Do złamania kości piętowej w zdecydowanej większości przypadków dochodzi w czasie zeskoku na pięty z wysokości. Jej złamanie objawia się bardzo silnym bólem, dużym obrzękiem i zasinieniem okolicy pięty.
Jakie są przyczyny złamania kości piętowej?
Do złamania kości piętowej w zdecydowanej większości przypadków dochodzi w czasie zeskoku na pięty z wysokości. W czasie źle zamortyzowanego lądowania obciążenie doprowadza do złamania, nierzadko w obrębie obu pięt. Innym, rzadszym mechanizmem urazu jest wypadek motocyklowy.
Niewielkie złamania obejmujące jedynie brzeżne fragmenty kości piętowej (wyrostki) mogą zdarzyć się przy urazach skrętnych stawu skokowego.
Jak często zdarzają się złamania kości piętowej?
Złamania kości piętowej stanowią mniej niż 2% wszystkich złamań, są rzadkie. Zdarzają się w każdym wieku.
Jakie są objawy złamania kości piętowej?
Złamanie kości piętowej objawia się bardzo silnym bólem, dużym obrzękiem i zasinieniem okolicy pięty. Możliwa jest deformacja tej okolicy. Pacjent zwykle nie jest w stanie stanąć na nodze.
Co zrobić w przypadku podejrzenia złamania kości piętowej?
Należy niezwłocznie schłodzić bolesną okolicę, utrzymywać nogę w górze, nie próbować na niej stawać. Doraźnie można zastosować doustne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty.
Pacjent powinien udać się na ostry dyżur celem pilnej konsultacji ortopedycznej. W przypadku silnych dolegliwości czasami bywa konieczne wezwanie karetki.
Jak lekarz ustala rozpoznanie złamania kości piętowej?
Ortopeda rozpoznaje złamanie na podstawie wywiadu, badania klinicznego i odpowiednich zdjęć RTG. Celem odpowiedniej kwalifikacji do leczenia często konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej. Jej wynik pozwala określić, jak bardzo przemieszczone jest złamanie. Od tego zależy, czy można je leczyć unieruchomieniem czy wymaga zaopatrzenia operacyjnego.
Jakie są metody leczenia złamania kości piętowej?
Metody leczenia złamań kości piętowej dzielą się na zachowawcze (unieruchomienie) oraz operacyjne.
Do leczenia unieruchomieniem kwalifikują się tylko złamania nieprzemieszczone lub przemieszczone nieznacznie, co nie będzie miało wpływu na funkcję stopy. Początkowo ze względu na duży obrzęk, który powstaje w okolicy złamania kości piętowej, stosuje się łuskę gipsową, którą docelowo po 1–2 tygodniach zmienia się na pełen, okrężny opatrunek gipsowy. Po uzyskaniu zadowalającego zrostu możliwa jest zmiana unieruchomienia na ortezę (tzw. but Walker). W sumie leczenie unieruchomieniem trwa około 2 miesiący.
W przypadku złamań przemieszczonych rekomenduje się leczenie operacyjne. W zależności od rodzaju złamania ortopeda podejmuje decyzję, za pomocą jakiego zespolenia najlepiej ustabilizować złamanie – za pomocą płyty czy gwoździa. Niezależnie od metody zabiegu unieruchomienie po zabiegu (najczęściej gipsowa łuskę) stosuje się przez kilka tygodni, jednak zakaz stawania jest zdecydowanie dłuższy – może trwać nawet 2–3 miesiące.
Zarówno w przypadku leczenia zachowawczego, jak i operacyjnego konieczna jest późniejsza rehabilitacja, która jest warunkiem powrotu do pełnej sprawności.
Jakie jest rokowanie w przypadku złamania kości piętowej?
Nieprzemieszczone złamania kości piętowej leczone unieruchomieniem goją się dość dobrze i w tym wypadku większość pacjentów wraca do zadowalającej sprawności.
Rokowanie jest gorsze w przypadku złamań przemieszczonych. Bez leczenia operacyjnego należy spodziewać się złej funkcji kończyny, deformacji i stałego bólu w miejscu przebytego złamania. Zastosowanie leczenia operacyjnego daje szansę na lepsze wyniki, jednak szacuje się, że nawet do 10% operowanych pacjentów jest dotkniętych powikłaniami operacyjnymi. Stosunkowo często w porównaniu z innymi zabiegami ortopedycznymi zdarzają się tutaj infekcje, zaburzenia gojenia rany pooperacyjnej lub przewlekłe dolegliwości bólowe.
Co zrobić, żeby uniknąć wystąpienia złamania kości piętowej?
W tym wypadku nie ma żadnej specyficznej profilaktyki – konieczna jest ostrożność: unikanie skoków z wysokości na twarde podłoże.
