Kilka niegenetycznych czynników - w tym większe spożycie czerwonego mięsa, niższy poziom wykształcenia i wyższe spożycie alkoholu - jest związanych ze wzrostem zachorowalności na raka jelita grubego u osób poniżej 50. roku życia – informuje pismo "JNCI Cancer Spectrum".
Fot. pixabay.com
W Stanach Zjednoczonych wskaźniki zachorowalności na raka jelita grubego o wczesnym początku niemal podwoiły się w latach 1992–2013 (z 8,6 do 13,1 zachorowań na 100 000), przy czym większość tego wzrostu jest spowodowana wczesnym rakiem odbytnicy. Około 1 na 10 rozpoznań raka jelita grubego w tym kraju występuje u osób poniżej 50 roku życia.
Jak wynika z badań przeprowadzonych w USA, Kanadzie, Australii i Japonii, wzrost zachorowań dotyczy w szczególności osób urodzonych od lat sześćdziesiątych XX wieku. W tym samym okresie w wielu krajach nastąpiły poważne zmiany w diecie młodszych pokoleń.
Zmalało spożycie owoców, warzyw innych niż ziemniaki i bogatych w wapń produktów mlecznych. Jednocześnie wzrosło spożycie przetworzonej żywności (mięsa, pizzy, makaronu z serem) oraz napojów bezalkoholowych. Średnie spożycie błonnika, kwasu foliowego i wapnia w populacji USA jest teraz także niższe niż zalecane.
Rosnąca liczba przypadków raka jelita grubego o wczesnym początku niepokoi specjalistów, ponieważ leczenie tych nowotworów często daje gorsze wyniki niż wówczas, gdy są rozpoznawane u osób starszych. Dlatego pojawiły się zalecenia, aby badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego rozpoczynać w młodszym wieku.
Na podstawie wcześniejszych badań udało się ustalić, jakie czynniki sprzyjają wczesnemu początkowi raka jelita grubego. Chodzi o większe spożycie przetworzonego mięsa, zmniejszone spożycie warzyw i owoców cytrusowych, wyższy wskaźnik masy ciała, siedzący tryb życia, większe spożycie alkoholu, palenie tytoniu i cukrzycę. Pewne profilaktyczne działanie wydaje się natomiast mieć przyjmowanie aspiryny.
Jednak naukowcy nie przeprowadzili jeszcze kompleksowej oceny na dużą skalę, która porównywałaby wielkość tych zagrożeń z ryzykiem raka jelita grubego o późnym początku i wskazała, czy ryzyko raka jelita grubego o wczesnym początku koreluje z określonymi typami raka jelita grubego.
Nowa analiza przeprowadzona przez prof. Richarda B. Hayesa z NYU Langone Health objęła dane z 13 badań populacyjnych: 3767 przypadków raka jelita grubego i 4049 osób w grupie kontrolnej u osób poniżej 50. roku życia oraz odpowiednio 23 437 przypadków raka jelita grubego i 35 311 osób z grupy kontrolnej w wieku 50 i więcej lat.
Rak jelita grubego o wczesnym początku był związany z nieregularnym przyjmowaniem aspiryny, większym spożyciem czerwonego mięsa, niższym poziomem wykształcenia, cukrzycą, niższym spożyciem kwasu foliowego, błonnika pokarmowego i wapnia, większym spożyciem alkoholu, ale także (co ciekawe) abstynencją alkoholową. Naukowcy odkryli również, że niższe całkowite spożycie błonnika było silniej związane z rakiem odbytnicy niż jelita grubego.
Natomiast ani BMI, ani palenie nie były czynnikami ryzyka w grupie o wczesnym początku choroby w przeciwieństwie do grupy o późnym początku.
