W zwykłym badaniu laryngologicznym jesteśmy w stanie dobrze zobaczyć zaledwie 1/5 nosa. Dlatego przeprowadzam badanie endoskopowe. Wprowadzam do nosa cienką rurkę (o średnicy ok. 2 mm) zakończoną kamerką, dzięki której widzę wszystko: polipy, guzy, kolor wydzieliny. Pacjent też może to widzieć. Nagrywam film, potem oglądamy razem. W ten sposób też razem z pacjentem mogę oceniać postęp leczenia, porównując nagrania, obrazy – mówi dr Magdalena Łapienis, laryngolog.
Fot. pixabay.com
Ewa Stanek-Misiąg: Co jest najczęstszym problemem Pani pacjentów?
Magdalena Łapienis: Przewlekłe zapalenie zatok. „Każdy dzień zaczynam od tego, że muszę oczyścić nos. Dmucham nos przez cały dzień, zużywam tonę chusteczek” – to słyszę najczęściej. Także skargi na wydzielinę spływającą do gardła, konieczność odkasływania, odchrząkiwania. To jest bardzo krępujące.
Zatkany nos przeszkadza w dzień i w nocy. Powoduje chrapanie. Pacjenci ratują się kroplami do nosa. Stosują np. ksylometazolin. Krople szybko przynoszą ulgę, ale nie można ich podawać dłużej niż 3–5 dni. Tymczasem oni nie mogą się z tymi kroplami rozstać. Mówią, że tylko dzięki nim mogą przez jakiś czas oddychać swobodnie.
Nie można tego mylić z alergią?
Najprostszym testem jest zażycie tabletki na alergię. Takie tabletki można kupić bez recepty w małych opakowaniach. Komuś z przewlekłym zapaleniem zatok taka tabletka nie pomoże.
Pacjenci skarżą się też często na pogorszenie węchu, uczucie rozpierania na twarzy. Mówią o tym, że czują, jakby ich twarz była przepełniona czymś od środka. Czują ucisk w uszach, ból uszu. Poza tym są zupełnie zdrowi. To wszystko się dzieje bez żadnej infekcji.
Nos jest trudnym narządem do diagnostyki. W zwykłym badaniu laryngologicznym jesteśmy w stanie dobrze zobaczyć zaledwie 1/5 nosa. Dlatego przeprowadzam badanie endoskopowe. Wprowadzam do nosa cienką rurkę (o średnicy ok. 2 mm) zakończoną kamerką, dzięki której widzę wszystko: polipy, guzy, kolor wydzieliny. Pacjent też może to widzieć. Nagrywam film, potem oglądamy razem. W ten sposób też razem z pacjentem mogę oceniać postęp leczenia, porównując nagrania, obrazy.
Jak długo muszą się utrzymywać wymienione przez Panią objawy, żeby doprowadziły pacjenta do laryngologa?
Co najmniej 3 miesiące. Pierwsza myśl jest zwykle taka: „Przeziębiłem się”. Potem ludzie leczą się sami, a ponieważ nie przechodzi im, idą do lekarza POZ. Kiedy leczenie nie pomaga, objawy nie ustępują, dostają skierowanie do specjalisty.
Tylko, że pacjenci bardzo rzadko przychodzą po 3 miesiącach od wystąpienia objawów. Dużo częściej są to lata zmagania się z różnymi dolegliwościami. To się niestety wiąże z trudniejszym leczeniem.
Jeśli ktoś ma od dzieciństwa problem z nosem i nigdy się nie leczył, to należy się liczyć z tym, że doszło do zmian przerostowych, zwłókniałych i zwykły lek sobie z tym nie poradzi.
Tak jak zdarzają się odstające uszy, krzywe nogi, tak można mieć od urodzenia nieprawidłowe ujścia zatok, krzywą przegrodę nosową.
Jak długo trwa leczenie przed podjęciem ewentualnej decyzji o zabiegu?
Do 3 miesięcy. Zawsze trzeba dać szansę lekom. W przewlekłym zapaleniu zatok jedynym środkiem są steroidy. Lek musi dostać się do wszystkich zatok, przejść przez ujścia, zmniejszyć stan zapalny zmniejszyć obrzęk, wysuszyć wydzielinę. Jeśli nie ma poprawy, robimy ponownie badanie endoskopowe, kierujemy na tomografię komputerową.
Pacjenci nie oponują, kiedy przepisuje im Pani steroidy?
Słyszę, że ludzie się boją otyłości posteroidowej, cukrzycy posteroidowej, osteoporozy posteroidowej. To są obawy bezpodstawne. Nic takiego im nie grozi od podania leku do nosa.
Zatoki operuje się wyłącznie endoskopowo?
Otwarcie zatok z zewnątrz, jeśli się zdarza w XXI wieku, to bardzo, bardzo rzadko. Metoda endoskopowa pozwala poprawić drożność, usunąć zmiany w sposób jak najmniej inwazyjny. Mnie to daje poczucie, że działam w zgodzie z naturą, minimalizuję zniszczenia, przywracam zatokom możliwość pracy.
Czy operacja na trwałe usuwa problem?
Jeśli badanie histopatologiczne materiału pobranego podczas operacji zatok pozwala na dobranie odpowiedniego leku, dzięki któremu śluzówka będzie się dobrze regenerowała, to otwarcie zatok powinno być jednorazowe. Jeśli ktoś ma polipy, które wyrosły z powodu złej wentylacji zatok, zablokowania ujść zatok, jakiegoś niedoleczenia, jesteśmy w stanie wyleczyć go tak, że polipy już nie odrosną.
Ale zdarzają się choroby, które nie są jeszcze w pełni rozpoznane, np. polipy u pacjentów z triadą aspirynową. Triada aspirynowa to zespół objawów, na który składają się: nadwrażliwość na polopirynę, astma oskrzelowa i polipy w nosie. Nie bardzo umiemy takich pacjentów leczyć. Podejmuje się próby leczenia biologicznego, ale jest ono dostępne tylko w klinikach.
Dzieci przyprowadzane są do laryngologa głównie z powodu migdałka gardłowego?
Tak, z powodu przerostu trzeciego migdałka, który znajduje się na końcu nosa, w części nosowej gardła i potrafi być prawdziwą fabryką wydzieliny. Produkuje ją bez względu na to, czy dziecko jest zdrowe, czy przechodzi infekcję. Wydzielina spływa, dziecko ją przełyka, potem boli je brzuch. Przerost trzeciego migdałka oznacza zatkany nos. Dziecko cały czas oddycha przez usta, ma otwartą buzię, co może prowadzić do powstania zaburzeń zgryzu, zniekształceń mowy, wad twarzoczaszki. Dziecko chrapie. Może mieć kłopot ze słuchem. Kłopoty z koncentracją. Być rozdrażnione, nadpobudliwe. Zwykle często choruje. Ma zmniejszoną odporność, więc wystarczy, że ktoś na nie kichnie i od razu wydzielina z przezroczystej staje się ropna. Infekcja gotowa.
Jak długo można odsuwać w czasie operację trzeciego migdałka?
Jestem za tym, żeby nie czekać w ogóle. Jeśli człowiek ma zdiagnozowaną chorobę, cierpi, a my wiemy, że jedynym leczeniem jest operacja, to proszę mi powiedzieć na co czekać w takiej sytuacji?
Rozmawiała Ewa Stanek-Misiąg
Dr n. med. Magdalena Łapienis – laryngolog, prowadzi prywatną praktykę.
http://www.magdalenalapienis.pl/
