi o strzelaniny ale o… przechodniów. Szczecińscy nastolatkowie wyglądają jak ich meksykańscy rówieśnicy – są grubi i zawsze mają przy sobie colę i czipsy. Mają też podobne problemy ze stawami („rozpoznanie uliczne”). Wyglądają gorzej niż ich rodzice czy dziadkowie. Po prostu Meksyk.
Prof. dr hab. n. med. Kazimierz Ciechanowski. Fot. Zachodnipomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie
Porównuję z Meksykiem, gdyż tam jest największy odsetek otyłych – 33% populacji i tam jest największe na świecie spożycie coli – 700 ml dziennie na 1 mieszkańca, czyli 330 kcali („pustych”) dziennie. Gdyby ten przeciętny Meksykanin zamiast coli pił wodę, mógłby chudnąć w tempie 17 kg/rok!
Mamy podobne oczekiwanie wobec naszych nastoletnich (i nie tylko nastoletnich) współobywateli. Mimo że jeszcze tak dużo coli nie pijemy, to i tak nasi nastolatkowie stają się liderami w otyłości. Otwieramy się na Amerykę, jak kiedyś otworzył się Meksyk. Po podpisaniu porozumienia NAFTA – o wolnym handlu między krajami Ameryki Płn., spożycie coli przez przeciętnego Meksykanina wzrosło 2,5-krotnie. Wszędzie, gdzie pojawili się Amerykanie, zaczęło rosnąć spożycie coli. Mieszkaniec Chile wypija dziennie 400 ml produktów Coca coli, Panamy i Argentyny po ok. 300 ml, a mieszkaniec USA - 360 ml.
Nadmierne spożycie słodkich napojów nie jest obojętne nie tylko dla wyglądu, ale przede wszystkim dla zdrowia. Słodycze powodują błogość i związane z nią rozleniwienie – niechęć do aktywności fizycznej i umysłowej. Poza tym cukier prowadzi do rozwoju próchnicy zębów, oczywiście do otyłości i związanej z nią cukrzycy typu 2, do nadciśnienia tętniczego, przyspieszonej miażdży skutkującej zawałem serca czy udarem mózgu (brr!).
Na początku XX wieku mieszkaniec bogatego kraju spożywał 15 kg cukru rocznie. Otyli stanowili 6% populacji, tyle samo miało nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2 była bardzo rzadka (0,1% populacji). Na początku XXI wieku roczne spożycie cukru wynosiło 67 kg na mieszkańca np. USA, otyli stanowili 31% populacji, prawie 1/3 miała nadciśnienie tętnicze, a ponad 7% cukrzycę typu 2. Cukier w wypiekach i słodyczach zamieniliśmy na cukier w napojach – łatwiej przyswajalny i łatwiej prowadzący do otyłości.
Następstwem rozpowszechnionej otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego i bezruchu będzie inwalidztwo ruchowe coraz większego odsetka naszych współobywateli. Póki czas, musimy coś zrobić, bo nie udźwigniemy (finansowo i społecznie) ciężaru utrzymywania tylu przedwczesnych rencistów – ofiar nadmiaru kalorii, głównie ze słodkich napojów.
Jedna szklanka (250 ml) coli i jej podobnych napojów zawiera 30 g cukru (lub jeszcze gorzej syropu bogato fruktozowego), czyli 120 kcal. Trzydzieści gramów cukru w szklance, to tak jakby herbatę słodzić 6 łyżeczkami cukru! Szklanka coli dziennie mniej to 43 800 kcal rocznie mniej, czyli 6 kg niepotrzebnego tłuszczu mniej. Jest o co walczyć! Walczyć, gdyż słodkie, zwłaszcza w coli, uzależnia!
Eksperci od zdrowia publicznego analizowali wpływ wzrostu cen słodkich napojów (podatek dla zdrowia!) na ich spożycie. Podwyżka 10% może obniżyć spożycie o 25 kcal dziennie (ok. 50 ml), 25% o 75 kcal, czyli 150 ml dziennie a o 50% o 120 kcal – 250 ml. O finansach nie mówię… Pożytek zdrowotny – ogromny!
Skoro wie o tym Meksyk, który wprowadza „dzbanek zdrowia” na wzór „piramidy zdrowia” oraz „reguluje” ceny słodkich napojów, musimy wiedzieć również my. Wiedzieć i działać!
