Szczepienia ochronne obywateli Ukrainy w Polsce (Program Szczepień Ochronnych)

opr. redakcyjne na podstawie artykułu „Realizacja szczepień ochronnych u osób przyjeżdżających z Ukrainy. Najważniejsze zagadnienia praktyczne” opublikowanego w serwisie dla lekarzy mp.pl

W jakim terminie po przyjeździe do Polski można szczepić dzieci? Czy jest to szczepienie bezpłatne? Czy należy tłumaczyć ukraińską kartę szczepień? Jak postępować w przypadku braku dokumentacji medycznej?


Fot. KitzD66/ pixabay.com

Programy Szczepień Ochronnych – porównanie

Programy Szczepień Ochronnych (PSO) w Ukrainie i Polsce w dużym stopniu pokrywają się ze sobą. Różnice dotyczą:

  • szczepienia przeciwko pneumokokom – w Ukrainie nie jest ono obowiązkowe, w Polsce obowiązek obejmuje dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 roku
  • szczepienia przeciwko poliomyelitis – w Ukrainie w ramach 2 pierwszych dawek podaje się szczepionkę inaktywowaną (IPV), a w kolejnych szczepionkę doustną, żywą (OPV), w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej od 1 kwietnia 2016 roku nie stosuje się szczepionki żywej
  • szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b (Hib) – w Ukrainie jest ono realizowane w schemacie 2 + 1, natomiast w Polsce obowiązuje schemat 3 + 1
  • szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi – w Ukrainie dzieci w 6. roku życia otrzymują szczepionkę przeciwko błonicytężcowi (DT), natomiast w Polsce w tym wieku podaje się szczepionkę z dodatkowym komponentem przeciwkrztuścowym (DTaP).

Obowiązek szczepień

Zgodnie z Ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi obowiązkowi szczepień ujętych w polskim PSO podlegają dzieci, które przebywają w Polsce powyżej 3 miesięcy, a ich pobyt ma charakter dłuższej rezydencji lub zamieszkania na stałe. Ministerstwo zdrowia zachęca jednak opiekunów prawnych (rodziców) dzieci – obywateli Ukrainy, które znalazły w Polsce schronienie przed wojną, by zgłaszali się z dziećmi na szczepienia zgodnie z polskim PSO przed upływem 3 miesięcy od daty wjazdu na teren Polski.
Noworodki urodzone na terenie Polski podlegają obowiązkowemu szczepieniu przeciwko gruźlicy (BCG) i przeciwko WZW typu B na ogólnych zasadach. Obowiązkowe jest też szczepienie poekspozycyjne (przeciwko tężcowi, przeciwko wściekliźnie) bez względu na czas pobytu na terytorium Polski, a zasady realizacji szczepień w takiej sytuacji są dla obcokrajowców dokładnie takie same jak dla obywateli Polski.
Szczepienia są wykonywane bezpłatnie.

Obcokrajowcy przebywający w Polsce ponad 3 miesiące mogą być zwolnieni ze szczepień obowiązkowych, jeśli przyjęli je za granicą w zakresie określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 18 sierpnia 2011 roku w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych, mają to udokumentowane oraz gdy od wykonania tych szczepień nie minął okres dłuższy od okresu utrzymywania się odporności. Zwolnienie obejmuje także osoby, u których stwierdzono przeciwwskazania medyczne do szczepienia.

Dokumentacja poświadczająca otrzymanie szczepień

Prawo nie wymaga tłumaczenia karty szczepień sporządzonej przez lekarza za granicą.

Osoby, które nie posiadają dokumentów poświadczających otrzymanie szczepień należy traktować jako niezaszczepione. Ustne doświadczenie opiekunów prawnych/rodziców nie może stanowić dowodu wykonania szczepienia.
Jedynym szczepieniem, którego wykonanie można w tej sytuacji uznać za bardzo prawdopodobne jest szczepienie przeciwko gruźlicy szczepionką BCG, ponieważ u większości szczepionych pozostawia ono typową bliznę poszczepienną na lewym ramieniu.
Nie zaleca się rutynowego wykonywania badań serologicznych w celu ustalenia statusu uodpornienia. U dzieci hospitalizowanych, kiedy status szczepienia przeciwko WZW typu B nie jest znany, należy oznaczyć stężenie przeciwciał anty-HBs w celu określenia stanu uodpornienia.

Gdzie się zgłosić na szczepienie

Szczepienia ochronne przewidziane w PSO na 2022 rok powinny być przeprowadzane w placówkach Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ). Należy je udokumentować w karcie uodpornienia lub w e-Karcie Szczepień, książeczce szczepień oraz dokumentacji medycznej.

O rozpoczęciu, kontynuacji lub uzupełnieniu szczepień ochronnych zgodnie z PSO na 2022 rok (w tym o terminach szczepień) każdorazowo decyduje lekarz POZ sprawujący opiekę nad dzieckiem, zgodnie z opracowanym indywidualnym kalendarzem szczepień (IKSz).

Jako priorytetowe należy traktować szczepienia:

  • przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) u dzieci w 2. roku życia
  • przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) oraz przeciwko poliomyelitis należnie dla wieku
  • WZW typu B należnie dla wieku
  • przeciwko COVID-19 (nieuwzględnione w PSO) – zgodnie z dotychczasowymi zasadami ujętymi w odpowiednich komunikatach Ministra Zdrowia.

W drugiej dekadzie XXI wieku w Ukrainie doszło – głównie w związku z trudną sytuacją społeczno-polityczną – do załamania systemu szczepień ochronnych.
Z poziomu ponad 90% dzieci zaszczepionych zgodnie z obowiązkowym PSO w latach 2008–2010, w latach 2014–2016 trzecią dawkę DTP przyjęło 20%, a odsetek dzieci zaszczepionych przeciwko odrze w latach 2010–2016 wynosił 31–57% (przy progu odporności populacyjnej powyżej 95%), co doprowadziło do wybuchu epidemii odry w latach 2017–2019. Odnotowano wtedy prawie 100 000 zachorowań.
Mimo że w ostatnich latach poprawiła się realizacja szczepień – w 2019 r. odsetek dzieci zaszczepionych należnie dla wieku drugą dawką szczepionki przeciwko odrze wyniósł 92%, a trzecią dawką szczepionki przeciwko poliomyelitis lub DTP odpowiednio 78% i 80% – poziom zaszczepienia przeciwko polio i odrze należy w Ukrainie uznać za niedostateczny.

Skróty:
BCG – szczepionka przeciwko gruźlicy,
DT – stosowana u dzieci szczepionka błoniczo-tężcowa adsorbowana,
DTaP – szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa),
DTP – szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi,
Hib – skoniugowana szczepionka przeciwko Haemophilus influenzae typu b,
IPV – inaktywowana szczepionka przeciwko poliomyelitis,
MMR – szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce,
OPV – doustna żywa szczepionka przeciwko poliomyelitis,
Td – szczepionka tężcowo-błonicza adsorbowana stosowana u młodzieży i dorosłych,
Tdap – szczepionka zawierająca toksoid tężcowy, zmniejszoną dawkę toksoidu błoniczego i bezkomórkowe komponenty krztuśca.

05.04.2022
Zobacz także
  • PAN: jesteśmy teraz razem
  • Chodzi o bezpieczeństwo epidemiczne nas wszystkich
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta