×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Astma oskrzelowa a dieta

Pytanie nadesłane do redakcji

Astma oskrzelowa a dieta. Jaki jadłospis jest wskazany dla chorego z astmą oskrzelową, uprzejmie informuję, że bardzo lubię jeść: śledzie, kaszę gryczaną, tłuste potrawy, np. żeberka w kapuście, mięso rosołowe itp. Mam 68 lat, wzrost 185 cm, waga 92 kg, sylwetka normalna.

Odpowiedziała

mgr Anna Taraszewska
Instytut Żywności i Żywienia
Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii

Astma oskrzelowa to zgodnie z definicją przewlekła choroba zapalna układu oddechowego, w której uczestniczy wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych. Proces zapalny prowadzi do nadmiernej reaktywności oskrzeli, co objawia się uporczywym kaszlem, napadami duszności, uczuciem ucisku w klatce piersiowej oraz świszczącym oddechem występującymi zwłaszcza w nocy lub nad ranem.

Astma oskrzelowa wymaga odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Obecnie przeważa pogląd, iż astma to choroba typu atopowego, związana z rozwojem zapalnego procesu alergicznego w układzie oddechowym. Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są m.in. roztocza kurzu domowego, sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków domowych, pyłki traw, drzew, chwastów, zarodniki grzybów. Niektóre alergeny występujące w pyłkach traw, drzew i chwastów czy też pierza (a więc tych, które mogą wywoływać objawy astmy oskrzelowej) wykazują podobieństwo do alergenów występujących w żywności. Podobieństwo alergenów wziewnych i pokarmowych nosi nazwę alergii krzyżowej. W astmie oskrzelowej należy więc rozważyć zastosowanie diety polegającej na wyeliminowaniu produktów zawierających alergeny pokarmowe reagujące krzyżowo z alergenami wziewnymi. Listę takich produktów przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela
Alergen wziewny, wywołujący objawy astmy oskrzelowej Produkty zawierające alergeny pokarmowe reagujące krzyżowo z alergenami wziewnymi
Roztocza kurzu domowego skorupiaki (ślimaki, krewetki)
Pierze jaja, mięso drobiowe (kurczak, indyk, kaczka, gęś)
Pyłki traw i ziół kiełki i mąki z pszenicy, jęczmienia, owsa, żyta, kukurydza, ryż, pomidory, marchew, seler, groch, soja, buraki, jabłka, orzechy, brzoskwinie, śliwki, wiśnie, kiwi, melon
Pyłki bylicy marchew, seler, czosnek, papryka, ziarna słonecznika, rumianek, przyprawy: pieprz, curry, kminek, kolendra, koper włoski, koperek, gałka muszkatałowa
Chwasty, ambrozja seler, marchew, ogórki, dynia, banan, melon, orzechy laskowe, orzechy pistacjowe, ziarna słonecznika, rumianek, koper, miód, olej słonecznikowy, piwo
Pyłki brzozy, olchy, leszczyny seler, marchew, ziemniaki, warzywa strączkowe, pietruszka, melon, jabłka, śliwki, wiśnie, brzoskwinie, kiwi, orzechy laskowe, ziarna słonecznika, sezam

Zanim taka dieta zostanie zastosowana warto, a nawet należy udać się do specjalisty alergologa w celu określenia rodzaju alergenu/alergenów, po których mogą nasilić się objawy astmy. Ich znajomość zadecyduje o tym, jakie produkty trzeba będzie wyeliminować z diety.

Należy pamiętać również o tym, że wraz z wiekiem stopniowo zmniejszeniu ulega sprawność oddechowa. Układ oddechowy w późniejszym wieku staje się bardziej podatny zarówno na infekcje, jak i na zanieczyszczenia powietrza, co sprzyja powstawaniu stanów zapalnych, które mogą prowadzić do astmy.

W związku ze zwiększonym ryzykiem występowania stanów zapalnych w wieku podeszłym, dietę osoby chorej na astmę, warto wzbogacić o produkty żywnościowe zawierające substancje o właściwościach m.in. przeciwzapalnych. Należą do nich np. antyoksydanty czy kwasy tłuszczowe z rodziny n-3. W substancje te obfituje dieta śródziemnomorska, która charakteryzuje się:

  • znacznym udziałem produktów pochodzenia roślinnego, a więc warzyw i owoców, produktów zbożowych (najlepiej pełnoziarnistych np. pieczywo razowe, typu graham, grube kasze, mąki i makarony pełnoziarniste), nasion roślin strączkowych i orzechów,
  • spożywaniem jak najmniej przetworzonych, świeżych, najlepiej sezonowych produktów spożywczych,
  • spożywaniem oliwy z oliwek jako głównego źródła tłuszczu (zamiast oliwy z oliwek można zastosować olej rzepakowy bądź sojowy),
  • spożywaniem w umiarkowanych ilościach drobiu i ryb (wskazane są tłuste ryby morskie, np. śledź, makrela, łosoś),
  • spożywaniem w umiarkowanych ilościach produktów mlecznych, głównie jogurtów i serów,
  • spożywaniem do 4 jaj tygodniowo,
  • spożywaniem mięsa w małych ilościach.

Pamiętać jednak należy, że w przypadku astmy o podłożu alergicznym powinno się z tej diety wyeliminować produkty o działaniu potencjalnie alergizującym (produkty te wymieniono w prawej kolumnie tabeli).

Biorąc pod uwagę powyższe informacje oraz Pański wzrost i masę ciała, które wskazują na nadwagę, wskazana się wydaje zmiana Pańskiego dotychczasowego sposobu żywienia na taki, który będzie oparty na zasadach diety śródziemnomorskiej. Dodatkową korzyścią ze stosowania tej diety jest udowodniony naukowo korzystny wpływ na najczęściej występujące choroby naczyniowe i metaboliczne, np. chorobę wieńcową, udar mózgu, cukrzycę.

Piśmiennictwo:

Jarosz M. (red. Nauk.): Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2010
Pirożyński M., Solarski Z.: Astma oskrzelowa. Post. N. Med. 2007, 11, 466-478
Raport NHLBI/WHO. Med. Prakt., 2002, wydanie specjalne 6: 1-181.
Szostak W.B., Cichocka A.: Co to jest dieta śródziemnomorska W: Dieta śródziemnomorska w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2, Wyd. Medyk, Warszawa, 2012
Taraszewska A., Jarosz M.: Zioła a alergia pokarmowa. Wyd. Med. Borgis, Warszawa, 2006

04.04.2012
Zobacz także
  • Alergeny krzyżowe
  • Alergeny pokarmowe
  • Alergia pokarmowa
Wybrane treści dla Ciebie
  • Dieta w niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby
  • Astma zawodowa
  • PEF - szczytowy przepływ wydechowy
  • Dieta w łuszczycy
  • Dieta o małej zawartości FODMAP (dieta zalecana w zespole jelita drażliwego)
  • Dieta niskowęglowodanowa w wybranych jednostkach chorobowych
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Badania radiologiczne
  • Astma u palaczy
  • Dieta w chorobie Parkinsona
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta