Pytanie nadesłane do redakcji
Leczenie raka brodawki Vatera: Rozpoznano u mnie "adenocarcinoma papillae Vateri M-8140/3". Mam wyznaczony termin operacji, mam też wątpliwości co do jej celowości. Skoro jest to rak złośliwy, czy jest sens?
Odpowiedział
dr n. med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie
Rak brodawki Vatera to nowotwór rozwijający się w miejscu, w którym drogi żółciowe (rozpoczynające się w wątrobie) uchodzą do przewodu pokarmowego (do dwunastnicy). Pod względem budowy mikroskopowej nowotwór ten może rozwijać się zarówno z komórek końcowego fragmentu dróg żółciowych, jak i z komórek gruczołowych typu jelitowego.
Objawy zwykle pojawiają się wówczas, gdy guz powoduje utrudnienie odpływu żółci do przewodu pokarmowego ? zastój żółci w wątrobie powoduje m.in. zażółcenie powłok ciała (żółtaczka mechaniczna). Ponieważ nawet niewielki guz w tej okolicy może znacząco utrudnić odpływ żółci, objawy pojawiają się stosunkowo wcześnie w toku rozwoju choroby, co z kolei zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Leczenie raka brodawki Vatera zależy od zaawansowania choroby. W bardzo wczesnych przypadkach można podjąć próbę wycięcia brodawki Vatera podczas endoskopii (gastroduodenoskopii; nie wymaga to wówczas otwierania brzucha). W nieco bardziej zaawansowanych przypadkach podczas operacji otwiera się jamę brzuszną, a następnie przecina dwunastnicę (duodenotomia) i wycina jej fragment wraz z brodawką Vatera (ten sposób leczenia niestety rzadko jest możliwy z powodu znacznej trudności technicznej takiej operacji). W przypadku pozostałych chorych kwalifikujących się do operacji leczenie polega na wycięciu dwunastnicy i znacznej części trzustki (pankreatoduodenektomia; więcej informacji na temat tej operacji przedstawiono w odpowiedziach na pytania o raka trzustki).
Jeżeli zaawansowanie choroby jest znaczne i doszczętne wycięcie wszystkich ognisk choroby nie jest możliwe, podejmuje się działania, których celem jest zapewnienie odpływu gromadzącej się żółci. W tym celu zakłada się metalowe lub plastikowe protezy do ujścia dróg żółciowych do dwunastnicy (aby poszerzyć odcinek zwężony przez nowotwór). Można także przez skórę lub podczas operacji wprowadzić dren do dróg żółciowych powyżej miejsca zwężenia, a drugi koniec drenu wyprowadzić na skórę (żółć odpływa wówczas poza organizm, a objawy jej zastoju ustępują).
Operacja jest jedynym sposobem leczenia raka brodawki Vatera, który stwarza szansę na zupełne wyleczenie. Dlatego, jeżeli tylko zaawansowanie choroby pozwala na przeprowadzenie radykalnego zabiegu chirurgicznego (a z nadesłanego pytania wynika, że tak właśnie jest) należy bezwzględnie poddać się operacji.
