Artykuł pochodzi z czasopisma Medycyna Praktyczna 2013/01, tytuł oryginalny: Picie kawy a ryzyko zgonu – badanie NIH-AARP Diet and Health.
Omówienie artykułu: N.D. Freedman i wsp.: Association of coffee drinking with total and cause-specific mortality. N. Engl. J. Med., 2012; 366: 1891–1904
Skróty: CI – przedział ufności, HR – hazard względny
Metodyka: badanie prospektywne kohortowe
Populacja: 402 260 dorosłych (57% mężczyzn) wyjściowo w wieku 50–71 lat (śr. 62 lata ), uczestniczących w badaniu NIH-AARP Diet and Health w latach 1996–2008, którzy wypełnili kwestionariusz dotyczący historii chorób i stylu życia.
Kryteria wykluczające: m.in. nowotwór złośliwy, choroby serca, przebyty udar
Grupa badana: picie kawy (<1 filiżanka, 1 filiżanka, 2–3 filiżanek, 4–5 filiżanek, ≥6 filiżanek kawy dziennie); 2/3 uczestników piło kawę z dużą zawartością kofeiny
Grupa kontrolna: niepicie kawy
Wyniki: Wyjściowo picie kawy wiązało się z częstszym paleniem tytoniu, piciem ≥3 drinków alkoholu dziennie i częstszym spożywaniem czerwonego mięsa, gorszym poziomem wykształcenia, rzadszym uprawianiem aktywności fizycznej, mniejszym spożyciem warzyw, owoców i białego mięsa oraz rzadszym występowaniem cukrzycy (u kobiet).
Po 14 latach obserwacji (mediana 13,6 roku) w analizach uwzględniających poprawkę na czynniki zakłócające (wiek, BMI, rasa, poziom wykształcenia, picie alkoholu, liczba wypalanych dziennie papierosów, palenie fajki lub cygara, czas od zaprzestania palenia, stan zdrowia, cukrzyca, stan cywilny, aktywność fizyczna, ilość całkowitej podaży kalorii, spożycie warzyw, owoców, białego i czerwonego mięsa, nasyconych kwasów tłuszczowych, stosowanie suplementów witaminowych, a w przypadku analizy zgonów z powodu nowotworów – także przebyty nowotwór w wywiadach i u krewnego 1. stopnia) u pijących kawę, w porównaniu z niepijącymi, stwierdzono:
-
u mężczyzn
- istotną statystycznie zależność (mniejsze ryzyko) między piciem kawy a ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny
- istotną statystycznie zależność (mniejsze ryzyko) między piciem kawy a ryzykiem zgonu z powodu chorób serca, chorób układu oddechowego, udaru mózgu, wypadków, cukrzycy, zakażeń
- istotną statystycznie zależność (większe ryzyko) między piciem kawy a ryzykiem zgonu z powodu nowotworu złośliwego
-
u kobiet
- istotną statystycznie zależność (mniejsze ryzyko) między piciem kawy a ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny
- istotną statystycznie zależność (mniejsze ryzyko) między piciem kawy a ryzykiem zgonu
- z powodu chorób serca, układu oddechowego, udaru mózgu (na granicy istotności statystycznej)
- wypadków, cukrzycy
- brak istotnej statystycznie zależności między piciem kawy z ryzykiem zgonu z powodu nowotworu złośliwego i zakażeń.
Wnioski: Picie nawet niewielkich ilości kawy wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz ryzyka zgonu z powodu chorób serca, chorób układu oddechowego, udaru mózgu, wypadków i cukrzycy. Ponadto u mężczyzn stwierdzono związek między piciem kawy a ryzykiem zgonu z powodu nowotworu złośliwego (większe ryzyko) i zakażeń (mniejsze ryzyko), a u kobiet nie stwierdzono istotnego statystycznie związku między piciem kawy a ryzykiem zgonu z powodu nowotworu złośliwego i zakażeń. Zależności te występują zarówno przy piciu kawy z dużą, jak i z małą zawartością kofeiny.
Uwagi: Spożycie kawy oceniano tylko wyjściowo; nie podano informacji na temat sposobu przygotowania kawy (gotowana, filtrowana, espresso), co według autorów komentarzy do tego badania opublikowanych w "NEJM" może mieć wpływ na związek między piciem kawy a umieralnością.
