Metody odczulania

Pytanie nadesłane do redakcji

Metody odczulania. Witam, jestem uczulony na brzozę, leszczynę i zboża. Proszę o pomoc, czy można mnie odczulić, jak długo to trwa i czy jest nadzieja, że minie, bo alergia trwa już około 5 sezonów. Raz jest lepiej, raz gorzej, a 2 lata temu byłem w Niemczech i nic mi nie było, proszę o pomoc.

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie

Nasilenie objawów choroby alergicznej zależy od stopnia narażenia na alergeny. Przy aurze sprzyjającej alergikom (częste opady deszczu, bardzo niskie lub bardzo wysokie temperatury wpływające na wegetację roślin) objawy te są zdecydowanie mniejsze. W związku z różnymi warunkami atmosferycznymi w poszczególnych latach może się Pan czuć "raz lepiej, raz gorzej".

W celu zmniejszenia objawów choroby zaleca się ograniczenie przebywania na otwartej przestrzeni w godzinach występowania najwyższych stężeń pyłków w powietrzu, tzn. do godziny 17, również w tych godzinach nie powinno się otwierać okien, w samochodach z klimatyzacją warto zadbać o odpowiednio częstą wymianę filtrów pyłkowych. Dolegliwości zmniejsza częste przepłukiwanie nosa i oczu przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną, kąpiel całego ciała, zmiana odzieży po przyjściu do domu.

Same działania profilaktyczne z reguły są niewystarczające i konieczne jest przyjmowanie tzw. leków objawowych, przede wszystkim doustnych leków antyhistaminowych, czasami dodatkowo stosuje się leki antyhistaminowe miejscowe (krople do oczu, nosa). Przy nasilonych objawach alergicznego nieżytu nosa niezbędne jest użycie glikokortykosteroidów donosowych.

Najważniejszą metodą terapeutyczną - leczeniem przyczynowym jest immunoterapia alergenowa. Skuteczność tej metody leczenia potwierdzono w wielu badaniach naukowych. Immunoterapia (odczulanie) prowadzi do wytworzenia tolerancji na uczulający alergen, co skutkuje ustąpieniem lub znaczącym zmniejszeniem nasilenia objawów klinicznych choroby. Odczulanie zmniejsza także ryzyko uczuleń na kolejne alergeny, ponadto u chorych z alergicznym nieżytem nosa znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia astmy.

Obecnie preferuje się odczulanie drogą klasyczną, polegające na podawaniu wzrastających dawek alergenu w iniekcjach podskórnych.

W przypadku leczenia całorocznego pacjent otrzymuje około 7 dawek szczepionki w odstępach 7-14 dni, kolejne dawki podaje się co 4-5 tygodni. W okresie pylenia uczulających roślin lek podaje się w odpowiednio zmniejszonej dawce. Odczulanie całoroczne prowadzi się przez ok. 3 lata.

Możliwe jest także odczulanie w systemie przedsezonowym, trwa ono ok. 5 lat. Pacjent otrzymuje 7 iniekcji podskórnych alergenu w odstępach 7-14 dni (początek taki sam jak w odczulaniu całorocznym) i 2-3 dawki leku w odstępach 3-4 tygodnie (do wyczerpania leku).

Preparaty do odczulania podskórnego są refundowane - wypisywane na receptę z refundacją ryczałtową. Od stycznia 2012 cena preparatów uległa znaczącemu obniżeniu, dzięki czemu leczenie tą metodą stało się dostępne dla każdego pacjenta spełniającego obowiązujące kryteria.

Metodą alternatywną jest immunoterapia podjęzykowa - pacjent sam przyjmuje kolejne dawki leku. Ten rodzaj immunoterapii nie jest w chwili obecnie refundowany. Całkowity koszt leczenia ponosi pacjent.

W Pana sytuacji, przy braku przeciwwskazań (konieczne przeprowadzenie kwalifikacji do immunoterapii przez lekarza alergologa) immunoterapia jest jak najbardziej wskazana. W Polsce immunoterapię podskórną prowadzą głównie lekarze alergolodzy. Ten rodzaj leczenia stosowany jest również w innych państwach, również w Niemczech.