W jaki sposób podaje się szczepionki?
Szczepionki podaje się zazwyczaj w postaci zastrzyku. Większość szczepionek przewidzianych w Programie Szczepień ochronnych do podania w 1. roku życia wstrzykuje się głęboko domięśniowo (wyjątek stanowi podawana śródskórnie szczepionka przeciwko gruźlicy). Ten sposób zapewnia ich lepsze działanie oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia miejscowych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), takich jak obrzęk, zaczerwienienie czy ból. Osoba podająca szczepionkę dobiera odpowiednio długą igłę, adekwatną do miejsca wstrzyknięcia (udo lub ramię).
Szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce oraz ospie wietrznej, które przewidziano w 2. roku życia, nie wymagają tak głębokiego podania, dlatego wstrzykuje się je podskórnie.
Jedyną zaplanowaną w pierwszych 2 latach życia dziecka szczepionką przeznaczoną do podawania doustnego jest szczepionka przeciwko rotawirusom. Ważne jest, aby dziecko wypiło całą zawartość pojemnika. Najlepiej, gdy w trakcie szczepienia rodzice trzymają dziecko na kolanach w pozycji półleżącej na plecach, a pielęgniarka lub lekarz podaje szczepionkę powoli, wlewając ją na wewnętrzną stronę policzka (nie na język). Taka technika zmniejsza ryzyko, że dziecko wypluje podaną zawiesinę lub się nią zakrztusi.
W jaką część ciała wstrzykuje się szczepionkę?
W zależności od wieku dziecka i rodzaju szczepionki zaleca się wstrzyknięcie w przednioboczną część uda lub ramię.
- Szczepionkę przeciwko gruźlicy (zastrzyk śródskórny) podaje się w górną część lewego ramienia.
- Szczepionki domięśniowe powinno się podawać – w zależności od wieku dziecka i masy mięśni – w przednioboczną część uda (zalecane u niemowląt i dzieci do ukończenia 3. rż.) lub w górną część ramienia (najwcześniej po ukończeniu 18. mż., ale zwykle jest to możliwe dopiero po ukończeniu 3 lat, gdy mięsień naramienny osiągnie odpowiednią masę).
- Jeżeli zachodzi potrzeba wykonania kilku zastrzyków w trakcie jednej wizyty, każdą szczepionkę należy wstrzyknąć za pomocą nowej igły i strzykawki w inne miejsce (np. 2 szczepionki w górną część uda, a 2 w jego dolną część).
- Szczepionki podskórne podaje się zwykle w górną, zewnętrzną część ramienia.
Nie zaleca się wstrzykiwania szczepionek w pośladki ze względu na ryzyko uszkodzenia znajdujących się tam ważnych nerwów oraz dużą ilość tkanki tłuszczowej, która osłabia działanie szczepionki.
Jak się szczepi małe dzieci w pytaniach i odpowiedziach
Ospa wietrzna – ile dawek szczepienia? »Ile czasu powinno upłynąć pomiędzy szczepieniami? »