×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Grzybicze zapalenie sromu i pochwy (świąd sromu). Jakie są powody i sposoby leczenia grzybicy pochwy i sromu

lek. Ewelina Stefanowicz
Kociewskie Centrum Zdrowia w Starogardzie Gdańskim

Grzybica sromu i pochwy jest chorobą narządów płciowych żeńskich o charakterze zapalnym, z którym to problemem spotka się w ciągu życia większość kobiet. Wyróżnia się dwie postaci drożdżycy narządów płciowych: zakażenia niepowikłane (sporadyczne) oraz powikłane (nawracające). Ryzyko zapalenia jest większe u osób stosujących niedostateczną lub wręcz przeciwnie – nadmierną higienę intymną, noszących obcisłą, nieoddychającą bieliznę ze sztucznych tworzyw.

Czym jest grzybicze zapalenie sromu i pochwy i jakie są jego przyczyny?

Grzybica sromu i pochwy, inaczej drożdżyca lub kandydoza sromu i pochwy, jest chorobą narządów płciowych żeńskich o charakterze zapalnym, z którym to problemem spotka się w ciągu życia większość kobiet. Najczęściej wywołującym ją grzybem, bo aż w 85–90% jest gatunek Candida albicans, pozostały odsetek stanowią inne gatunki z rodzaju Candida.

Wyróżnia się dwie postaci drożdżycy narządów płciowych: zakażenia niepowikłane (sporadyczne) oraz powikłane (nawracające).

Ryzyko zapalenia jest większe u osób stosujących niedostateczną lub wręcz przeciwnie – nadmierną higienę intymną, noszących obcisłą, nieoddychającą bieliznę ze sztucznych tworzyw.

Objawy częściej pojawiają się w okolicach miesiączki, w ciąży, u kobiet stosujących wkładkę wewnątrzmaciczną. Nawracające, powikłane postaci występują głównie u osób chorujących na cukrzycę, z zaburzeniami odporności wywołanymi m.in. infekcją HIV lub przyjmujących leki glikokortykosteroidowe lub inne wpływające na układ odpornościowy np. podczas leczenia nowotworów. W niektórych, rzadkich przypadkach może dojść do zakażenia po stosunku z zakażonym partnerem.

Częstotliwość występowania

Kandydoza narządów płciowych u kobiet jest drugą co do częstości występowania przyczyną zapalenia pochwy i sromu, a chorują na nią przede wszystkim kobiety aktywnie seksualne, będące w wieku, w którym możliwe jest zajście w ciążę (zazwyczaj w wieku 15–45 lat). U kobiet starszych, po menopauzie pojawia się rzadziej i dotyczy głównie tych, które stosują hormonalną terapię zastępczą.

Według CDC (Centers for Disease Control and Prevention) grzybica narządów płciowych dotyka około 3/4 wszystkich kobiet przynajmniej raz w życiu, a u niemal połowy wystąpi ona co najmniej dwukrotnie. Szacuje się, że nawracające, powikłane drożdżycowe zapalenia mogą pojawiać się nawet u 10–20% populacji żeńskiej.

Grzybica pochwy i sromu — objawy

Najczęstszym objawem grzybiczego zapalenia pochwy jest ból pochwy oraz okolic warg sromowych wraz z ich obrzękiem, zaczerwienieniem i widocznymi pęknięciami błony śluzowej, świądem oraz pieczeniem. Dolegliwości mogą nasilać się podczas oddawania moczu, stosunku oraz ciepłej kąpieli. Zwykle kobieta obserwuje pojawienie się nietypowej, grudkowatej, bezwonnej wydzieliny z pochwy na bieliźnie, o konsystencji twarogu, którą często określa się jako „serowatą”.

W przypadku zaobserwowania nieprawidłowej wydzieliny z dróg rodnych oraz dyskomfortu w okolicy narządów płciowych należy udać się na wizytę ginekologiczną w celu rozpoczęcia leczenia.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie grzybiczego zapalenia sromu i pochwy?

Rozpoznanie grzybicy narządów płciowych żeńskich udaje się ustalić zazwyczaj na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjentkę. Lekarz rozmawiając z nią oraz obserwując w badaniu we wziernikach na fotelu ginekologicznym nieprawidłową, charakterystyczną wydzielinę, może wysnuć podejrzenie choroby i rozpocząć leczenie.

W niektórych przypadkach, takich jak wątpliwości diagnostyczne czy nawracające zakażenia, ginekolog może podjąć decyzję o pogłębieniu diagnostyki. W zależności od możliwości gabinetu ogląda wydzielinę pod mikroskopem lub pobiera wymaz z pochwy w celu wykonania posiewu, który określi, jaki konkretnie gatunek drobnoustroju odpowiada za dokuczliwe dolegliwości. Za rozpoznaniem przemawia również kwaśność (pH) środowiska pochwy, szacowana za pomocą papierka lakmusowego, mieszcząca się w przedziale 4–4,5.

Leczenie grzybicy pochwy i sromu

Wybór leczenia grzybiczego zapalenia narządów płciowych zależy od stanu pacjentki, charakteru zakażenia (nawracające lub sporadyczne) oraz ewentualnej ciąży.

W przypadku niepowikłanego grzybiczego zapalenia sromu i pochwy wystarczające jest zwykle kilkudniowe stosowanie miejscowych leków przeciwgrzybiczych zawierających natamycynę, nystatynę, klotrimazol w postaci kremu, maści lub globulek, które przynosi szybką ulgę w odczuwaniu objawów. Preparaty doustne, takie jak flukonazol, stosuje się rzadziej, zazwyczaj w jednorazowej dawce. Nawracające postaci mogą wymagać dłuższego leczenia przeciwgrzybiczego oraz ewentualnej terapii podtrzymującej.

Stwierdzenie grzyba z rodzaju Candida w posiewie bez objawów klinicznych zakażenia nie wymaga leczenia – niektóre kobiety są nosicielami drożdżaków.

Leczenie partnera seksualnego konieczna jest wtedy, gdy istnieje duże podejrzenie, że mógł być źródłem zakażenia lub gdy sam ma objawy. W przypadku sporadycznej grzybicy sromu i pochwy zwykle nie jest wskazane równoległe jego leczenie. Należy pamiętać, iż w trakcie leczenia preparatami przeciwgrzybiczymi powinno się powstrzymać od współżycia.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie

W większości przypadków grzybicze zapalenie narządów płciowych jest całkowicie wyleczalne, a prawidłowo przeprowadzona kuracja i stosowanie się do zaleceń lekarskich pozwala na szybkie ustąpienie objawów.

Czasami dochodzi jednak do pojawienia się dolegliwości w krótkich odstępach czasu. O postaci nawrotowej kandydozy sromu i pochwy można mówić, gdy wystąpią 3 objawowe epizody choroby w przeciągu pełnego roku. Ryzyko nawrotu jest większe u kobiet będących w trakcie terapii lekami wpływającymi na odporność, często poddawanymi antybiotykoterapii, cierpiącymi na choroby powodujące osłabienie układu odpornościowego oraz chorujących na źle kontrolowaną cukrzycę.

Wizyta kontrolna u ginekologa po ustąpieniu objawów nie jest konieczna. Po zakończeniu kuracji preparatami przeciwgrzybiczymi można zastosować preparaty probiotyczne, które pozwolą na odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Należy pamiętać, że obserwacja swojego organizmu i pojawienia się ponownych objawów pozwala na szybką interwencję i wczesne wyłapanie postaci nawrotowej zakażenia.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na grzybicze zapalenie sromu i pochwy?

Nie ma sposobu, który ze stuprocentową skutecznością zabezpieczyłby przed zachorowaniem na grzybicze zapalenie sromu i pochwy.

Zmniejszenie ryzyka można osiągnąć przez zmianę bielizny na bardziej oddychającą, luźną np. bawełnianą, odpowiednie dbanie o higienę okolic intymnych (mycie tylko zewnętrznych narządów płciowych, rezygnacja z preparatów perfumowanych, drażniących), odpowiednio częste zmienianie środków higienicznych w trakcie miesiączki.

Ważna może okazać się zmiana przyzwyczajeń żywieniowych – ograniczenie spożycia słodyczy (cukier jest wspaniałą pożywką dla grzybów) oraz wzbogacenie diety naturalnymi probiotykami, takimi jak jogurty.

Ważna jest odpowiednia kontrola chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca u lekarza pierwszego kontaktu oraz specjalistów.

Uniknięcie zarażenia się od potencjalnie zakażonego partnera możliwe jest dzięki rezygnacji z zachowań ryzykownych, w tym mechanicznemu zabezpieczeniu się podczas stosunku za pomocą prezerwatyw.

Ewelina Stefanowicz
Lekarz w trakcie specjalizacji z położnictwa i ginekologii. Szkoli się nieustannie w pracy oraz na kursach i stażach zewnętrznych. Główne zainteresowania zawodowe to ginekologia zabiegowa i ultrasonografia. Pracuje w Kociewskim Centrum Zdrowia w Starogardzie Gdańskim.
07.01.2021
Zobacz także
  • Fakty i mity o hormonalnej terapii menopauzy
  • Bądź gotowa na menopauzę. Jakie tajemnice warto poznać?
  • Bakteryjne zapalenie pochwy
  • Polip szyjki macicy
Wybrane treści dla Ciebie
  • Bakteryjne zapalenie pochwy
  • Kandydoza błony śluzowej narządów płciowych
  • Kandydoza pochwy
  • Diagnostyka zakażeń grzybiczych
  • Zakażenia grzybicze u dzieci
  • Grzybica krtani
  • Grzybica przełyku
  • Grzybica układu moczowego
  • Kandydoza błony śluzowej jamy ustnej
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta