Ból głowy i problemy z oddychaniem

Pytanie nadesłane do redakcji

Nazywam się Adrian i mam 17 lat. Trafiłem do szpitala z mocnym bólem głowy, na początku potylica, później to już wszędzie. Ból ciągły, kłujący, czasami aż trudności w chodzeniu, patrzeniu. Ból zaczął się w szkole, po południu silny ból głowy plus "rozdrażnienie na światło". W szpitalu wykonano: USG jamy brzusznej, mocz, krew, TK z kontrastem (głowy), okulistę, neurologa, laryngologa, aparat Holtera. Wszystko wyszło bdb. Ból nie mijał. Gdy wyszedłem ze szpitala, nasiliły się bóle pleców - nieco pod łopatkami, czasami rozchodzące się do barków szyi. Czasami kłucie w gardle, za uszami na plecach w górnej części. Lecz raczej jest takie odczucie ciężkości, rwania, częściej z lewej strony, lecz przechodzi również na prawą stronę. Zaniepokoiło mnie to, zrobiłem RTG płuc i kręgosłupa nic. Wszystko dobrze. Zaczęły się duszności, krótki oddech, ciężki oddech. Na początku raz na dzień, teraz praktycznie cały czas uniemożliwiają mi normalne funkcjonowanie. Brałem leki przeciwbólowe bez recepty, nic nie pomagały, brałem również ketonal, nie dawał rady, leki uspokajające również. Czy mogą być to płuca? Proszę o szczerą odpowiedź i podanie wszystkich rad...
Ból ciągnie się już 3. miesiąc. Wszyscy uważają, że jest to wymyślone. Nawet kiedy przebudzę się w nocy, ciężko mi się oddycha i ciągnie i boli mnie z tyłu. Do tego również ból głowy. Palę papierosy i spożywam alkohol sporadycznie, kilka razy w miesiącu. Zawsze byłem zdrowy, nie miałem problemów z chorobami, wirusami, bólami... To pierwszy raz od okresu bardzo dziecięcego. Albo mi się wydaje, albo mam chrypkę od roku, dwóch… Albo jest to czymś spowodowane, albo po prostu dojrzewanie.

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Płuca, a konkretnie tkanka płuca nie jest unerwiona czuciowo, dlatego płuca nie bolą. Bóle w klatce piersiowej dotyczą pozostałych elementów klatki piersiowej, a więc:

• serca (ból najczęściej w okolicy zamostkowej) – choroba wieńcowa, zawał serca, zapalenie osierdzia
• aorty – rozwarstwienie aorty pęknięcie tętniaka
• opłucna - zawał płuca, zapalenie płuc z zajęciem opłucnej
• przełyku – przepuklina rozworu przełykowego, zapalenie przełyku, rak przełyku, refluks przełykowo-żołądkowy
• tchawicy – zapalenie tchawicy, rak tchawicy
• ściana klatki piersiowej – nerwoból, ból kostno-mięśniowy
• bóle psychogenne.

Wszystkie te choroby można łatwo potwierdzić lub wykluczyć badaniami, które u Pana wykonano.

Duszność natomiast może pojawić się w przebiegu większości chorób układu oddechowego, chorób serca, niedokrwistości, chorób neurologicznych ograniczających ruchomość klatki piersiowej. Większość chorób płuc powodujących ból i duszność równocześnie daje objawy radiologiczne, czyli są widoczne na zdjęciu rentgenowskim, a Pan miał takie zdjęcie wykonane. Oczywiście można pogłębić diagnostykę i wykonać tomografię komputerową (TK) płuc, pamiętając jednak, że dawka promieniowania jonizującego (rentgenowskiego) podczas takiego badania jest kilkadziesiąt do kilkuset razy większa niż podczas normalnego zdjęcia klatki piersiowej, czyli taka, jakby wykonał Pan od kilkadziesięciu do kilkuset zdjęć radiologicznych jednego dnia. Dlatego wskazania do wykonania takiego badanie muszą być ewidentne, szczególnie u osoby w okresie dojrzewania.

Duszność jest natomiast uczuciem subiektywnym i zdecydowanie trudniej ocenić ją w badaniach, chociaż tu bardzo pomocne jest badanie spirometryczne, które wprawdzie nie mierzy duszności jako takiej, ale ocenia właściwości mechaniczne układu oddechowego. Spirometria jest niezbędna w diagnostyce astmy oskrzelowej. W celu jej potwierdzenia należy wykonać, m.in. spirometrię z próbą odwracalności obturacji oskrzeli (czyli spirometrię bez leków i po leku rozszerzającym oskrzela). Dobrym narzędziem diagnostycznym służącym rozpoznawaniu astmy jest też próba prowokacji oskrzeli z metacholiną lub histaminą, która polega na podawaniu wziewnie metacholiny lub histaminy we wzrastających stężeniach i wykonywaniu badań spirometrycznych. U osoby z astmą już niskie dawki metacholiny lub histaminy powodują skurcz oskrzeli, który widoczny jest w wyniku badania spirometrycznego w postaci spadku wskaźników wentylacji. Próba taka jest jednak potencjalnie niebezpieczna dla chorego (można wywołać napad astmy oskrzelowej) i dlatego musi być wykonywana w ośrodkach specjalistycznych z Oddziałem Intensywnej Opieki Medycznej i nie ma konieczności ani powodu wykonywania jej u osób, u których badanie spirometryczne z próbą odwracalności obturacji sugeruje astmę.

Jak wynika z powyższego, w Pańskim przypadku warto jeszcze wykonać badanie spirometryczne, choć przyznam szczerze, że opis Pańskiego przypadku nie jest absolutnie typowy dla chorób płuc.

Jak rozumiem, ból głowy w okolicy potylicy, który rozpoczął ciąg wydarzeń nadal trwa. Nie pisze Pan czy badanie holterowskieto było-24 godzinne EKG czy 24-godzinny monitoring ciśnienia tętniczego, bo wskazane byłoby wykonanie pomiarów ciśnienia tętniczego, zwłaszcza w okresie nasilenia bólów głowy. Proponuję również pozostać pod opieką neurologa, bo napadowe bóle głowy mogą mieć charakter migrenowy.