Pytania nadesłane do redakcji
Odpowiedział
lek. med. Paweł Brudkiewicz
Specjalista psychiatra i psychoterapeuta
Redaktor Naczelny Medycyny Praktycznej Psychoterapii
Centrum Dobrej Terapii, Kraków
Dostępnych jest cały szereg technik radzenia sobie ze stresem i stanami lękowymi (np. różne techniki relaksacyjne - relaksacja przez oddech, technika Aleksandra, medytacja, wizualizacja, trening autogenny, progresywna relaksacja mięśni i inne), których celem jest opanowanie objawów lęku, obniżenie poziomu stresu i uzyskanie odprężenia psychicznego. W przypadku zaburzeń osobowości mogą one jednak odgrywać jedynie rolę pomocniczą wobec zasadniczej metody leczenia, jaką jest odpowiednia psychoterapia. Ich zaletą jest możliwość samodzielnego stosowania, po odpowiednim przeszkoleniu. Możliwe jest również stosowanie bardziej wyrafinowanych technik poznawczo-behawioralnych, które mogą pozwalać na objawową redukcję stanów lękowych. Wymaga to podjęcia przynajmniej krótkoterminowej terapii poznawczo-behawioralnej, jednak i to podejście nie będzie miało znaczenia przyczynowego. Powyższe metody nie pozwalają rozwiązywać wewnętrznych konfliktów psychologicznych, które leżą u podłoża zaburzeń osobowości, choć faktycznie mogą pozwolić na doraźną redukcję niewielkiego lub umiarkowanego stresu. Również rozmaite leki przeciwlękowe zalecane w przypadku zaburzeń osobowości stosuje się jedynie w celach objawowych, czyli w tym przypadku - do redukcji nasilenia lęków, napięcia psychicznego i doznawanego cierpienia. Nie mają one działania przyczynowego.
Jak już wspomniano powyżej - w przypadku prawidłowo rozpoznanego zaburzenia osobowości leczeniem z wyboru jest odpowiednia psychoterapia, a ewentualne inne metody i techniki mogą odgrywać rolę pomocniczą, oczywiście pod warunkiem, że są stosowane w sposób fachowy. Zalecane metody psychoterapii w polskich warunkach to oddziaływania psychodynamiczne i psychoanalityczne, których wiarygodność potwierdzają wyniki licznych badań. Inne podejścia psychoterapeutyczne mające zastosowanie w przypadku zaburzeń osobowości (np. dialektyczna terapia behawioralna) są znacznie mniej dostępne, choć wiele z nich również jest sprawdzonych naukowo.