Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, czy może istnieć powiązanie pomiędzy alergią na jaja kurze (przepiórcze również) i wątróbką drobiową (kury, kaczki)? Uczula mnie bardzo dużo alergenów, alergia na jajka ujawniła się około 18. roku życia i skutkuje silną, ale krótką zgagą i drapaniem w jamie ustnej oraz przełyku. Po spożyciu wątróbki (wyłącznie drobiowej, wieprzowa i wołowa nie sprawia problemu) pojawia się tylko swędzenie w przełyku. Stąd też kolejne pytanie – jeżeli występuje taka reakcja, to czy lepiej byłoby unikać w ogóle mięsa drobiowego, po którym nie ma natychmiastowej reakcji, jednak biorę pod uwagę nietolerancję pokarmową, której objawy mogą się pojawić nawet kilka godzin po spożyciu? Moim problemem jest poważny trądzik oraz częste odbijanie (bez zgagi).
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Jeżeli po spożyciu pokarmu występują niepożądane objawy kliniczne, to bez względu na mechanizm ich powstawania (alergiczny bądź niealergiczny) należy pokarm wykluczyć z diety.
Po 2–4-tygodniowym okresie eliminacji należy zastosować dietę prowokacyjną zawierającą wcześniej wycofany produkt. W przypadku potwierdzonej nietolerancji ponownie wprowadza się dietę eliminacyjną trwającą kilka miesięcy do roku.
W celu zapobiegania niedoborom pokarmowym dobrze byłoby, aby dietę ustalił doświadczony dietetyk.
Możliwe jest wystąpienie alergicznych reakcji krzyżowych na pokrewne pokarmy (alergeny roślinne lub zwierzęce).
Stwierdzono na przykład, że u około 92% pacjentów uczulonych na alergeny białka mleka krowiego objawy choroby alergicznej występują także po spożyciu mleka koziego. 50% osób uczulonych na alergeny jednego gatunku ryb manifestuje objawy po spożyciu mięsa ryb innego gatunku. U 10–20% dzieci uczulonych na alergeny białka mleka krowiego występuje także uczulenie na wołowinę.
Część pacjentów uczulonych na alergeny jaja kurzego jest uczulonych również na alergeny mięsa kurzego. Jeżeli mięso drobiowe jest tolerowane, nie ma potrzeby, aby eliminować je z diety.
Kolejna kwestia poruszana w pytaniu dotyczy zmian trądzikowych. Obecnie nie ma przekonujących dowodów na istnienie zależności pomiędzy nasileniem zmian skórnych a rodzajem stosowanej diety. Według zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii w wybranych przypadkach skuteczna może być dieta o małym indeksie glikemicznym. Obecnie trwają badania, których celem jest ocena wpływu czekolady, cynku i antyoksydantów na rozwój zmian skórnych.
U chorych z nasilonymi zmianami skórnymi poza leczeniem dermatologicznym w wybranych przypadkach zaleca się również badania endokrynologiczne.
Piśmiennictwo:
Bartuzi Z.: Wytwarzanie tolerancji a immunoterapia na pokarmy. Alergia Astma Immunologia 2010; 15: supl. 243–244.Diagnostyka i leczenie trądziku pospolitego. Aktualne (2013) zalecenia American Academy of Pediatrics. Medycyna Praktyczna – Pediatria 2013; 6 (90): 30–40.
Kaczmarski M., Żur E., Cudowska B. i wsp.: Alergia wielopokarmowa w wieku dziecięcym – aktualny problem kliniczny diagnostyczny i leczniczy. Gastroenterologia Praktyczna. Wydanie specjalne 2012; tom 4: 1–8.
Rogala B., Rymarczyk B.: Diagnostyka nadwrażliwości na pokarmy, czy szukanie igły w stogu siana? Alergia 2009; 2/40: 26–29.
Stelmach I., Majak P., Jerzyńska J.: Alergia a nietolerancja pokarmowa. Terapia. Alergologia 2009; 3 (222): 121–125.