×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Hymenolepioza

dr n. med. Anna Parfieniuk-Kowerda
Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Co to jest hymenolepioza i jakie są jej przyczyny?

Hymenolepioza jest chorobą pasożytniczą spowodowaną zarażeniem tasiemcem karłowatym (Hymenolepis nana) lub szczurzym (Hymenolepis diminuta). Hymenolepioza spowodowana tasiemcem karłowatym jest najczęstszą tasiemczycą u człowieka. Hymenolepis nana osiąga 30–45 mm i jest jedynym tasiemcem, który nie potrzebuje żywiciela pośredniego do zamknięcia cyklu rozwojowego. Konsekwencją tego jest możliwość przeniesienia zarażenia drogą fekalno-oralną (tzw. drogą „brudnych rąk”) bezpośrednio z człowieka na człowieka, poprzez incydentalne spożycie przez inną osobę jaj wydalonych z kałem chorego lub pokarmową przez zanieczyszczony jajami pasożyta pokarm lub wodę. Możliwa jest również autoinwazja (samozarażenie). Żywicielem pośrednim tego tasiemca mogą być owady. Wówczas przypadkowe spożycie zarażonego owada również będzie skutkować zarażeniem człowieka. W przewodzie pokarmowym człowieka tasiemce przyczepiają się do ścian jelita cienkiego, co może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej jelita i zaburzeń wchłaniania.

Jak często występuje hymenolepioza?

Tasiemiec karłowaty występuje na całym świecie. Zarażenia są powszechne w krajach rozwijających się i w populacjach bytujących w złych warunkach sanitarno-higienicznych, częściej w klimacie ciepłym. Zachorowania najczęściej dotyczą dzieci osób przebywających w zbiorowiskach ludzkich, takich jak domy opieki, internaty itp. Częstość zarażenia waha się w zakresie 0,1–60%. W badaniach epidemiologicznych stwierdzono zarażenia u 46% dzieci w wieku szkolnym na Sycylii, 34% w Argentynie, 26% w Rosji i innych krajach Europy Wschodniej. W Polsce hymenolepioza jest rzadko rozpoznawana.

Jak się objawia hymenolepioza?

Zarażenie tasiemcem karłowatym jest najczęściej bezobjawowe. Przebieg objawowy manifestuje się w postaci wymiotów, utraty łaknienia, biegunki, bólów brzucha, wzdęć, utraty masy ciała, rozdrażnienia, niepokoju, zaburzeń snu, świądu skóry wokół odbytu.

Badanie fizykalne w przypadku hymenolepiozy często nie wskazuje żadnych odstępstw od stanu prawidłowego.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów hymenolepiozy?

W przypadku podejrzenia hymenolepiozy należy się zgłosić do lekarza rodzinnego.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie hymenolepiozy?

Tasiemiec karłowaty wywołuje objawy ze strony przewodu pokarmowego. Są one podobne do występujących w innych parazytozach (owsicy, blastocystozie). Rozpoznanie hymenolepiozy na podstawie objawów klinicznych jest więc niemożliwe. Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Materiałem do badań jest kał. W celu zwiększenia szans na wykrycie pasożytów trzeba pobrać 3 próbki kału w ciągu kilku kolejnych dni. W badaniu mikroskopowym kału ocenia się obecność jaj tasiemca o charakterystycznym wyglądzie. Zaleca się zbadanie osób z otoczenia chorego.

Jakie są metody leczenia hymenolepiozy?

W terapii hymenolepiozy stosuje się określone leki przeciwpasożytnicze podawane jednorazowo. W przypadku masywnych inwazji oraz aby zapobiec ponownemu zarażeniu/samozarażeniu podaje się powtórnie dawkę leku po kilku tygodniach.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie hymenolepiozy?

Hymenolepioza jest chorobą o łagodnym przebiegu i bardzo dobrym rokowaniu. Zastosowanie leku przeciwpasożytniczego zapewnia całkowite wyleczenie.

Co należy robić po zakończeniu leczenia hymenolepiozy?

Badania kontrolne kału należy wykonać trzykrotnie: w 3., 4. i 5. tygodniu po zakończeniu leczenia. Problemem mogą być powtarzane ekspozycje i zarażenia w populacjach żyjących w złych warunkach sanitarno-higienicznych.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na hymenolepiozę?

Hymenolepiozie można zapobiec poprzez unikanie spożywania wody i żywności, które potencjalnie mogą być zanieczyszczone jajami tasiemca. Podczas podróży do krajów o niskich standardach sanitarno-higienicznych nie należy spożywać pokarmów zakupionych od ulicznych sprzedawców, nieprzegotowanej wody, napojów z dodatkiem kostek lodu, niemytych warzyw i owoców. Nie należy korzystać z kąpieli w zbiornikach z potencjalnie zanieczyszczoną wodą. Istotne znaczenie ma również higiena osobista i prawidłowa higiena rąk, mycie rąk z użyciem mydła i ciepłej wody po korzystaniu z toalety lub zmianie pieluch, po kontaktach ze zwierzętami oraz przed przygotowywaniem i spożywaniem posiłków.

05.06.2017
Zobacz także
  • Pełzakowica
  • Diagnostyka zarażeń pasożytniczych
  • Włośnica
Wybrane treści dla Ciebie
  • Sarkocystoza
  • Tęgoryjczyce
  • Włośnica
  • Diagnostyka zarażeń pasożytniczych
  • Dientameboza
  • Cystoizosporoza
  • Zespół larwy wędrującej skórnej
  • Balantydioza
  • Sparganoza
  • Zarażenie tasiemcem szczurzym
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta