Nie pomagają witaminy w tabletkach i nie ma pewności, czy pomocne są ćwiczenia umysłowe, ale warto zadbać o dietę, więcej ćwiczyć, unikać nadmiernego spożycia alkoholu i pozbyć się nałogu palenia tytoniu – takie są zalecenie WHO pozwalające uniknąć otępienia.
Fot. Marcin Stępień / Agencja Gazeta
Otępienie, którego najczęstszą postacią jest choroba Alzheimera, to jedno z największych wyzwań zdrowotnych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) po raz pierwszy publikuje zalecenia pozwalające zmniejszyć ryzyko zachorowania na to schorzenie mózgu.
Według WHO otępienie występuje już u 50 mln ludzi na świecie. Prof. Maria Barcikowska z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie uważa, że na różnego typu choroby otępienne cierpi około 500 tys. Polaków, w tym 310 tys. naszych rodaków ma chorobę Alzheimera.
Nie ma skutecznych leków na otępienie, niektóre z nich mogą ewentualnie opóźnić rozwój choroby Alzheimera, pod warunkiem, że zostaną zastosowane we wczesnym etapie jej rozwoju. Z niektórych badań wynika jednak, że stylem życia można zapobiec jednej trzeciej przypadków otępienia lub opóźnić jego rozwój i pojawienie się pierwszych objawów.
WHO proponuje, żeby przede wszystkim być aktywnym fizycznie – przez co najmniej 150 minut tygodniowo. To mogą być ćwiczenia, spacery, jazda na rowerze, jak i prace domowe. Po drugie, należy pozbyć się nałogu palenia tytoniu, który jest szkodliwy dla całego organizmu, w tym również dla mózgu.
Na trzecim miejscu umieszczono prawidłowe odżywienia się, w tym przestrzeganie np. diety śródziemnomorskiej. Chodzi jednak głównie o to, żeby spożywać jak najwięcej warzyw i owoców oraz ryb. Zaleca się także unikanie nadmiernego spożycia alkoholu.
WHO nie zaleca zażywania witamin w tabletkach, bo nie ma dowodów, że chronią one mózg. Sprzeczne są też wyniki badań dotyczących tego, czy ćwiczenia umysłowe zmniejszają ryzyko otępienia. Warto jednak je stosować, bo mogą poprawiać pamięć i sprawność intelektualną. Ważna jest jakkolwiek aktywność umysłowa, najlepiej stosowana przez całe życie.
Przed otępieniem mogą chronić kontakty społeczne, z krewnymi i przyjaciółmi, choć w tej sprawie również nie ma jednoznacznych badań naukowych. Nie ma natomiast wątpliwości, że trzeba unikać nadwagi i otyłości oraz leczyć nadciśnienie tętnicze krwi. Osoby chorujące na cukrzycę powinny zadbać o prawidłowe stężenie glukozy we krwi. Należy też zadbać o właściwy poziom cholesterolu.
Konsultant krajowy w dziedzinie periodontologii i prezes Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego prof. Renata Górska zaleca, żeby zadbać również – czego nie ma jeszcze w rekomendacjach WHO – o higienę jamy ustnej. Chodzi o to, że schorzenia zapalne przyzębia mogą zwiększać ryzyko udaru mózgu i zawału serca, jak również choroby Alzheimera.
Zgadza się z tym prof. Barcikowska. – Wiemy, że choroba przyzębia jako przewlekły bakteryjny proces zapalny, powoduje patologiczne zmiany w układzie krążenia oraz cukrzycę, udary mózgu, wzmaga także procesy miażdżycowe – podkreśla.
Zdaniem specjalistki w niektórych krajach maleje zachorowalność na chorobę Alzheimera, co może być związane z poprawą stylu życia. – Badania epidemiologiczne wykazały, że liczba chorych na to schorzenie w Szwecji, Anglii, Niemczech i USA zmalała o 8 proc., natomiast spodziewany jest wzrost przypadków w krajach o niskim i średnim dochodzie narodowym.
