Na początku stycznia 2021 roku ukazało się tegoroczne zestawienie najzdrowszych i najskuteczniejszych diet. Specjaliści z zakresu żywienia, leczenia otyłości, cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych przeanalizowali 39 modeli żywieniowych. Wzięto pod uwagę:
- prawdopodobieństwo osiągnięcia krótkoterminowej utraty masy ciała (w ciągu pierwszych 12 miesięcy)
- prawdopodobieństwo długotrwałego utrzymania zmniejszonej masy ciała (przez ≥2 lata)
- skuteczność w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy
- skuteczność w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym oraz ich leczeniu
- łatwość przestrzegania zaleceń poszczególnych diet
- ryzyko wystąpienia skutków ubocznych
- stopień dostarczania organizmowi niezbędnych składników odżywczych.
Fot. pixabay.com
Każda dieta otrzymywała ocenę od 1 (najniższa) do 5 (najwyższa); na jej podstawie przygotowano zestawienie z podziałem na kategorie według cech i specyfiki diet i grup docelowych.
Najlepsze diety
W kategorii „Najlepsza dieta ogółem” zwyciężyła dieta śródziemnomorska. Jest to model żywienia, którego podstawę stanowią warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, orzechy, oliwa z oliwek oraz ryby i owoce morza. Na drugim miejscu znalazły się ex aequo dwie diety. Pierwsza to DASH (dietary approaches to stop hypertension) – dieta o udowodnionym działaniu przeciwnadciśnieniowym, bazująca na warzywach, owocach, ubogotłuszczowych produktach nabiałowych, chudym mięsie, pełnoziarnistych produktach zbożowych i orzechach. Istotne w niej jest także ograniczenie spożycia produktów obfitujących w sód. Druga – dieta fleksitariańska – opiera się głównie na produktach roślinnych, ale dopuszcza okazjonalnie spożycie mięsa.
W kategorii „Dieta najlepsza dla serca” za równie skuteczne uznano trzy diety: DASH, fleksitariańską oraz dietę Ornisha, stanowiącą niskotłuszczową odmianę diety wegetariańskiej.
W następnej kategorii „Dieta najlepsza dla osób chorujących na cukrzycę” na pierwszym miejscu znalazły się dwie diety: śródziemnomorska oraz fleksitariańska. Drugie miejsce zajęła dieta DASH.
W kategorii „Najlepsza dieta odchudzająca” wyróżniono przede wszystkim dwie diety: fleksitariańską oraz Weight Watchers Diet, która bazuje na spersonalizowanym systemie punktowym. Diety wegańska i wolumetryczna zajęły drugie miejsce (dieta wolumetryczna w dużym uproszczeniu polega na spożyciu dużych objętości produktów ubogokalorycznych, czyli warzyw, owoców, ubogotłuszczowego mleka i zup).
Zdaniem specjalistów oceniających diety w powyższym rankingu najłatwiejsza w realizacji przez dłuższy czas jest dieta śródziemnomorska.
Najgorsze diety
Zdaniem kolegium najgorsze pod względem bezpieczeństwa i skuteczności są następujące diety: wysokobiałkowa, uboga w warzywa dieta Dukana, dieta ketogeniczna, w której węglowodany całkowicie zastąpiono tłuszczami, oraz dieta GAPS (gut and psychology syndrome – zespół psychologiczno-jelitowy), której podstawę stanowią wywar z kości i mięsa, tłuszcz zwierzęcy i soki z kiszonek.
Podsumowanie
Należy podkreślić, że mimo stale się pojawiających nowych, „cudownych” diet na pierwszym miejscu od lat utrzymują się te same modele żywieniowe. Warto dodać, że według specjalistów nie ma jednego uniwersalnego sposobu odżywiania. Decydując się na dany sposób żywienia, należy uwzględnić ewentualne problemy zdrowotne, poziom aktywności fizycznej, styl życia pacjenta oraz indywidualne preferencje żywieniowe.
