Nowotwory złośliwe kości (mięsaki kości) – jakie są objawy nowotworów kości, przerzuty do kości, rokowania

Łagodne guzy kości występują znacznie częściej niż złośliwe (nowotworowe). Nowotwory złośliwe kości to mięsaki. Występują stosunkowo rzadko, ale mogą pojawić się w każdym wieku. W leczeniu stosuje się operacje, chemio- i radioterapię. Złośliwe guzy kości mogą być też przerzutami innych nowotworów, np. raka gruczołu krokowego, raka piersi, raka płuca, raka tarczycy

Guzy kości

W kościach mogą występować guzy o różnych charakterze – złośliwe lub łagodne. Guzy kości zwykle wywodzą się z tkanki chrzęstnej, kostnej lub włóknistej. Nienowotworowe (czyli łagodne) guzy kości występują znacznie częściej niż nowotworowe. Mogą się pojawić w każdym wieku, także u dzieci. Łagodne guzy kości nie powodują przerzutów, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, a ich leczenie polega zwykle na usunięciu zmiany. Część łagodnych guzów kości nie wymaga leczenia, zależy to od lokalizacji guza i objawów z nim związanych. Do łagodnych guzów kości należą m.in.:

• wyrośla chrzęstno-kostne
• kostniaki
• chrzęstniaki
• włókniaki niekostniejące.

Co to są nowotwory złośliwe kości?

Nowotwory złośliwe kości to guzy, które powstają w kościach, a następnie mogą tworzyć przerzuty w innych narządach i stanowić zagrożenie dla życia. Nowotwory złośliwe kości to nie raki, ponieważ rakami w języku medycznym nazywa się nowotwory złośliwe wywodzące się z tkanki nabłonkowej, natomiast guzy złośliwe w kościach wywodzą się z tkanki nienabłonkowej (łącznej) i są nazywane mięsakami. Mięsaki kości mogą się pojawić w dowolnej kości w ciele, ale najczęściej występują w kościach miednicy lub kościach długich rąk i nóg. Mięsaki kości są rzadkie, stanowią mniej niż 1% wszystkich nowotworów.

Rodzaje nowotworow złośliwych kości

Istnieją różne rodzaje nowotworów złośliwych kości. Najczęstszym typem jest kostniakomięsak, chrzęstniakomięsak i mięsak Ewinga.

Niektóre rodzaje nowotworów złośliwych kości występują głównie u dzieci, podczas gdy inne dotykają głównie dorosłych. Najczęstszym sposobem leczenia jest usunięcie chirurgiczne, ale stosuje się również chemioterapię i radioterapię. Decyzja o zastosowaniu zabiegu chirurgicznego, chemioterapii lub radioterapii zależy od rodzaju guza.

Przerzuty nowotworowe do kości

Nowotwór złośliwy kości (mięsak kości) oznacza guz, który pierwotnie powstał w kości. Nie obejmuje to nowotworów złośliwych, które rozpoczynają się w innych narządach ciała i rozprzestrzeniają, czyli dają przerzuty do kości. Wówczas mogą być to raki, ponieważ nowotwory te są nazywane ze względu na miejsce, w którym się rozpoczęły, np. rak piersi z przerzutami do kości lub przerzutowy rak piersi.

Nowotwory złośliwe kości (mięsaki kości) – objawy

Nowotwór złośliwy kości zwykle powoduje ból i obrzęk w okolicy guza. Ból może nie występować stale, ale pojawiać się i ustępować, zwykle nasila się wraz z upływem czasu – w ciągu tygodni lub miesięcy. Ból może się nasilać w nocy i podczas ćwiczeń fizycznych. U niektórych osób guz może powodować widoczne pogrubienie kończyny lub dać się wyczuć pod skórą. Mięsakom kości mogą towarzyszyć zaburzenia funkcji kończyny, czyli ograniczenie ruchomości najbliżej położonego stawu i jego odruchowe oszczędzanie przez chorego, co może się objawiać np. utykaniem. W zaawansowanych mięsakach może dojść do złamania kości w miejscu guza przy niewielkim urazie, który nie skutkowałby złamaniem zdrowej kości.

Należy pamiętać, że podobne objawy mogą być spowodowane innymi chorobami.

Nowotwór złośliwy kości – diagnostyka

Podstawą diagnostyki guzów kości jest rentgenogram (RTG). Jeśli na zdjęciu zostanie uwidoczniona zmiana, co do której lekarz będzie miał podejrzenie, że może być nowotworem złośliwym, zaleci dokładniejsze badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową, czasem także scyntygrafię kości i PET (pozytronową tomografię emisyjną). W dalszych krokach lekarz może zlecić także biopsję guza, czyli pobranie próbki do badania pod mikroskopem, a także badania krwi.

Nowotwory złośliwe kości – leczenie

Leczenie zależy od rodzaju raka kości. Do metod leczenia należą:

• Leczenie chirurgiczne – jest to główna metoda leczenia raka kości. Rodzaj operacji zależy od umiejscowienia nowotworu i wielkości guza. W większości przypadków wykonuje się operację „oszczędzającą kończynę”, czyli usuwa nowotwór bez usuwania ręki lub nogi, w której rak rośnie. Czasem konieczne może być odbudowanie usuniętego fragmentu kości. Czasami, gdy mięsak kości rośnie np. w ramieniu, konieczna może być amputacja. Polega ona na usunięciu przez chirurga całej lub części ręki lub nogi wraz z nowotworem. Po amputacji niektórzy ludzie używają protezy, czyli sztucznej ręki lub nogi.
• Chemioterapia – zwykle stosowana u osób z mięsakiem kości przed operacją i po niej.
• Radioterapia – można ją stosować, kiedy operacja nie jest możliwa lub nie da się usunąć całego guza chirurgicznie.

Takie same metody leczenia stosuje się w przypadku mięsaka kości z przerzutami.

Mięsaki kości – rokowanie

Rokowanie zależy od rodzaju mięsaka i jego zaawansowania. Ogólnie mięsaki kości są poważnymi chorobami, nie są częste, dlatego ważne jest, aby leczenie podjąć w specjalistycznym ośrodku, który ma doświadczenie w leczeniu mięsaków.

Przerzuty do kości – jakie nowotwory złośliwe dają przerzuty do kości?

Każdy rodzaj raka może rozprzestrzeniać się do kości. Najczęściej przerzuty do kości powoduje:

• rak piersi
• rak prostaty
• rak płuca
• rak tarczycy
• rak nerki
• szpiczak plazmocytowy (inaczej szpiczak mnogi).

Przerzuty do kości – objawy

Przerzuty do kości często nie powodują objawów lub objawy mają niewielkie nasilenie. Należą do nich:

• Ból, który jest najczęstszym objawem. Rodzaj odczuwanego bólu zależy od tego, gdzie znajdują się przerzuty i od ich rozmiarów. Ból może mieć różny charakter, może być ostry, palący lub przeszywający. Może występować stale lub tylko podczas poruszania daną częścią ciała.
• Objawy związane z nerwami. Jeśli przerzuty znajdują się w kościach kręgosłupa (co jest stosunkowo częste), mogą wywierać nacisk na rdzeń kręgowy. Może to powodować objawy nerwowe. Mogą one obejmować osłabienie, problemy z poruszaniem lub czuciem części ciała lub problemy z kontrolowaniem pęcherza moczowego lub jelit.
• Złamania patologiczne, czyli złamania w miejscu, gdzie kość jest osłabiona obecnością guza. Wówczas mały uraz wystarczy, żeby doszło do złamania. Złamania powodują ból, a czasami również zasinienie lub obrzęk w okolicy złamania.