×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kardamon – właściwości zdrowotne i przeciwwskazania

dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Kardamon to przyprawa o korzennym aromacie dodawana zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych. W piśmiennictwie dostępne są informacje wskazujące na jego prozdrowotne właściwości. Dotychczasowe wyniki są obiecujące, w celu ich potwierdzenia potrzebne są jednak dalsze, dobrze zaplanowane badania z randomizacją.


Fot. pexels.com/ NidhinKS

Z jakiego kraju pochodzi kardamon?

Kardamon malabarski – zwany historycznie „królową przypraw” – uzyskuje się z nasion rośliny Elettaria cardamomum; należy do rodziny imbirowatych. Roślina ta występuje na Półwyspie Indyjskim, w Indonezji i Chinach; uprawy kardamonu znajdują się także w Ameryce Środkowej i Azji Południowo-Wschodniej.

Rodzaje kardamonu

Wyróżnia się dwa rodzaje kardamonu:

  • kardamon zielony: zwany także kardamonem prawdziwym. Charakteryzuje się mocnym korzennym aromatem. Większość badań naukowych, w których próbowano ocenić właściwości zdrowotne kardamonu, dotyczy tej właśnie odmiany.
  • kardamon czarny: w porównaniu z kardamonem zielonym charakteryzuje się większymi ciemnobrązowymi strąkami i jest mniej aromatyczny.

Właściwości zdrowotne kardamonu

W piśmiennictwie są dostępne badania oceniające wpływ kardamonu na stężenie glukozylipidów we krwi oraz na parametry zapalne. Dyskutuje się także jego rolę w normowaniu ciśnienia tętniczego krwi oraz łagodzeniu dyskomfortu żołądkowo-jelitowego u kobiet w ciąży.

Dotychczas dysponujemy ograniczonymi i niespójnymi wynikami badań. Jakość dostępnych badań różniła się wielkością badanej populacji oraz zmiennym czasem trwania interwencji. Dodatkowo przeważająca ich liczba dotyczyła jedynie populacji Iranu. Ponadto w niektórych badaniach zastosowano wątpliwe metody badawcze (niejasną metodę zaślepienia i randomizacji). Część z nich przeprowadzono na modelach zwierzęcych i ich wyników nie potwierdzono w badaniach klinicznych. Nie można więc przesądzać, że kardamon wywiera podobny wpływ na organizm ludzki.

W większości badań uczestnikom podawano podobną ilość sproszkowanego kardamonu (1,5–3 g/d). Należy jednak zaznaczyć, że ta ilość znacznie odbiega od spożywanej ze zwyczajową dietą. Oczywiście przy założeniu, że kardamon jest do codziennej diety włączany.

Biorąc pod uwagę powyższe zastrzeżenia, należy uznać, że przeprowadzone dotychczas badania są niewystarczające, aby kardamon zalecać jako środek zapobiegający wspomnianym wyżej nieprawidłowościom lub je leczący.

Do czego można wykorzystać kardamon? Zastosowanie kardamonu w kuchni

Do celów kulinarnych wykorzystuje się owoce kardamonu. Są to niewielkie, zielone strączki, wewnątrz których znajdują się drobne nasiona. Nasiona te zawierają dużą ilość olejków eterycznych, które decydują o charakterystycznym korzennym aromacie tej przyprawy.

Jak się okazuje, kardamonem można przyprawiać zarówno ciasta i ciasteczka (pierniki, ciasteczka korzenne, marcepany), jak i dania warzywne, mięsne i rybne. Często wykorzystuje się go jako aromat do różnego rodzaju likierów. Kardamon miesza się także z palonymi ziarnami kawowymi, w wyniku czego uzyskuje się rodzaj kawy arabskiej zwany gahawą. Kardamon jest także jednym ze składników mieszanek przyprawowych, takich jak curry i garam masala.

Bezpieczeństwo stosowania kardamonu

Kardamon spożywany w takich ilościach, w jakich są powszechnie stosowane przyprawy, nie powoduje działań niepożądanych. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) nadała kardamonowi status „GRAS” (Generally Recognized as Safe – ogólnie uznane za bezpieczne).

W piśmiennictwie odnotowano pojedyncze przypadki niepożądanych skutków po spożyciu kardamonu w ilości do 3 g/dzień. Są to doniesienia o:

  • zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego (biegunka, zaparcia),
  • nudnościach oraz
  • zapaleniu skóry i języka.

Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa spożywania, odradza się stosowanie dużych ilości kardamonu przez kobiety ciężarne, kobiety karmiące oraz dzieci.

Przeciwwskazania do przyjmowania kardamonu

W badaniach in vitro zaobserwowano, że ekstrakt z kardamonu może hamować agregację płytek krwi. Wprawdzie tego działania nie potwierdzono w badaniach in vivo, wskazana jest ostrożność w korzystaniu z tej przyprawy w przypadku osób, które przyjmują antykoagulanty i leki przeciwpłytkowe.

Jaki kardamon kupić i jak go przechowywać?

Uważa się, że kardamon najlepiej kupować w całych strąkach, które przed użyciem należy zmielić. Strąki kardamonu najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku. W podobnych warunkach trzeba przechowywać także kardamon mielony, trzeba jednak pamiętać, że w tej postaci przyprawa traci aromat szybciej.

Piśmiennictwo

https://vitapedia.pl/kardamon
Singletary K.: Cardamom: Potential Health Benefits. Nutrition Today 57(1):p 38-49, 1/2 2022. | DOI: 10.1097/NT.0000000000000507

dr n. med. Dominika Wnęk
Dietetyk, wieloletni pracownik Zakładu Biochemii Klinicznej UJ CM oraz aktywny uczestnik trzech ramowych programów Unii Europejskiej: Lipgene, NuGO oraz Bioclaims. Wielokrotny wykładowca w ramach kursów doskonalących dla dietetyków realizowanych przez Polskie Towarzystwo Dietetyki.
Zainteresowania badawcze skupiają się głównie na zagadnieniach dotyczących otyłości i wpływu składników diety na ekspresję genów i procesy komórkowe (nutrigenomika). Swoje doświadczenie w leczeniu otyłości zdobywała, pracując w Poradni Leczenia Zaburzeń Lipidowych i Otyłości, działającej przy Zakładzie Biochemii Klinicznej UJ CM oraz jako uczestniczka licznych kursów i konferencji organizowanych w kraju i za granicą.
Obecnie związana jest z wydawnictwem Medycyna Praktyczna, gdzie pełni funkcję redaktora w serwisie „Dieta i ruch”.

03.01.2023
Zobacz także
  • Czym pachną święta?
  • Sposoby na jesienne chłody – cynamon, imbir i kardamon
Wybrane treści dla Ciebie
  • Cynamon – właściwości zdrowotne i przeciwwskazania
  • Lipidy i lipoproteiny
  • Cholesterol LDL – normy
  • Tłuszcze
  • Lipidogram
  • Imbir – właściwości lecznicze, zdrowotne działanie imbiru
  • Cholesterol HDL – normy
  • Cholesterol - funkcje, źródła, frakcje, stężenie
  • W jakiej poradni powinna się leczyć osoba z hipercholesterolemią?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta