Według najnowszego raportu UNICEF Polska zajmuje dopiero 21. miejsce (na 29) w rankingu dotyczącym warunków i jakości życia dzieci w krajach rozwiniętych. W obszarze zdrowia i bezpieczeństwa lokujemy się na 18. pozycji. Prezentacja raportu miała miejsce dziś.
Kraje nordyckie zajęły czołowe miejsca w tabeli "zdrowotnej" - razem z Islandią, Szwecja i Finlandia uplasowały się na trzech pierwszych miejscach. Dół tabeli zajmują Dania, Austria i Kanada, na równi ze Stanami Zjednoczonymi (we wszystkich tych przypadkach takie miejsce w rankingu jest częściowo spowodowane niską wyszczepialnością w tych krajach).
Pod uwagę wzięto 4 wskaźniki: współczynnik umieralności niemowląt (zgony dzieci w wieku poniżej 12. miesiąca życia na 1000 żywych urodzeń), niską masę urodzeniową (odsetek noworodków o masie urodzeniowej poniżej 2500 gramów), wyszczepialność (odsetek dzieci w wieku 12-23 miesięcy zaszczepionych przeciwko odrze, polio oraz błonicy, krztuścowi i tężcowi) oraz współczynnik umieralności dzieci i młodzieży (zgony osób w wieku 1-19 lat w przeliczeniu na 100 000).
Pod względem umieralności niemowląt Polska wyprzedziła jedynie Węgry, Stany Zjednoczone, Słowację, Łotwę, Bułgarię i Rumunię. Trzy kraje nordyckie – Islandia, Finlandia i Szwecja – oraz Luksemburg i Słowenia – zajmują pierwsze miejsca w tabeli ze współczynnikami umieralności niemowląt niższymi niż 2,5 zgony na 1000 żywych urodzeń. 26 z 35 krajów odnotowało obniżenie współczynników umieralności niemowląt do 5 lub mniej zgonów na 1 000 żywych urodzeń. Jedynymi krajami rozwiniętymi, w których współczynniki umieralności niemowląt są wyższe niż 6 zgonów na 1 000 żywych urodzeń, są Łotwa, Rumunia, Słowacja i Stany Zjednoczone. Trzy z najzamożniejszych krajów rozwiniętych, tj. Kanada, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone znajdują się w dolnej części tabeli dotyczącej umieralności niemowląt.
Nieźle wypadliśmy w kwestii niskiej masy urodzeniowej - ok. 6% noworodków o masie urodzeniowej poniżej 2500 gramów. 5 krajów europejskich – Estonia, Finlandia, Islandia, Irlandia i Szwecja – skutecznie zredukowało odsetek urodzeń noworodków z niską masą urodzeniową do poziomu poniżej 5%. Jedynie Grecja, Węgry, Portugalia i Stany Zjednoczone odnotowują wskaźnik niskiej masy urodzeniowej na poziomie wyższym niż 8%.
Grecja i Węgry znajdują się na czele tabeli dotyczącej wyszczepialności - na poziomie 99%. Polska jest siódma. Trzy z najzamożniejszych krajów OECD – Austria, Kanada i Dania – są jedynymi krajami, w których poziom wyszczepialności wynosi poniżej 90%.
Fatalnie wyglądają dane o umieralności dzieci i młodzieży. Islandia, Luksemburg, Holandia, Hiszpania, Szwecja i Szwajcaria znajdują się na czele tabeli ze współczynnikami umieralności dzieci poniżej 15 zgonów na 100 000. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej (w tym Polska) plasują się na końcu tabeli – na równi z Grecją i Belgią.
Maleje liczba pediatrów
W polskich szpitalach dla dzieci dostępnych jest ok. 30 tys. łóżek (od roku 2009 ich liczba zmalała o 8,2%). Jednocześnie w ciągu roku szpitale przyjmują ponad milion najmłodszych pacjentów, a ich liczba systematycznie rośnie (w 2011 roku do szpitala przyjęto o 328 tys. dzieci więcej niż w 2007). Największy odsetek dzieci objętych leczeniem szpitalnym obejmował dzieci do 4. roku życia – 15,6%.
Istotnym wyznacznikiem jakości i dostępności opieki zdrowotnej dzieci jest liczba lekarzy pediatrów, a ta sukcesywnie maleje od roku 2005. W roku 2010 odnotowano spadek liczby lekarzy zatrudnionych w placówkach opieki zdrowotnej w porównaniu z rokiem 2005 o 1611 osób.
"Wynikać to może z faktu, iż część obowiązków i uprawnień lekarzy pediatrów zostało przekazanych lekarzom ogólnym. To zaś powoduje mniejsze zainteresowanie lekarzy w zakresie kształcenia się w tym obszarze. Taki stan rzeczy nie do końca wydaje się być uzasadniony, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę dane dotyczące liczby dzieci przewlekle chorych" - czytamy w raporcie UNICEF "Dzieci w Polsce".
Za mało profilaktyki
Jednym ze sposobów monitorowania stanu zdrowia dziecka jest przeprowadzanie badań profilaktycznych, zwanych bilansami (zob. Profilaktyczne wizyty u lekarza). Badania te przeprowadzane są w konkretnych grupach wiekowych: wśród noworodków, 2-latków, 4-latków, 6-latków, 10-latków, 13-latków, 16-latków i 18-latków. Mają one na celu nie tylko ocenę stanu zdrowia dziecka, lecz również wczesne wykrycie wszelkich nieprawidłowości zdrowotnych i rozwojowych. Niestety we wszystkich grupach wiekowych odsetek dzieci przebadanych jest niezadowalający.
Wśród 2-latków w 2011 roku badaniom poddano 76,3% ogółu dzieci w tym wieku, ale 4-latków już tylko 67,0%. Nieco lepiej wygląda sytuacja wśród dzieci w wieku 6, 10 i 13 lat, których w 2011 roku przebadano odpowiednio 78,6%, 79,6% oraz 75,9%. Obniżenie poziomu zbadanych dzieci następuje ponownie w wieku 16 i 18 lat, przy czym ostatnia ze wskazanych grup odznacza się najniższym odsetkiem realizacji badań bilansowych ze wszystkich analizowanych grup (w roku 2011 zbadano 67,0% ogółu 16-latków i 53,1% ogółu osób w wieku 18-19 lat).
Liczba uczniów zbadanych na terenie szkoły jest stosunkowo niska niezależnie od tego, czy jest to szkoła podstawowa, gimnazjalna czy też ponadgimnazjalna (udział dzieci zbadanych na terenie szkoły w ogóle zbadanych dzieci w wieku 6 lat, 13 lat i 18-19 lat wynosi: 6,7%, 11,8% i 7,3%).
