Pytanie nadesłane do redakcji
Osiem miesięcy temu urodziłam siłami natury, a od około 6 miesięcy mam problemy z biegunką. Praktycznie każdego dnia (czasem z 2-3–dniowymi przerwami) męczy mnie biegunka albo nieuformowany luźny stolec. Najczęściej biegunki zdarzają mi się rano, między 9 a 12, czasem bardzo późnym wieczorem, jednak gdy udaje mi się zasnąć, to bóle brzucha czy potrzeba skorzystania z toalety nie wybudzają mnie ze snu, a dolegliwości wracają rano. Kolejną dolegliwością, którą odczuwam są częste wzdęcia i ból brzucha usytuowany z lewej strony. Nieraz mam także wrażenie, że koniecznie muszę skorzystać z toalety, mimo iż w rzeczywistości nie ma takiej potrzeby. Nie potrafię wtedy wytrwać w jednej pozycji (np. leżeć czy siedzieć. Ciągle mam wrażenie konieczności oddania stolca), ciągle muszę być w ruchu. Zrobiłam wszystkie podstawowe badania, w których nic nie wykryto poza podwyższonym stanem bilirubiny (+1). Zastanawiałam się czy to może być zespół jelita drażliwego, ale lekarz stwierdził, że głównym objawem tego schorzenia są biegunki pojawiające się naprzemiennie z zaparciami. W moim przypadku zaparcia występują tylko wtedy, gdy zażyję dużą ilość węgla leczniczego (wciąż karmię piersią, więc niewiele leków mogę zażywać) bądź jakiś zapierających produktów spożywczych. Nie wiem czy to ma jakieś znaczenie, ale po porodzie nabawiłam się także hemoroidów? Czy powinnam zrobić jakieś dodatkowe badania? Proszę o pomoc
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Przyczyną mogą być czynnościowe zaburzenia pracy jelit, jak np. postać biegunkowa zespołu jelita nadwrażliwego albo biegunka czynnościowa. Niedawne stresy i pobyt w szpitalu mogły przyczynić się do ujawnienia zespołu jelita nadwrażliwego.
Jeśli po porodzie otrzymała Pani leczenie antybiotykami, biegunka może mieć charakter poantybiotykowy. Pobyt w szpitalu (narażenie na patogeny szpitalne) i antybiotykoterapia mogły zaburzyć naturalną florę jelitową i przyczynić się do obecnego stanu.
Jednym z badań, które należy wykonać, jest badanie ogólne stolca, badanie bakteriologiczne i posiew stolca, badanie na grzyby i pasożyty. Można także wykonać badanie kału na obecność toksyn bakterii Clostridium difficile.
Duża zmiana diety może mieć także swój udział w prezentowanych objawach (np. spożywanie mleka, podczas gdy przed ciążą unikała Pani nabiału). Wtedy do potwierdzenia zaburzeń wchłaniania laktozy należy przeprowadzić odpowiednie badania, np. testy oddechowe.
U młodych kobiet zespół jelita nadwrażliwego różnicujemy z endometriozą; należy także sprawdzić stężenie hormonów tarczycy oraz wykonać testy wykluczające celiakię (poziomy przeciwciał we krwi). Ciąża i poród należą do stanów, które mogą uaktywnić utajoną postać celiakii.
Hemoroidy są bardzo częste w ciąży, czasami zanikają po porodzie. Z powodu częstych wypróżnień, kiedy okolica odbytu jest ciągle drażniona, objawy związane z hemoroidami mogą się nasilać. Być może część opisanych dolegliwości jest spowodowanych właśnie chorobą hemoroidalną. Poprawę można uzyskać, stosując leki miejscowo, np. czopki i maści (Proctoglyvenol, Hemorectal itp.).
Jeszcze innym problemem jest tzw. nietrzymanie stolca, czasami mylnie rozpoznawane jako biegunka. Występuje on u wielu kobiet nawet do pół roku po porodzie, zwłaszcza powikłanym. Konieczna jest więc ocena ginekologiczna, pod kątem gojenia się rany i ew. powikłań odległych.
W okresie karmienia piersią możliwości zastosowania leków typowych dla zespołu jelita nadwrażliwego są ograniczone. Nie zaleca się przyjmowania zarówno drotaweryny, hioscyny, mebeweryny, a także amitryptyliny czy loperamidu. Po zaprzestaniu karmienia w razie utrzymywania się dolegliwości można je zastosować, a gdy nie przyniosą poprawy - wykonać badanie kolonoskopowe.
Jeżeli obecnie nie ma objawów alarmujących (np. krwawienie z jelita, gorączka) czy nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych (morfologia krwi, CRP) badanie kolonoskopowe można odłożyć w czasie.