Jeśli tak, w jakim wieku, w jakich problemach zdrowotnych, w jakich stężeniach?
Fot. istockphoto.com
Propolis można znaleźć w wielu kremach, maściach i balsamach. Producenci zachęcają do jego stosowania w leczeniu ran, owrzodzeń, oparzeń, zmian trądzikowych oraz różnego rodzaju zmian wypryskowych (w tym alergicznych), reklamując propolis jako naturalny środek leczniczy o działaniu przeciwalergicznym, przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwzapalnym.
W dostępnym piśmiennictwie nie znalazłam jednak wiarygodnych badań dotyczących stosowania maści propolisowych u dzieci ani oficjalnego stanowiska ekspertów na temat zastosowania preparatów zawierających propolis w chorobach skóry. Istotną informacją jest natomiast to, że propolis jest jednym z najczęściej uczulających haptenów w Polsce, zwłaszcza u dzieci (drugie miejsce pod względem częstości, po niklu).
W przeprowadzonym w latach 2010–2011 wieloośrodkowym badaniu dotyczącym alergii kontaktowej wykazano dużą częstość uczulenia na propolis u 7–8-letnich dzieci z przewlekłymi lub nawrotowymi zmianami wypryskowym (16,5%), wśród młodzieży alergię kontaktową na propolis potwierdzono u 5,4% badanych (czwarta substancja pod względem częstości rozwoju uczuleń). Należy o tym pamiętać, zwłaszcza u pacjentów z dodatnim wywiadem atopowym lub wypryskowymi zmianami skórnymi o nieznanej lub niepotwierdzonej etiologii, a także informować rodziców o dużym potencjale uczulającym tej substancji.
Piśmiennictwo:
1. Czarnobilska E., Obtulowicz K., Dyga W., Spiewak R.: The most important contact sensitizers in Polish children and adolescents with atopy and chronic recurrent eczema as detected with the extended European Baseline Series. Pediatr. Allergy Immunol., 2011; 22: 252–2562. Śpiewak R., Gregorius A., Grubska-Suchanek E. i wsp.: Wyniki wieloośrodkowych badań nad alergią kontaktową z zastosowaniem Polskiej Serii Podstawowej. Przegl. Dermatol., 2012; 99 (4): 343
3. Spiewak R., Grubska-Suchanek E., Czarnobilska E. i wsp.: Patch test results in children and adolescents with eczema: Results from a multi-centre network of dermatologists and allergists (Phase 2 of the KRAK Study). Allergy, 2015; 70 (supl. 101): 101
4. Matiz C., Jacob S.E.: Systemic contact dermatitis in children: how an avoidance diet can make a difference. Pediatr. Dermatol., 2011; 28 (4): 368–374
5. Pasupuleti V.R., Sammugam L., Ramesh N. i wsp.: Honey, propolis, and royal jelly: a comprehensive review of their biological actions and health benefits. Oxid. Med. Cell. Longev., 2017; 1 259510
6. Sung S.H., Choi G.H., Lee N.W., Shin B.C.: External use of propolis for oral, skin, and genital diseases: a systematic review and meta-analysis. Evid. Based Complement Alternat. Med., 2017; 8 025752
7. Sforcin J.M.: Biological properties and therapeutic applications of propolis. Phytother. Res., 2016; 30 (6): 894–905
