×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Bakteryjne zapalenie pochwy

lek. Ewelina Stefanowicz
Kociewskie Centrum Zdrowia w Starogardzie Gdańskim

Czym jest bakteryjne zapalenie pochwy i jakie są jego przyczyny?

W pochwie zdrowej kobiety znajdują się różne bakterie. Aż 95% z nich stanowi Lactobacillus, czyli pałeczka kwasu mlekowego. Rolą bakterii kwasu mlekowego jest zapobieganie zakażeniom poprzez produkcję czynników przeciwzapalnych oraz utrzymanie prawidłowego, kwaśnego pH pochwy. Pozostałe 5% stanowią bakterie beztlenowe, które w małym stężeniu w pochwie nie są szkodliwe. Zaburzenie tych proporcji skutkuje pojawieniem się objawów bakteryjnej waginozy, czyli bakteryjnego zapalenia pochwy. Charakteryzuje się ono zmniejszeniem lub całkowitym brakiem występujących w prawidłowych warunkach pałeczek kwasu mlekowego oraz zwiększoną liczbą bakterii beztlenowych. Gatunkiem, który najczęściej powoduje objawy jest Gardnerella vaginalis.

O zapalenie stosunkowo łatwo, gdyż pochwa jest środowiskiem, w którym panują sprzyjające warunki do rozwoju drobnoustrojów. Dostateczna wilgotność i duża ilość substancji odżywczych sprawia, że w wyniku pojawienia się czynników sprzyjających, takich jak zaburzenia hormonalne (np. menopauza), zmiana pH środowiska pochwy (podczas miesiączki, stanów zapalnych szyjki macicy, zaniedbań higienicznych, po antybiotykoterapii) może dojść do zmian w środowisku pochwy. Czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania jest duża aktywność seksualna, częsta zmiana partnerów, palenie papierosów, niestosowanie prezerwatyw, przewlekły stres.

Każde bakteryjne zapalenie pochwy zwiększa ryzyko choroby zapalnej miednicy, wpływa na zdolność przekazywania oraz możliwość zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować objawów. U kobiet ciężarnych z bakteryjną waginozą częściej obserwuje się nieprawidłowości podczas ciąży w postaci przedwczesnego porodu lub zapalenia błon płodowych i łożyska.

Jak często występuje bakteryjne zapalenie pochwy?

Bakteryjna waginoza jest najczęściej występującym rodzajem zapalenia pochwy u aktywnych seksualnie kobiet. Szacuje się, że co najmniej jeden epizod życiu, zależnie od źródeł, przebyło od 20 do nawet 60% kobiet w wieku reprodukcyjnym, w którym możliwe jest zajście w ciążę i urodzenie potomstwa.

Jak się objawia bakteryjne zapalenie pochwy?

Dolegliwości związane z bakteryjnym zapaleniem pochwy są typowe, choć nawet u 50% kobiet choroba przebiega bezobjawowo. Charakterystyczne jest pojawienie się jednorodnej, kremowej, szarej wydzieliny z pochwy, o cuchnącym zapachu, często określanym przez kobiety jako „rybi”, zwykle w umiarkowanej ilości. Upławom towarzyszyć może ból (szczególnie odczuwany podczas stosunku), pieczenie, dyskomfort, obrzęk błony śluzowej. Niektóre kobiety skarżą się na nasilenie intensywności zapachu po stosunku zakończonym wytryskiem w pochwie.

Co robić w przypadku występowania bakteryjnego zapalenia pochwy?

W przypadku zauważenia u siebie nieprawidłowej wydzieliny z pochwy oraz innych dolegliwości mogących sugerować zapalenie pochwy należy zgłosić się do ginekologa w celu diagnostyki i podjęcia leczenia. Należy zaznaczyć, że leczenie na własną rękę może przynieść więcej szkód niż prawidłowych rezultatów.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie bakteryjnego zapalenia pochwy?

Lekarz ustala rozpoznanie infekcji bakteryjnej po wykluczeniu innych chorób mogących powodować zapalenie pochwy – grzybicy i rzęsistkowicy. Już z samej rozmowy z pacjentką ginekolog może wysnuć podejrzenie bakteryjnej waginozy – wypyta o charakter upławów: ich wygląd, zapach oraz dolegliwości z nimi związane. W badaniu ginekologicznym przeprowadzanym na fotelu z użyciem wzierników zwróci uwagę na cechy wydzieliny pochwowej. Na tym etapie możliwe jest zmierzenie kwasowości – pH środowiska pochwy, które w zakażeniach bakteryjnych zwykle zmienia się z kwaśnego na zasadowy. Lekarz może pobrać wydzielinę i obejrzeć ją pod mikroskopem – w obrazie charakterystyczna będzie obecność tzw. komórek jeżowych. Pomocne w leczeniu, szczególnie opornych i nawracających postaci, może się okazać pobranie wymazu z pochwy i wykonanie posiewu z antybiogramem, który da odpowiedź na pytanie, jaka bakteria wywołała objawy i na jakie leki jest wrażliwa.

Jakie są metody leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy?

Leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy przeprowadza się za pomocą substancji działających na bakterie Gram-ujemne. W przypadku wykonania posiewu z antybiogramem leczenie dobiera się na jego podstawie. Przed uzyskaniem jego wyniku wdraża się kurację substancjami bakteriostatycznymi. Spośród antybiotyków najczęściej stosowaną substancją jest metronidazol podawany doustnie lub dopochwowo oraz klindamycyna w postaci kremu dopochwowego. Należy ściśle przestrzegań zaleceń lekarza i nie przerywać leczenia na własną rękę, nawet jeśli po kliku dniach objawy ustąpią.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie bakteryjnego zapalenia pochwy?

Zastosowanie się do zaleceń lekarskich, regularne i systematyczne stosowanie leków mających na celu zlikwidowanie nieprawidłowego stanu środowiska pochwy pozwala zwykle na skuteczne pozbycie się problemu. U niektórych kobiet zdarza się, że dochodzi do nawrotów infekcji. O nawracających zapaleniach bakteryjnych pochwy można mówić wtedy, kiedy w przeciągu roku pojawią się co najmniej 3 epizody.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy?

Po zakończeniu leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy konieczne jest odbudowanie prawidłowej flory bakteryjnej. Prawidłowo zaplanowana kuracja probiotykami dopochwowymi lub doustnymi pozwala na przywrócenie równowagi oraz prawidłowego kwaśnego pH pochwy, co pomaga w zapobieganiu nawrotom stanu zapalnego. Ważna jest również zmiana stylu życia – zaprzestanie stosowania preparatów o drażniącym działaniu, takich jak płukanki.

Ewelina Stefanowicz
Lekarz w trakcie specjalizacji z położnictwa i ginekologii. Szkoli się nieustannie w pracy oraz na kursach i stażach zewnętrznych. Główne zainteresowania zawodowe to ginekologia zabiegowa i ultrasonografia. Pracuje w Kociewskim Centrum Zdrowia w Starogardzie Gdańskim.
07.01.2021
Zobacz także
  • Fakty i mity o hormonalnej terapii menopauzy
  • Bądź gotowa na menopauzę. Jakie tajemnice warto poznać?
  • Grzybicze zapalenie sromu i pochwy
  • Polip szyjki macicy
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zapalenie narządów miednicy mniejszej
  • Choroby przenoszone drogą płciową
  • Grzybicze zapalenie sromu i pochwy
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta