Pytanie nadesłane do redakcji
Jakie są typy nadwrażliwości u dziecka po wypiciu mleka, po surowicy przeciwtężcowej?
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Po kontakcie z mlekiem u osób wrażliwych mogą wystąpić objawy związane z nadwrażliwością niealergiczną lub alergiczną.
Nadwrażliwość niealergiczna może wynikać np. z niedoboru enzymu (laktazy) rozkładającego cukier mleczny – laktozę.
Reakcje nadwrażliwości alergicznej dzielimy na reakcje IgE-zależne (związane z powstawaniem przeciwciał IgE), oraz IgE-niezależne.
Alergia pokarmowa w 48% związana jest z mechanizmem natychmiastowym, zależnym od przeciwciał IgE, w 18% jest to reakcja typu późno komórkowego, w 10% zależy od kompleksów immunologicznych, w 6% przypadków zachodzi reakcja cytotoksyczna. W około 28% do powstawania objawów alergii pokarmowej dochodzi w wyniku działania kilku typów reakcji alergicznych.
Mleko należy do najczęstszych alergenów pokarmowych. Objawy związane z uczuleniem na ten alergen mogą dotyczyć:
- przewodu pokarmowego (bóle brzucha, kolki, biegunki, wymioty, zaparcia, stolce ze śluzem lub śladem krwi)
- skóry (wykwity skórne o charakterze pokrzywki, wyprysku)
- układu oddechowego (obrzęk warg, obrzęk błony śluzowej nosa, nawracające zapalenia krtani, spastyczne zapalenia oskrzeli, astma)
- objawy ogólnoustrojowe, zagrażające życiu (wstrząs anafilaktyczny – objawy związane z obrzękiem krtani, skurczem oskrzeli, spadkiem ciśnienia krwi, zaburzeniami rytmu serca)
- bardzo rzadko objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego (pobudzenie, zmiany zachowania, bóle głowy.
Symptomatologia alergii pokarmowej może być bardzo bogata. Diagnostyka nadwrażliwości pokarmowej jest bardzo trudna i długotrwała. Złotym standardem diagnostycznym jest próba eliminacji i prowokacji podejrzanego alergenu.
Reakcja alergiczna zachodząca po podaniu surowicy obcogatunkowej (np. surowicy tężcowej) związana jest z powstawaniem w organizmie kompleksów immunologicznych (III typ reakcji immunologicznej wg Gella i Coombsa) składających się z alergenu oraz przeciwciał klasy IgG (M).
Objawy choroby posurowiczej to przede wszystkim wykwity skórne o charakterze pokrzywki, obrzęki i bóle stawów, gorączka.
Piśmiennictwo:
Bartuzi Z.: Alergia na pokarmy. Mediton. Oficyna Wydawnicza. 2006.Gliński W.: III Mechanizm immunologiczny (alergologiczny). [w:] Gliński W., Rudzki E. (red.): Alergologia dla lekarzy dermatologów. Wydawnictwo Czelej 2002, 109–115.
Kaczmarski M., Cudowska B., Daniluk U. i wsp.: Rola diety eliminacyjnej w nadwrażliwości pokarmowej u dzieci i młodzieży. Acta Pneumonologica et Allergologica Pediatrica. 2007, 10, 3–4, 12–17.
Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Bobrus-Chociej A.: Aspekty epidemiologiczne, kliniczne i społeczne alergii pokarmowej. Część II. Aspekty Kliniczne alergii pokarmowej. Przegląd Pediatryczny, 2009; 39, 2: 133–138.
Wąsowska-Królikowska K.: Alergia pokarmowa u dzieci – szybko rosnący problem we współczesnej pediatrii. Terapia. Alergologia. 2006; 14, 4,(178): 78–83.
