Czy to celiakia?

Pytanie nadesłane do redakcji

Gdy miałam 1,5 roku stwierdzono u mnie wtórny zespół złego wchłaniania. W wieku 3 lat badanie IgA EMA - ujemne. Teraz odczuwam kłujący ból po stronie wątroby, żołądka, trzustki i czasem na dole brzucha. Miałam badania i próby wątrobowe. Od końca sierpnia mam podwyższone wartości ASPAT i ALAT. Miałam wtedy lekkie objawy, ale od 6 dni mam trochę mocniejsze, które utrudniają mi normalne funkcjonowanie. Często mam infekcje, skurcze oskrzeli, czasem wymioty i biegunki, ważę 32,5 kg od 21 lat, teraz 33,5. Czy to może być celiakia? Czy jakbym zastosowała dietę bezglutenową, taką jak miałam w wieku 1,5 roku przez 3 miesiące, przed wykonaniem badań, to by nie były zafałszowane mimo stosowania diety? Jak jem chleb z masłem i szynką - 2 kromki rano i na kolację, ciepłe 2 dania na obiad - czasem pierś z kurczaka smażoną, ale też i pierogi lub pyzy, rodzynki lub kisiel na podwieczorek, to też mam takie właśnie kłujące bóle. Czy to jest celiakia? I czy nie zaszkodzi mi Recomed - zamiennik Nutridrinka, kiedyś je piłam? Bardzo proszę o odpowiedź.

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii UJCM
Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Celiakia (choroba trzewna, sprue nietropikalna, enteropatia glutenowa) jest enteropatią zapalną jelita cienkiego spowodowana trwałą nietolerancją glutenu. Choroba występuje u osób z predyspozycją genetyczną (odpowiednimi genami) w odpowiedzi na gluten, czyli białko zawarte w popularnych zbożach (m.in. pszenicy, życie, jęczmieniu). Pod wpływem glutenu dochodzi do produkcji przeciwciał, które uszkadzają ścianę jelita cienkiego, powodując zanik kosmków oraz wtórnie do tego zaburzenia wchłaniania.

Objawy są typowe dla przewodu pokarmowego, ale możliwe są także objawy tak zwane pozajelitowe. U osób dorosłych dominują objawy atypowe (pozajelitowe), jak np. zmiany skórne, niedokrwistość, izolowane - osteoporoza, zaburzenia neurologiczne itd.

Celiakia także częściej współwystępuje z innymi schorzeniami, jak np. cukrzyca typu I, choroby tarczycy, niedobór IgA, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, zespół Wiliamsa itd.

Kryteria rozpoznania to dodatni wynik badań serologicznych (dodatnie przeciwciała przeciwko endomysium i/lub przeciwko transglutaminazie tkankowej) oraz typowe zmiany histopatologiczne wycinka z części pozaopuszkowej dwunastnicy. Z uwagi na częstsze występowanie niedoboru IgA konieczne jest oznaczanie albo frakcji tej immunoglobuliny, albo ocena przeciwciał w innej klasie.

Diagnostykę celiakii prowadzi się podczas obciążenia glutenem (należy spożywać co najmniej jeden posiłek z glutenem minimum przez 6 tyg.).

Odpowiadając na postawione pytania:

Przedstawione objawy i zaburzenia mogą sugerować celiakię, ale konieczne jest wykluczenie także innych schorzeń. Obecność częstych infekcji skłania także do zastanowienia się nad zaburzeniami odporności.
Stosowanie diety bezglutenowej przed diagnostyką celiakii jest niewskazane, gdyż może dawać wyniki fałszywie ujemne, tzn. wynik wykluczający istniejącą chorobę.
Wspomniany środek dietetyczny ma ścisłe wskazania medyczne i powinien być zastosowany po konsultacji z lekarzem.

Reasumując: z uwagi na wywiad oraz obecne objawy wskazana jest konsultacja gastroenterologiczna, gdyż konieczne jest uzupełnienie diagnostyki zgłaszanych objawów.

Piśmiennictwo:

Materiały dydaktyczne PTGE
Wydanie elektroniczne Interny Szczeklika. Medycyna Praktyczna

16.12.2014

Zobacz także

Celiakia – zasady diagnostyki Podejrzewam u siebie celiakię. Niestety, nieświadomie przeszłam na dietę bezglutenową (jestem na niej od kilku miesięcy z drobnymi przerwami). Teraz chciałabym wykonać badania krwi, aby sprawdzić, czy to rzeczywiście ta choroba?
Celiakia - badania kontrolne Zdiagnozowano u mnie celiakię. Mam 35 lat a na diecie jestem od 1,5 roku. Czy powinnam wykonywać jakieś badania kontrolne?

Wybrane treści dla Ciebie

Badania serologiczne w celiakii Badania serologiczne w kierunku celiakii wykonuje się w surowicy krwi. Do oznaczenia obecności oraz stężenia przeciwciał konieczne jest pobranie krwi. Ważne, by badania wykonywać w okresie spożywania glutenu w diecie.
Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1 Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).
Nietolerancja laktozy w celiakii Zwykle objawy nietolerancji laktozy obserwuje się około pół godziny po spożyciu produktów obfitujących w laktozę. Nasilenie objawów zależy od dawki laktozy dostarczonej z pożywieniem oraz od jej indywidualnej tolerancji.
Hashimoto a celiakia - jakie badania wykonać, aby wykluczyć nietolerancję glutenu? Mam problemy żołądkowo-jelitowe. Zaczęłam podejrzewać, że mam problem z glutenem.
Celiakia u dzieci Celiakia to choroba o podłożu immunologicznym, spowodowana glutenem, występująca u osób z predyspozycją genetyczną, charakteryzująca się obecnością zależnych od glutenu objawów klinicznych, przeciwciał swoistych dla celiakii, antygenów zgodności tkankowej HLA-DQ2 lub DQ8 oraz zanikiem kosmków błony śluzowej jelita cienkiego.
Dieta i suplementacja w chorobie Hashimoto W odniesieniu do czynników żywieniowych, które mogą odgrywać istotną rolę w inicjacji rozwoju choroby, dowody naukowe wskazują najczęściej na duże spożycie jodu, nadkonsumpcję alkoholu, żywności o wysokim stopniu przetworzenia oraz niedobory selenu, żelaza, cynku, a także witaminy D
Celiakia Celiakia (glutenozależna choroba trzewna) to przewlekła, wielonarządowa choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której u osób predysponowanych genetycznie wskutek spożywania glutenu dochodzi do uszkodzenia jelita cienkiego. Objawy celiakii mogą dotyczyć przewodu pokarmowego (bóle brzucha, przewlekła biegunka, wzdęcia), ale także innych narządów. Diagnoza jest stawiana na podstawie badania przeciwciał we krwi oraz wyników badania biopsji jelita. Leczenie celiakii polega na stosowaniu przez całe życie diety bezglutenowej, która powoduje ustąpienie objawów i umożliwia prowadzenie normalnego trybu życia.
Dieta bezglutenowa Gluten to białko występujące w ziarnach pszenicy, żyta i jęczmienia, które odpowiada za charakterystyczną konsystencję produktów wypieczonych z tych zbóż. Ten składnik diety musi być wyeliminowany z diety osób z celiakią, nadwrażliwością na gluten oraz alergią na gluten. Trzeba podkreślić, że właściwie realizowana dieta bezglutenowa to podstawa leczenia celiakii i należy jej przestrzegać do końca życia.
Biegunka Biegunka jest często występującym objawem, który zazwyczaj trwa krótko. Przewlekła biegunka może wskazywać na potencjalnie poważne choroby, dlatego zawsze należy ja zdiagnozować. Podczas biegunki należy dbać o odpowiednie nawodnienie i równowagę elektrolitową.
Zapalenie opryszczkowate skóry Zapalenie opryszczkowate skóry to zespół jelitowo-skórny, w którym współistnieją pęcherzykowo-grudkowe zmiany skórne i enteropatia zależna od glutenu.

Inne pytania

Nawracające zapalenie błony śluzowej żołądka Czy jest możliwe, by przy braku Helicobacter pylori co roku wracał stan zapalny żołądka?
Biegunka i krwawienie z odbytu Od 3 miesięcy mam biegunkę, która zaczyna się od lekkiego bólu dolnej okolicy brzucha. Od pewnego czasu zauważyłem ślady krwi w postaci czerwonego śluzu oraz postaci płynnej – świeża krew. Radziłem się lekarza rodzinnego, który twierdzi, że może to być wywołane poprzez stres lub niezdrowe odżywianie, ja niestety myślę, że to jest coś poważnego.
Polipektomia Usunięcie polipa jelita grubego – proszę o informacje na temat zabiegu.
Lewatywa - wskazania, przeciwwskazania, metody wykonania Chciałbym zasięgnąć kilku porad dotyczących wykonania lewatywy płytkiej w warunkach domowych za pomocą gruszki medycznej z kanką. Jakiej cieczy najlepiej użyć w tym przypadku?
Objawy przepukliny rozworu przełykowego Wiem, że stwierdzono u mnie przepuklinę rozworu przełykowego, nie wiem jednak, czy moje dziwne objawy są z tym związane. Przede wszystkim mam zaburzenia pracy serca. Kardiolog zasugerował mi, że ma to jakiś związek z przepukliną. Ale najgorsze są zawroty głowy i zaburzenia snu.