Kardamon to przyprawa o korzennym aromacie dodawana zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych. W piśmiennictwie dostępne są informacje wskazujące na jego prozdrowotne właściwości. Dotychczasowe wyniki są obiecujące, w celu ich potwierdzenia potrzebne są jednak dalsze, dobrze zaplanowane badania z randomizacją.
Fot. pexels.com/ NidhinKS
Z jakiego kraju pochodzi kardamon?
Kardamon malabarski – zwany historycznie „królową przypraw” – uzyskuje się z nasion rośliny Elettaria cardamomum; należy do rodziny imbirowatych. Roślina ta występuje na Półwyspie Indyjskim, w Indonezji i Chinach; uprawy kardamonu znajdują się także w Ameryce Środkowej i Azji Południowo-Wschodniej.
Rodzaje kardamonu
Wyróżnia się dwa rodzaje kardamonu:
- kardamon zielony: zwany także kardamonem prawdziwym. Charakteryzuje się mocnym korzennym aromatem. Większość badań naukowych, w których próbowano ocenić właściwości zdrowotne kardamonu, dotyczy tej właśnie odmiany.
- kardamon czarny: w porównaniu z kardamonem zielonym charakteryzuje się większymi ciemnobrązowymi strąkami i jest mniej aromatyczny.
Właściwości zdrowotne kardamonu
W piśmiennictwie są dostępne badania oceniające wpływ kardamonu na stężenie glukozy i lipidów we krwi oraz na parametry zapalne. Dyskutuje się także jego rolę w normowaniu ciśnienia tętniczego krwi oraz łagodzeniu dyskomfortu żołądkowo-jelitowego u kobiet w ciąży.
Dotychczas dysponujemy ograniczonymi i niespójnymi wynikami badań. Jakość dostępnych badań różniła się wielkością badanej populacji oraz zmiennym czasem trwania interwencji. Dodatkowo przeważająca ich liczba dotyczyła jedynie populacji Iranu. Ponadto w niektórych badaniach zastosowano wątpliwe metody badawcze (niejasną metodę zaślepienia i randomizacji). Część z nich przeprowadzono na modelach zwierzęcych i ich wyników nie potwierdzono w badaniach klinicznych. Nie można więc przesądzać, że kardamon wywiera podobny wpływ na organizm ludzki.
W większości badań uczestnikom podawano podobną ilość sproszkowanego kardamonu (1,5–3 g/d). Należy jednak zaznaczyć, że ta ilość znacznie odbiega od spożywanej ze zwyczajową dietą. Oczywiście przy założeniu, że kardamon jest do codziennej diety włączany.
Biorąc pod uwagę powyższe zastrzeżenia, należy uznać, że przeprowadzone dotychczas badania są niewystarczające, aby kardamon zalecać jako środek zapobiegający wspomnianym wyżej nieprawidłowościom lub je leczący.
Do czego można wykorzystać kardamon? Zastosowanie kardamonu w kuchni
Do celów kulinarnych wykorzystuje się owoce kardamonu. Są to niewielkie, zielone strączki, wewnątrz których znajdują się drobne nasiona. Nasiona te zawierają dużą ilość olejków eterycznych, które decydują o charakterystycznym korzennym aromacie tej przyprawy.
Jak się okazuje, kardamonem można przyprawiać zarówno ciasta i ciasteczka (pierniki, ciasteczka korzenne, marcepany), jak i dania warzywne, mięsne i rybne. Często wykorzystuje się go jako aromat do różnego rodzaju likierów. Kardamon miesza się także z palonymi ziarnami kawowymi, w wyniku czego uzyskuje się rodzaj kawy arabskiej zwany gahawą. Kardamon jest także jednym ze składników mieszanek przyprawowych, takich jak curry i garam masala.
Bezpieczeństwo stosowania kardamonu
Kardamon spożywany w takich ilościach, w jakich są powszechnie stosowane przyprawy, nie powoduje działań niepożądanych. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) nadała kardamonowi status „GRAS” (Generally Recognized as Safe – ogólnie uznane za bezpieczne).
W piśmiennictwie odnotowano pojedyncze przypadki niepożądanych skutków po spożyciu kardamonu w ilości do 3 g/dzień. Są to doniesienia o:
- zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego (biegunka, zaparcia),
- nudnościach oraz
- zapaleniu skóry i języka.
Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa spożywania, odradza się stosowanie dużych ilości kardamonu przez kobiety ciężarne, kobiety karmiące oraz dzieci.
Przeciwwskazania do przyjmowania kardamonu
W badaniach in vitro zaobserwowano, że ekstrakt z kardamonu może hamować agregację płytek krwi. Wprawdzie tego działania nie potwierdzono w badaniach in vivo, wskazana jest ostrożność w korzystaniu z tej przyprawy w przypadku osób, które przyjmują antykoagulanty i leki przeciwpłytkowe.
Jaki kardamon kupić i jak go przechowywać?
Uważa się, że kardamon najlepiej kupować w całych strąkach, które przed użyciem należy zmielić. Strąki kardamonu najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku. W podobnych warunkach trzeba przechowywać także kardamon mielony, trzeba jednak pamiętać, że w tej postaci przyprawa traci aromat szybciej.
Piśmiennictwo
https://vitapedia.pl/kardamonSingletary K.: Cardamom: Potential Health Benefits. Nutrition Today 57(1):p 38-49, 1/2 2022. | DOI: 10.1097/NT.0000000000000507