Jakie są przyczyny złamania palca u stopy?
Złamania paliczków, czyli kości tworzących palce u stóp, są rezultatem urazu: bezpośredniego uderzenia tą okolicą w twardą przeszkodę (np. uderzenie w krawędź mebla, zahaczenie o próg) lub upadku ciężkiego przedmiotu na palec (np. butelki z wodą).
Złamania palców mogą towarzyszyć również innym, poważniejszym urazom stopy lub stawu skokowego po upadkach z wysokości, wypadkach komunikacyjnych itp.
Jak często zdarzają się złamania palców u stóp?
To bardzo częste złamania. Ze względu na to, że w wielu przypadkach nie powodują dużych dolegliwości, są też często nierozpoznawane. W większości przypadków nie wymagają jednak specyficznego leczenia, dlatego nie niesie to ze sobą poważnych następstw.
Jakie są objawy złamania palca u stopy?
Złamanie palca u stopy objawia się miejscowym bólem, obrzękiem, zasinieniem i ograniczeniem ruchomości. Mogą pojawić się trudności w chodzeniu, stawaniu na nodze. Szczególnie niepokojąca jest deformacja palca – jego odgięcie od prawidłowej osi, gdyż może to świadczyć o tym, że złamanie jest przemieszczone.
Co zrobić w przypadku podejrzenia złamania palca stopy?
Niezwłocznie po urazie należy schłodzić bolesną okolicę, odciążyć nogę i ułożyć wyżej. Można zastosować doustnie dostępne bez recepty środki przeciwbólowe.
Jeśli po zastosowaniu się do tych wskazówek dolegliwości nie zmniejszają oraz w przypadku, gdy widoczna jest wyraźna deformacja palca, należy udać się na ostry dyżur ortopedyczny.
Jak lekarz ustala rozpoznanie złamania palca stopy?
Ortopeda rozpoznaje złamanie na podstawie wywiadu, badania klinicznego i odpowiednich zdjęć RTG. Przeprowadzenie diagnostyki jest szczególnie ważne w przypadku widocznej deformacji palca – pozwala ustalić stopień ewentualnego przemieszczenia złamania i ocenić palec pod kątem obecności innego typu urazu czyli zwichnięcia.
Bardzo rzadko złamanie palca wymaga innej diagnostyki niż RTG. W przypadku, gdy jednocześnie doszło do innych skomplikowanych urazów w obrębie stopy, może być konieczne wykonanie tomografii komputerowej.
Jakie są metody leczenia złamań palców u stopy?
Zdecydowana większość złamań palców u stopy jest nieprzemieszczona lub nieznacznie przemieszczona. W takim przypadku konieczne jest splastrowanie palca do sąsiedniego (przyklejenie plastrem złamanego palca do sąsiadującego z nim zdrowego palca), chodzenie w obuwiu z twardą podeszwą lub w tzw. bucie haluksowym – z odciążeniem przodostopia (przedniej części stopy).
W przypadku, gdy doszło do istotnego przemieszczenia złamania, może być konieczne nastawienie złamania. Repozycję wykonuje się w znieczuleniu miejscowym na ostrym dyżurze. Po nastawieniu i odzyskaniu prawidłowego kształtu palca, postępowanie jest takie same jak wyżej – plastrowanie do sąsiedniego palca i noszenie odpowiedniego obuwia.
W wyjątkowych przypadkach, gdy złamanie jest bardzo przemieszczone, przezstawowe lub nie udaje się go nastawić w znieczuleniu miejscowym (po repozycji wraca do poprzedniego, nieprawidłowego ustawienia) może być konieczne leczenie operacyjne. Najczęściej dotyczy ono palca I – palucha. Najczęściej wybieraną metodą stabilizacji jest operacja z użyciem wprowadzonego przezskórnie drutu Kirschnera, którego zakończenie pozostawia się nad skórą i usuwa się po wygojeniu złamania.
Złamania palców u stóp goją się w ciągu 2–3 tygodni.
Jakie jest rokowanie w przypadku złamania palca u stopy?
Rokowanie jest bardzo dobre – te złamania rzadko wymagają inwazyjnego leczenia, świetnie się goją i nie pozostawiają trwałych, niekorzystnych następstw.
Co zrobić, żeby uniknąć wystąpienia złamania palca u stopy?
Nie ma żadnej specyficznej profilaktyki tego typu urazów – należy uważać, by nie uderzyć stopą w twardy przedmiot, unikać chodzenia boso w miejscach, gdzie podłoże jest nierówne, nieznane itp.