W sytuacji kryzysu humanitarnego i uchodźczego palące staje się zapewnienie jak najlepszej ochrony przed chorobami, w tym przed COVID-19. Wiele osób pomaga i będzie pomagało uchodźcom z Ukrainy, pracując w bezpośrednim kontakcie z dużymi grupami ludzi. Bardzo ważne, aby zarówno osoby pomagające, jak i sami uchodźcy byli zaszczepieni – czytamy w stanowisku 30. zespołu ds. COVID-19 przy prezesie PAN.
Uchodźcy z Ukrainy na Dworcu Zachodnim w Warszawie, 07.03.2022 r. Fot. Adam Stepien / Agencja Wyborcza.pl
Poniżej prezentujemy treść stanowiska:
W stanowisku pt. COVID-19 a granice, które nasz Zespół opracował we współpracy z uczonymi z Ukrainy i opublikował 26 października 2021 roku, pisaliśmy, że wirus SARS-CoV-2 z łatwością pokonuje granice sąsiadujących ze sobą krajów. W czasie agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę to stwierdzenie nabiera jeszcze większego znaczenia.
W chwili, gdy piszemy te słowa, w Polsce znalazły się prawie dwa miliony osób uciekających przed wojną z Ukrainy, głównie matki z dziećmi. Obecnie mamy do czynienia z kryzysem humanitarnym na dużą skalę. Zadaniem priorytetowym teraz jest zapewnić osobom uciekającym przed wojną z Ukrainy jak najlepszą pomoc. Piszemy ten apel, wiedząc, że aktywne są różne ośrodki, także pochodzące z Rosji, które próbują wzbudzać niechęć, a nawet panikę wobec akcji przyjmowania uchodźców, często szermując argumentami epidemicznymi. Nie ulegajmy tej propagandzie!
Najlepszą ku temu metodą jest postawa racjonalna: namawianie do zachowań prozdrowotnych, w tym do szczepień. Dlatego, choć z pewnym wahaniem, upubliczniamy nasze stanowisko. Pozostajemy ufni, że zostanie ono odczytane zgodnie z naszą intencją, którą jest zwrócenie uwagi na to, że kryzys humanitarny nie zakończył niestety kryzysu pandemii COVID-19 i że teraz musimy się troszczyć również o osoby, które w Polsce gościmy.
W Polsce nadal diagnozuje się codziennie kilkanaście tysięcy nowych zakażeń i prawie 200 zgonów chorych na COVID-19. Jeśli chodzi o obecną liczbę zgonów w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców, to jesteśmy w ścisłej czołówce na świecie. Postęp szczepień przeciw COVID-19 w Polsce jest nadal bardzo powolny i jedynie 30% populacji dorosłych jest obecnie zaszczepionych tzw. boosterem1, choć trzeba zaznaczyć, że osoby niezaszczepione w większości już przynajmniej raz chorowały na COVID-192.
Podobnie i w Ukrainie pandemia wcale jeszcze nie wygasła. Tuż przed wybuchem wojny odnotowywano tam ponad 20 tysięcy zachorowań dziennie i około 240 zgonów. Sceptycyzm wobec szczepień i dezinformacja na ich temat już od kilku lat stanowiły narastający problem tak w Polsce, jak i w Ukrainie, a ich skutki w postaci niższego niż w innych krajach stanu zaszczepienia przeciwko różnym chorobom, także COVID-19, są widoczne w obu krajach.
W sytuacji kryzysu humanitarnego i uchodźczego palące staje się zapewnienie jak najlepszej ochrony przed chorobami, w tym przed COVID-19. Wiele osób pomaga i będzie pomagało uchodźcom z Ukrainy, pracując w bezpośrednim kontakcie z dużymi grupami ludzi. Bardzo ważne, aby zarówno osoby pomagające, jak i sami uchodźcy byli zaszczepieni.
Warto przy tym podkreślić, że kontakt obywateli polskich z uchodźcami, tak jak i kontakt z rodakami, nie wiąże się z ryzykiem zachorowania, o ile pamiętamy o podstawowych zasadach ochrony: szczepienie – maseczki – dezynfekcja. Dlatego uchodźcom należy niezwłocznie zapewnić m.in. darmowy i nieograniczony dostęp do maseczek i środków do dezynfekcji, a przede wszystkim ułatwić dostęp do szczepień przeciw COVID-19. Biorąc pod uwagę powyższe, jak i obserwowany obecnie w kilku krajach Europy wzrost liczby zakażeń SARS-CoV-2, apelujemy do decydentów o wycofanie się z pomysłu zniesienia na terenie Polski obostrzeń epidemicznych. Apelujemy też o intensywne promowanie akcji szczepień przeciw COVID-19. Bądźmy solidarni i zróbmy wszystko, aby ochronić zdrowie swoje i tych, którzy uciekają przed wojną. Jesteśmy teraz razem.
O zespole
Interdyscyplinarny zespół doradczy ds. COVID-19 powołano w PAN 30 czerwca 2020 r. Przewodniczącym grupy jest prezes PAN prof. Jerzy Duszyński, a jego zastępcą – prof. Krzysztof Pyrć (Uniwersytet Jagielloński). Funkcję sekretarza pełni dr Anna Plater-Zyberk (Polska Akademia Nauk). Członkami zespołu są ponadto: dr Aneta Afelt (Uniwersytet Warszawski), prof. Małgorzata Kossowska (Uniwersytet Jagielloński), prof. Radosław Owczuk (Gdański Uniwersytet Medyczny), dr hab. Anna Ochab-Marcinek (Instytut Chemii Fizycznej PAN), dr Wojciech Paczos (Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Cardiff University), dr hab. Magdalena Rosińska (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy), prof. Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), dr hab. Tomasz Smiatacz (Gdański Uniwersytet Medyczny).
