Pytanie nadesłane do redakcji
Witam. Bardzo niepokoją mnie moje zmiany skórne i myślę, że mają one podłoże alergiczne. W badaniach wykonywanych stosunkowo regularnie wychodziło, że gdy byłam młodsza, byłam uczulona na świnkę morska, brzozę i orzechy włoskie. Wcześniej, w wieku typowo dziecięcym, miałam skazę białkową. Wszystko ustało. Ostatnie badania w sierpniu tego roku nie wykazały żadnych uczuleń. Około tygodnia temu zauważyłam w okolicach szyi, dekoltu, ramion i ud uczulenie, swędzące jak ugryzienia komara. Wyglądają jak rozlane podskórnie bąble i bardzo, bardzo swędzą i się czerwienią. Pisząc tę wiadomość, drapię się po szyi i uchu. Uczulenie wyskakuje w godzinach wieczornych, codziennie. Mam 16 lat. Odstawiłam jeden z czynników, który wiem, że jest silnie alergenny. Jest to kakao. Staram się ograniczyć mleko, by zobaczyć, czy objawy się zmniejszają. Biorę wapno. Biorę tylko je, bo leki przeciwalergiczne są silnie psychoaktywne, a jestem stale na lekach psychotropowych, więc połączenie ich mogłoby dać niepożądane skutki. Liczę na szybką odpowiedź i pomoc
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Opisane przez Panią wykwity skórne to najprawdopodobniej pokrzywka. Choroba ta dotyczy około 15-20% osób. Typową zmianą skórną jest bąbel ustępujący w ciągu kilku godzin po pojawieniu się, bez pozostawienia zmian, towarzyszy mu różnie nasilone uczucie świądu skóry.
Odmianą pokrzywki jest także obrzęk naczynioruchowy często zlokalizowany w obrębie twarzy z towarzyszącym uczuciem bólu, "rozpierania" skóry.
Ze względu na czas utrzymywania się zmian pokrzywkę dzielimy na ostrą - do 6 tygodni i przewlekłą - trwającą ponad 6 tygodni. Czynnikami etiologicznymi (wywołującymi) ostrej pokrzywki w 50% przypadków są alergeny, w pokrzywce przewlekłej tło alergiczne stwierdza się jedynie u około 20-25% chorych.
Podaje Pani, że we wczesnym okresie życia występowały u Pani objawy choroby alergicznej, że były dodatnie testy alergologiczne, które obecnie są ujemne, że przyjmuje Pani leki psychotropowe. Jakie? - niektóre z nich mogą zmniejszać odczynowość skóry i w związku z tym wyniki testów mogą być fałszywie ujemne (wynik testów ujemny, pomimo istnienia uczulenia).
Warto byłoby przeanalizować czy w ciągu ostatnich 8-10 dni (objawy są od tygodnia) nie przebyła Pani infekcji, nie zmieniła diety, leków, kosmetyków (w tym mydła, balsamy do ciała, proszki do prania) czy nie ma kontaktu ze zwierzętami, nowymi elementami wyposażenia mieszkania. Czy nie zdarzyły się sytuacje stresujące (w domu, szkole itp.), które często, zwłaszcza u kobiet są odpowiedzialne za wystąpienie pokrzywki.
Inne czynniki będące przyczyną pokrzywki to: infekcje, zakażenia pasożytnicze, choroby tarczycy, wątroby, choroby autoimmunologiczne i inne wymagające rozważenia i diagnostyki, zwłaszcza przy pokrzywce utrzymującej się ponad 6 tygodni.
Obecnie proponuję zastosowanie przez 7 dni diety eliminującej najsilniejsze alergeny pokarmowe, tj.: mleko i produkty mlekopochodne, jaja, czekoladę i kakao, ryby, owoce morza, orzechy, cytrusy, produkty zawierające konserwanty, np.: chipsy, napoje typu cola, chińskie zupy itp. paskudztwa.
W przypadku ustąpienia zmian skórnych po zastosowanej diecie można stopniowo, np. co 24 godziny rozszerzać jadłospis o wycofane produkty i obserwować czy któryś z nich nie sprowokuje ponownego wystąpienia pokrzywki. Postępowanie dietetyczne jest żmudne, ale w wielu przypadkach bardzo skuteczne, pozwala na zidentyfikowanie czynnika etiologicznego, a następnie jego wykluczenie z diety.
Przy braku poprawy po zastosowanej diecie wyklucza się inne rzadziej uczulające pokarmy, ponadto warto wykonać badania: morfologię z rozmazem, badanie ogólne moczu, badanie parazytologiczne kału, ewentualnie CRP. Warto także skontaktować się z lekarzem, który wypisał leki psychotropowe w celu ewentualnej zmiany leczenia.
Obecnie stosowane leki antyhistaminowe II generacji są lekami charakteryzującymi się dużym profilem bezpieczeństwa w związku z czym po porozumieniu się z lekarzem leczącym warto rozważyć ich zastosowanie. Preparatów wapna nie preferuje się w terapii pokrzywek.
Piśmiennictwo:
Czarnecka-Operacz M.: Diagnostyka i leczenie pokrzywki. Alergia 2008; 2/36: 5-10.Czarnecka-Operacz M.: Pokrzywka - aktualne kierunki badań oraz implikacje praktyczne. Alergia, 2011; 4/50 reprint: 1-6.
Kołacińska-Flont M., Kuna P.: Czy można skutecznie leczyć świąd? Terapia Alergologia 2012; 4(271): 43-46.
Korczyńska P., Kuna P.: Przewlekła pokrzywka - diagnostyka i leczenie według najnowszych wytycznych. Terapia Alergologia 2010; 4, (237): 93-101.
Nowicki R.: Pokrzywki i obrzęk - gdy nie działają leki antyhistaminowe. Alergologia Astma Immunologia 2010; suplement 2/10: 20.
Pawliczak R.: Bezpieczeństwo nowych leków przeciwhistaminowych: Czy można skutecznie leczyć świąd? Terapia. Alergologia 2012; 4(271): 60, 63-66.
Pawliczak R.: Nowoczesne leki przeciwhistaminowe - wskazania, mechanizm działania, skuteczność i bezpieczeństwo. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego 2011; 9,2 (262): 92-95.
Samochocki Z.: Pokrzywka w praktyce klinicznej. Terapia Alergologia 2007; 4,1(191): 75-78.
Zalewska-Janowska A.: Czynniki psychologiczne w alergiach skórnych. Alergia Astma Immunologia. 2010; suplement 2/10: 21.
Zawisza E.: "Dobre i złe" leki antyhistaminowe. Alergia. 2009; 3/40: 25-27.