Dysfunkcje stawu kolanowego są jednymi z najczęstszych skutków: urazów, niestabilności, przeciążeń u osób aktywnych fizycznie i czynnie uprawiających sport. Do dyscyplin, przy których uprawianiu najczęściej dochodzi do urazu stawu kolanowego zalicza się między innymi piłkę nożną, koszykówkę, siatkówkę, sporty walki i narciarstwo.
Większość dysfunkcji można leczyć zachowawczo, stosując okresowe unieruchomienie i odciążanie, miejscowo i ogólnie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, fizjoterapię itp. Poprawę stabilizacji dynamicznej osiągnąć można dzięki ćwiczeniom wzmacniającym mięśnie uda. W części przypadków pozwala to na uniknięcie operacji i powrót do prowadzenia normalnego, jakkolwiek oszczędnego trybu życia. Niemniej jednak uszkodzenia łąkotki, więzadła krzyżowego czy chrząstki stawowej często wymagają leczenia operacyjnego. W tych przypadkach przeprowadza się artroskopię.
Przed podjęciem decyzji o zabiegu operacyjnym konieczna jest konsultacja ortopedyczna, a czasem dodatkowe badania obrazowe, takie jak np. rezonans magnetyczny lub badanie ultrasonograficzne.
Przygotowanie przedoperacyjne do artroskopii
Kwalifikacja pacjenta do zabiegu artroskopowego jest poprzedzona zapoznaniem się lekarza z całą dokumentacją medyczną, przeprowadzeniem dokładnej diagnostyki, obejmującej szczegółowy wywiad, ocenę zgłaszanych dolegliwości i skrupulatne badanie. Pomocne może być też wykonanie badania USG lub rezonansu magnetycznego stawu kolanowego.
Artroskopia jest małoinwazyjnym zabiegiem operacyjnym, trwającym od kilkunastu do kilkudziesięciu minut, przeprowadzanym w znieczuleniu podpajęczynówkowym, czasem w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Ostateczną decyzję o doborze metody znieczulenia podejmuje anestezjolog. Sama artroskopia kolana polega na wprowadzeniu poprzez wcześniej wykonane porty, czyli nacięcia skóry o długości około 7 mm, do kolana kamery oraz narzędzi. Artroskopia pozwala na ocenę struktur wewnątrzstawowych, ich stabilności i rodzaju uszkodzeń oraz leczenie, np. usunięcie uszkodzonych struktur lub ich rekonstrukcję często z użyciem sztucznych implantów lub innych elementów ścięgnistych pobranych od pacjenta w trakcie zbiegu.
Najczęściej wykonywane zabiegi artroskopowe w obrębie stawu kolanowego to zabiegi dotyczące łąkotki, błony maziowej, zabiegi naprawcze w obrębie chrząstki stawowej oraz rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego.
Powikłania artroskopii
Zabieg artroskopowy, jak każdy zabieg chirurgiczny, obarczony jest ryzykiem wystąpienia powikłań (od kilku do kilkudziesięciu procent – w zależności od rodzaju operacji). Najczęściej występujące powikłania to infekcja pooperacyjna, krwiak śródstawowy, uszkodzenie chrząstki, zakrzepica głębokich naczyń żylnych, uszkodzenia struktur nerwowo-naczyniowych, jałowa maziówkowo-skórna przetoka stawu kolanowego. Dodatkowo mogą wystąpić powikłania związane ze znieczuleniem.
Pobyt w szpitalu i powrót do zdrowia
Pobyt w szpitalu z reguły trwa od jednego do trzech dni. Całe leczenie z reguły trwa od trzech do sześciu tygodni. W przypadku rekonstrukcji więzadeł krzyżowych, szycia lub implantacji łąkotek czy naprawy chrząstki, leczenie wydłuża się od trzech do sześciu miesięcy. Po zabiegu może być konieczne używanie stabilizatorów stawu kolanowego oraz – w razie potrzeby – chodzenie o kulach. Istotna jest także rehabilitacja, będąca integralną częścią procesu leczniczego, która zwiększa szansę przywrócenia funkcji operowanego stawu oraz kończyny.
